Test sześciu warunków unijnego standardu pojęcia „sądu” a polski wymiar sprawiedliwości – rozważania na kanwie wyroku TSUE z 27.2.2018 r. w sprawie C-64/16 Associação Sindical dos Juízes Portugueses*

⁵⁰ Por. orzeczenie 199/82 z 9.11.1983 r., Admministracione delle Finanze dello Stato przeciwko SpA San Giorgio, ECR s. 3595.

⁵¹ B. Hess, The State of the Civil Justice Union [w:] op. cit., s. 2; Europäisches Zivilprozessrecht: ein Lehrbuch, Hüthig Jehle Rehm 2010, s. 18, 20.

⁵² B. Krans, EU Law nad National Civil Procedure Law: An Invisible Pillar, European Review of Private Law, s. 23–567. Zob. także E. Storskrubb, Civil procedure and EU law: a policy area uncovered, Oxford University Press 2008; V. Harsagi, M. Kengyel, Der Ein uss des Europäischen Zivilverfahrensrechts auf die nationalen Rechtsordnungen, Nomos 2009; B. Hess, Europäisches Zivilprozessrecht…, op. cit.; B. Hess, M Bergström, Eva Storskrubb, Swedish Studies in European Law, vol. 7, Oxford, Porland, Oregon 2016.

⁵³ B. Hess, The State of the Civil Justice Union [w:] op. cit., s. 15–16.

⁵⁴ Tak S. Biernat, Zasada efektywności prawa wspólnotowego w orzecznictwie ETS [w:] Studia z prawa Unii Europejskiej, pod red. S. Biernata, Kraków 2000, s. 51; C. Mik, Sądy polskie wobec perspektywy przystąpienia Rzeczpospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, „Przegląd Prawa Europejskiego”, Nr 1/1997, s. 20.

⁵⁵ B. Hess, The State of the Civil Justice Union [w:] op. cit., s. 10–13.

⁵⁶ Ibidem, s. 9; K. Lenaerts, I. Maselis, K. Gutman, EU Procedural Law, Oxford 2014, § 3.05.

⁵⁷ Por. także wyroki: z 17.9.1997 r. w sprawie C-54/96, s. I-4961, pkt 23; z 31.5.2005 r. w sprawie C-53/03, Zb.Orz. s. I-4609, pkt 29; z 14.6.2007 r. w sprawie C-246/05, Zb.Orz. s. I-4673, pkt 16; a także z 22.12.2010 r. w sprawie C-118/09, Zb.Orz. s. I-13627, pkt 22; udgments in Case 61/65 Vaassen (neé Göbbels), ECR 261/1966; Case 14/86 Pretore di Salò przeciwko Persons unkown, ECR 2545/1987, § 7; Case 109/88, ECR 3199/1989, § 7 i 8; Case C-393/92, ECR I-1477/1994; Case C-111/94 Job Centre, ECR I-3361/1995, § 9.

⁵⁸ Por. D.U. Galetta, Procedural Autonomy of EU Member States: Paradise Lost? A Study on the ‘Functionalised Procedural Competence’ of EU Member States, Heidelberg 2010; E. Cannizzaro, Sui rapporti fra sistemi processuali nazionali e diritto dell’Unione europea [in:] Il Diritto dell’Unione Europea, 2008, s. 447–468; N. Półtorak, European Union Rights in National Courts, Alphen aan den Rijn 2015; A. Wallerman, Towards an EU Law Doctrine on the Exercise of Discretion in National Courts? The Member States’ Self-Imposed Limits on National Procedural Autonomy, in Common Market Law Review 2016, s. 339–360.

⁵⁹ Zob. zamiast wielu: wyrok Belov, Dz.Urz. EU C z 2013 r. Nr 48, pkt 39, 41.

⁶⁰ A. Dąbrowski, Ustrojowa pozycja sędziego, „Krajowa Rada Sądownictwa” Nr 1/2014, s. 8.

⁶¹ Zob. A. Gajewska, Kilka uwag o niezawisłości sędziowskiej [w:] Trzecia władza. Sądy i Trybunały w Polsce. Materiały Jubileuszowego L Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Gdynia 24–26.4.2008 r., pod red. A. Szmyta, Gdańsk 2008, s. 318.

⁶² S. Włodyka, Ustrój organów ochrony prawnej, Warszawa 1968, s. 25; J. Waszczyński, Ustrój organów ochrony prawnej, Łódź 1974, s. 38.

⁶³ S. Włodyka, op. cit., s. 30. Por. także uchwała SN z 17.11.2009 r., III CZP 86/09, Biul. SN Nr 11/2009, poz. 7, w której stwierdzono, że pojęcie „sądu” występuje zasadniczo w trzech znaczeniach: instytucjonalnym, organu jurysdykcyjnego oraz jako sędziego sprawującego w sądzie określoną funkcję administracyjną.

