Edytorial

Szanowni Czytelnicy,

przyszła jesień, nie ma na to rady, a wraz z nią kolejny numer Kwartalnika.

Gdy piszę te słowa, do wyborów parlamentarnych pozostał tydzień. Niektórzy mówią, że wybory to polityka, która nie powinna sędziów interesować. Jesteśmy apolityczni, ale też jako obywatelom RP, przedstawicielom władzy sądowniczej i Europejczykom zależy nam na tym, żeby pozostałe dwie władze szanowały fundamenty państwa prawa. I powinniśmy o tym mówić.

Dlatego tak ważne jest powstanie „Paktu na rzecz naprawy i reformy wymiaru sprawiedliwości”. Jest to inicjatywa Fundacji „Akcja Demokracja” poparta przez Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” oraz Stowarzyszenie Prokuratorów „LEX SUPER OMNIA”. Pod paktem podpisały się dotychczas trzy ugrupowania.

Jakie są skutki łamania praworządności pokazuje blok tekstów dotyczących tzw. afery hejterskiej w MS, będący tematem numeru. Obraz wyłaniający się z tej lektury jest bardzo niepokojący, wręcz przerażający. To się wydarzyło w naszym kraju, w państwie członkowskim Unii Europejskiej, w XXI wieku… Oprócz informacji o aferze publikujemy także kilka komentarzy i wywiad z sędzią Krystianem Markiewiczem, który ostatnio pozwał Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro oraz kilku sędziów związanych z MS lub KRS o ochronę dóbr osobistych. Zarząd SSP „Iustitia” złożył też zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z ww. aferą.

„Królowie życia w prokuraturze dobrej zmiany” to kolejny raport Stowarzyszenia Prokuratorów „Lex Super Omnia”, dotyczący skutków zmian wprowadzonych na początku 2016 r. Raport pokazuje nieprawidłowości w zakresie realizacji zadań prokuratury, jak również ujawnia szereg patologicznych sytuacji związanych głównie z polityką kadrową stanowiącą fundament wprowadzanych zmian.

Trwająca „deforma wymiaru sprawiedliwości” uruchomiła w naszym środowisku mechanizmy, które są zaskakujące dla nas samych. Kto kilka lat temu pomyślałby, że sędziowie będą odmawiali stawiennictwa przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym Sędziów Sądów Powszechnych i jego Zastępcami? W tym kontekście warto sięgnąć po artykuł Jerzego Zajadło, będący analizą oporu polskich sędziów przed atakiem ze strony władzy wykonawczej i ustawodawczej. Chodzi w szczególności o problem zachowań sędziowskich w sytuacji, gdy to ustawodawca narusza reguły państwa prawa, a zwłaszcza gdy występuje przeciwko pewnemu porządkowi wartości wyrażonemu w Konstytucji RP, w tym także przeciwko zasadzie trójpodziału władzy.

Następny tekst ustrojowy autorstwa Anny Rakowskiej-Treli dotyczy odpowiedzi na pytanie, czy możliwe jest skuteczne wycofanie poparcia udzielonego sędziemu-kandydatowi do Krajowej Rady Sądownictwa? Opinia prawna powstała w związku z przypadkiem sędziego Macieja Nawackiego, co do którego kilku sędziów złożyło oświadczenia o wycofaniu poparcia, a mimo to jego kandydatura została przyjęta przez Sejm i został wybrany do Rady.

Kto będzie chciał odpocząć od spraw ustrojowych, może sięgnąć po analizę funkcjonowania obowiązujących rozwiązań prawnych dotyczących sytuacji prawnej pokrzywdzonego w ramach postępowania nakazowego, w zakresie możliwości zaskarżenia wyroku nakazowego. Jest to opinia prawna Zespołu ds. Prawa Karnego SSP „Iustitia”.

Także teksty publikowane w dziale Varia zasługują na uwagę. Anna Skibińska wskazała na wiele podobieństw, jakie łączą rozprawę sądową i spektakl teatralny. Wskazała na rzadko poruszaną kwestię znaczenia organizacji przestrzeni w budynku sądu, a szczególnie na sali rozpraw, porządku czynności w trakcie rozprawy. Czytając tekst Katarzyny Wesołowskiej-Zbudniewek pt. „Nie tylko rock and roll”, przypomniałem sobie 4 niezwykłe dni, które spędziłem z namiocie „Iustitii” w czasie Pol’and’Rock Festival 2019 r. To były piękne chwile. Ta relacja uzmysławia, jak ważne są takie działania.

Życzę wartościowej lektury,
Tomasz Zawiślak
Zastępca Redaktora Naczelnego