Pozycja doradcy podatkowego wobec organów wymiaru sprawiedliwości
Przedstawiciele zawodu doradcy podatkowego, pomimo, że zawód ten można obecnie uznać za ugruntowany w dzisiejszej rzeczywistości prawnogospodarczej, nadal spotykają się z problemem nieznajomości przez sędziów, przedstawicieli organów ścigania i organów egzekucyjnych, specyfiki związanej z wykonywaniem tego zawodu. Niniejsza publikacja ma za zadanie przybliżyć te węzłowe kwestie.
[hidepost]
Doradztwo podatkowe
Według ustawy z 5.7.1996 r. o doradztwie podatkowym1, czynności doradztwa podatkowego obejmują:
1) udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami;
2) prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie;
3) sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie;
4) reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach wymienionych w pkt 1.
Z powyższego opisu wynika, że doradztwo podatkowe to branża multidyscyplinarna, obejmująca zarówno kwestie prowadzenia księgowości i rozliczeń podatkowych, jak i pomoc prawną i czynności zastępstwa procesowego w sprawach: podatkowych, celnych oraz egzekucyjnych. Czynności doradztwa podatkowego wskazane powyżej w pkt 4 mogą być wykonywane przez ograniczony podmiotowo krąg podmiotów (oprócz doradców podatkowych, mieszczą się w nim radcowie prawni, adwokaci, biegli rewidenci i ich spółki).
Doradca podatkowy
Doradca podatkowy to osoba fizyczna, uprawniona do wykonywania czynności doradztwa podatkowego, wpisana na listę doradców podatkowych, prowadzoną przez Krajową Izbę Doradców Podatkowych2. KIDP to samorząd zawodowy, działający na podstawie DorPodU. Przynależność doradców podatkowych do KIDP, jako korporacji zawodowej, jest obligatoryjna. Wpis na listę doradców podatkowych uzależniony jest od ukończenia studiów wyższych oraz zdania egzaminu państwowego, posiadania nieskazitelnego charakteru, jak też od odbycia 6-miesięcznej praktyki zawodowej. Ustawa przewiduje również alternatywną ścieżkę dojścia do wpisu.
Doradcy podatkowi mogą wykonywać swój zawód jako indywidualni przedsiębiorcy lub w ramach spółek osobowych doradców podatkowych, spółek multidyscyplinarnych (ich wspólnikami mogą być: doradcy podatkowi, radcy prawni, biegli rewidenci, prawnicy zagraniczni, rzecznicy patentowi), spółek doradztwa podatkowego (spółki z o.o. oraz akcyjne, spełniające wskazane w DorPodU kryteria) oraz w ramach stosunku zatrudnienia nawiązanego z tymi podmiotami oraz z klientami.
Warto dodać, że podstawą uchwalenia DorPodU oraz powołania KIDP jest art. 17 Konstytucji RP. Zawód doradcy podatkowego jest więc przez ustawodawcę traktowany jako zawód zaufania publicznego. Osoby wykonujące go zostały poddane surowemu reżimowi, ale i uzyskały kilka bardzo istotnych uprawnień.
Prawo i obowiązek doradcy podatkowego dotyczące zachowania tajemnicy zawodowej
Istotą i główną przyczyną powstania odrębnego zawodu doradcy podatkowego było dążenie do zagwarantowania klientom doradców podatkowych komfortu powierzania im poufnych informacji podatkowych, finansowych lub rachunkowych, bez obaw, że klienci ci zostaną zadenuncjowani. Zasady dotyczące tajemnicy zawodowej opisuje art. 37 DorPodU. Stanowią o niej również uchwalone przez Krajowy Zjazd Doradców Podatkowych Zasady Etyki Doradców Podatkowych3. Obowiązek ten dodatkowo potwierdza rota ślubowania doradcy podatkowego: „Przyrzekam, że jako doradca podatkowy będę wykonywać ten zawód kierując się dobrem swoich klientów, z całą sumiennością i rzetelnością, zgodnie z prawem, wiedzą, zasadami etyki zawodowej. Poznane w związku z wykonywaniem zawodu fakty i informacje zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich”. Doradca ma więc zapewnioną formalną ochronę i gwarancję przed próbą uzyskania od niego przez jakikolwiek organ czy sąd tego, co zostało mu powierzone w najgłębszej tajemnicy przez klienta. To fundament zawodu doradcy podatkowego jako zawodu zaufania publicznego.
[/hidepost]