⁶⁴ Por. w aspekcie znaczenia niezawisłości: J. Mokry, Osobowość sędziego a niezawisłość sędziowska [w:] Studia z prawa postępowania cywilnego, pod red. M. Jędrzejewskiej, T. Erecińskiego, Warszawa 1985, s. 217.

⁶⁵ Zob. K. Wójtowicz, Wpływ procesu integracji europejskiej na krajowe organy sądowe, „Toruńskie Studia Polsko-Włoskie – Studi Polacco-Italiani Di Toruń”, Toruń 2013, T. IX, s. 129.

⁶⁶ Zob. w przedmiocie tych kryteriów wyrok TS z 6.10.2015 r., w sprawie C-203/14, Dz.Urz. EU C z 2015 r. Nr 664, pkt 23; postanowienie TS w sprawie C-555/13, Dz.Urz. EU C z 2014 r. Nr 92, pkt 18 i przytoczone tam orzecznictwo; a także wyrok TS w sprawie C-377/13, Dz.Urz. EU C z 2014 r. Nr 1754, pkt 28. Podobnie wyrok TS z 17.10.1989 r. w sprawie 109/88, s. 3199, pkt 7–9.

⁶⁷ Zob. wyroki TS: z 17.9.1997 r. w sprawie C-54/96, Dz.Urz EU C z 1997 r. Nr 413, pkt 31; z 16.12.2008 r. w sprawie C-210/06, Dz.Urz. EU C z 2008 r. Nr 723, pkt 63 oraz pkt 1 sentencji; z 31.1.2013 r. w sprawie C-175/11, Dz.Urz. EU C z 2013 r. Nr 45, pkt 88.

⁶⁸ Zob. wyrok TS z 17.9.1997 r. w sprawie C-54/96, Dz.Urz. EU C z 1997 r. Nr 413, pkt 33.

⁶⁹ Wyrok TS z 27.4.1994 r. Commune d’Almelo i in. przeciwko NV Energiebedrijf Ijsselmij w sprawie C-393/92, Dz.Urz. ECLI EU C z 1994 r. Nr 17, pkt. 23.

⁷⁰ Tak wyroki TS: z 16.2.2017 r. w sprawie C-503/15, Dz.Urz. EU C z 2017 r. Nr 126, pkt. 71; z 19.9.2006 r. w sprawie C-506/04, Dz.Urz. EU C z 2006 r. Nr 587, pkt 50.

⁷¹ Por. wyroki TS: z 16.2.2017 r. w sprawie C-503/15, Dz.Urz. EU C z 2017 r. Nr 126, pkt. 72; z 19.9.2006 r. w sprawie C-506/04, Dz.Urz. EU C z 2006 r. Nr 587, pkt 52; z 22.12.2010 r. w sprawie C-517/09, Dz.Urz EU C z 2010 r. Nr 821, pkt 40; podobnie wyrok TS z 6.72000 r. w sprawie C-407/98, Dz.Urz. EU C z 2000 r. Nr 367, pkt 34–37; postanowienie TS z 14.5.2008 r. w sprawie C-109/07, Dz.Urz. EU C z 2008 r. 274, pkt 24.

⁷² Tak wyrok TS z 19.9.2006 r. w sprawie C-506/04, Dz.Urz. EU C z 2006 r. Nr 587, pkt 52. Podobnie wyrok TS z 6.7.2000 r. w sprawie C-407/98, Dz.Urz. EU C z 2000 r. Nr 367, pkt 32.

⁷³ Por. wyroki TS: z 16.2.2017 r., w sprawie C-503/15, Dz.Urz. EU C z 2017 r. Nr 126, pkt. 74; z 19.9.2006 r. w sprawie C-506/04, Dz.Urz. EU C z 2006 r. Nr 587, pkt 50 i 51; z 22.12.2010 r. w sprawie C-517/09, Dz.Urz. EU C z 2010 r. Nr 821, pkt 39; postanowienie TS z 14.5.2008 r. w sprawie C-109/07, Dz.Urz. EU C z 2008 r. Nr 274, pkt 23; podobnie wyrok TS z 6.7.2000 r. w sprawie C-407/98, Dz.Urz. EU C z 2000 r. Nr 367, pkt 34. Zob. podobnie wyroki TS: z 4.2.1999 r. w sprawie C-103/97, s. I-551, pkt 21; z 6.7.2000 r. w sprawie C-407/98, s. I-5539, pkt 36; zob. również wyrok ETPCz z 28.6.1984 r. w sprawie Campbell i Fell przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, seria A Nr 80, § 78.

⁷⁴ Zob. wyrok TS C-58/13 i C-59/13, Dz.Urz. EU C z 2014 r. Nr 2088, pkt 22.