Raport Departamentu Stanu USA w zakresie przestrzegania praw człowieka względem Polski za 2017 r. – streszczenie

Kolejna część raportu jest poświęcona wolnościom obywatelskim. Raport omawia tutaj kwestie wolności prasy, zrzeszania się, zgromadzeń, swobody przemieszczania się oraz „wolności akademickiej”. Raport wspomina, że różne środowiska krytykują KRRiT jako upolitycznioną oraz przytacza sprawę kary nałożonej na TVN w wysokości 1,48 mln zł.

Następnie raport poświęca uwagę przestępstwom zniesławienia i pomówienia oraz zaznacza, że kary za te przestępstwa są zbyt wysokie.

W sprawie wolności zgromadzeń, raport przywołuje problem „zgromadzeń cyklicznych”, których uregulowanie prowadzi de facto do hierarchizacji zgromadzeń.

Dalej raport porusza kwestie korupcji. Według raportu, mimo wysokich sankcji karnych za przestępstwa korupcyjne, zjawisko to nadal pozostaje problemem w Polsce. Przytoczono w tym miejscu raport Fundacji im. Stefana Batorego, który zarzucił CBA nieskuteczność działania.

W kwestii dotyczących nadużyć społecznych raport przytacza policyjne statystyki dotyczące zgwałcenia i molestowania oraz wspomina, że zdaniem Centrum Praw Kobiet, służby czasami reagowały niechętnie, jeśli sprawcą miał być funkcjonariusz policji lub ofiara nie chciała współpracować. Jeśli chodzi o dyskryminację kobiet raport wspomina o konstytucyjnej zasadzie równości, ale jednocześnie zaznacza, że kobiety są dyskryminowane na rynku pracy.

W sprawie antysemityzmu raport przytacza kilka incydentów, których podłożem miał być antysemityzm oraz wspomina, że różne środowiska żydowskie wyrażały niepokój o swoje bezpieczeństwo. Wymienia też inne przypadki dyskryminacji na tle narodowym, etnicznym lub rasowym i zaznacza, że w internecie doszło do nasilenia się postaw rasistowskich.

W sprawie dyskryminacji na tle tożsamości płciowej lub orientacji seksualnej, raport stwierdza, że nie jest ona wprost zakazana, ale można ją wywnioskować z ogólnego zakazu dyskryminacji. Raport wspomina też, że szczegółowe przepisy dotyczące zakazu dyskryminacji ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową dotyczą tylko dyskryminacji w miejscach pracy, a nie ma o tym wzmianki w przepisach dotyczących przestępstw z nienawiści lub nawoływania do przemocy. Raport wskazuje też, że zdaniem różnych organizacji pozarządowych tolerancja dla osób LGBT zwiększa się, ale nadal dyskryminacja ta jest powszechna w szkołach, miejscach pracy i szpitalach. Ostatnia część raportu traktuje o prawach pracowniczych. Problemami, jakie wymieniają autorzy są przede wszystkim: nieskuteczność egzekucji zakazu działalności związkowej w prywatnych przedsiębiorstwach, niewypłacanie lub wypłacanie zaniżonego lub opóźnionego wynagrodzenia w szczególności w stosunku do imigrantów, nieskuteczność egzekucji zasad BHP, płacy minimalnej oraz zbyt niskie kary, które nie odstraszają pracodawców od naruszeń. Raport zaznacza też, że ustawodawca nie podjął żadnych działań w kierunku zmiany niekonstytucyjnych przepisów zabraniających zrzeszać się w związki zawodowe zatrudnionym, którzy nie świadczą pracy na podstawie stosunku pracy.

Opracował Wojciech Jędrys.