Sędziowie przeciw zmuszaniu sędziów do orzekania w sądach dyscyplinarnych
Stałe Prezydium Forum Współpracy Sędziów wyraziło stanowczy sprzeciw wobec zamiaru Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego narzucenia sędziom wbrew ich woli obowiązków sędziego sądu dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym1. Szczególnie negatywnie należy ocenić podejmowanie takich działań wobec sędziów nieorzekających dotychczas w sądach apelacyjnych.
W dniu 9.5.2018 r. w siedzibie KRS podano kandydatury sędziów sądów powszechnych, którym Minister Sprawiedliwości – Prokurator Generalny zamierza powierzyć obowiązki sędziego sądu dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym na czas trwania kadencji w wymiarze 6 lat. Z treści art. 110a § 2 PrUSP wynika, że wykonywanie tych obowiązków jest niezależne od wykonywania obowiązków służbowych związanych z zajmowanym przez sędziego miejscem służbowym. Wcześniej prezesi sądów zwrócili się do sędziów, aby zgłosili się do wykonywania tych obowiązków. W sytuacji braku chętnych Minister Sprawiedliwości – Prokurator Generalny w sposób arbitralny, bez uzyskania zgody sędziów, dokonał ich wyboru i przesłał listę sędziów do siedziby KRS w celu zaopiniowania.
Znowelizowane przepisy Prawa o ustroju sądów powszechnych milczą na temat zgody sędziów, którym powierza się orzekanie w sądach dyscyplinarnych, jednak zgodnie z treścią art. 180 ust. 2 Konstytucji RP przeniesienie sędziego do innej siedziby lub na inne stanowisko wbrew jego woli może nastąpić jedynie na mocy orzeczenia sądu i tylko w przypadkach określonych w ustawie. Powołując do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim, Prezydent RP wyznacza miejsce służbowe (siedzibę) sędziego (art. 55 § 3 PrUSP). Zmiana miejsca służbowego sędziego może być dokonana bez zmiany stanowiska w przypadkach i w trybie określonych w art. 75 PrUSP. W myśl art. 75 § 1 PrUSP przeniesienie sędziego na inne miejsce służbowe może nastąpić tylko za jego zgodą. Minister Sprawiedliwości może delegować sędziego, za jego zgodą, do pełnienia obowiązków sędziego lub czynności administracyjnych w innym sądzie równorzędnym lub niższym, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach także w sądzie wyższym, mając na względzie racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszechnego oraz potrzeby wynikające z obciążenia zadaniami poszczególnych sądów (art. 77 § 1 PrUSP).
Wobec powyższego należy stwierdzić, że zarówno powierzenie sędziemu pełnienia funkcji w sądzie, jak i delegowanie do pełnienia obowiązków sędziego w innym sądzie wymaga uzyskania zgody sędziego.
Minister Sprawiedliwości – Prokurator Generalny zamierza skierować do sądów dyscyplinarnych m.in. sędziów orzekających w najbardziej obłożonych sprawami sądach rejonowych, których siedziby są znacznie oddalone od sądu apelacyjnego – sądu dyscyplinarnego. W związku z powyższym istnieje ryzyko, że powierzenie obowiązków w sądach dyscyplinarnych może być traktowane jako środek represji wobec określonych sędziów, tym bardziej że orzeczenia sądów dyscyplinarnych I instancji będą mogły być dowolnie zmieniane przez Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego.
(IS)
1 Pełna treść stanowiska Stałego Prezydium FWS dostępna na: https://fws.iustitia.pl/viewtopic.php?f=9&t=30&start=20#p2420