Test sześciu warunków unijnego standardu pojęcia „sądu” a polski wymiar sprawiedliwości – rozważania na kanwie wyroku TSUE z 27.2.2018 r. w sprawie C-64/16 Associação Sindical dos Juízes Portugueses*

⁷⁵ Wyroki TS: w sprawie C-506/04, Dz.Urz. EU C z 2006 r. Nr 587, pkt 51; w sprawie C-222/13, Dz.Urz. EU z 2014 r. Nr 2265, pkt 30.

⁷⁶ Por. wyroki TS: z 16.2.2017 r. w sprawie C-503/15, Dz.Urz. EU C z 2017 r. Nr 126, pkt 74, postanowienie TS z 14.5.2008 r. w sprawie C-109/07, Dz.Urz. EU C z 2008 r. Nr 274, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo; wyrok TS z 31.1.2013 r. w sprawie C-175/11, Dz.Urz. EU C z 2013 r. Nr 45, pkt 97.

⁷⁷ Zob. wyroki TS: w sprawie C-506/04, Dz.Urz. EU C z 2006 r. Nr 587, pkt 51; w sprawie C-222/13, Dz.Urz. EU z 2014 r. Nr 2265, pkt 30. Podobnie wyrok TS z 22.10.1998 r. w sprawach połączonych C-9/97 i C-118/97, s. I-6267, pkt 20. Zob. w tej kwestii również ww. wyroki TS w sprawach: Dorsch Consult, pkt 36; Köllensperger i Atzwanger, pkt 20–23 i De Coster, pkt 18–21; zob. również podobnie wyrok ETPCz z 26.10.1984 r. w sprawie De Cubber przeciwko Belgii, seria A nr 86, § 24.

⁷⁸ T. jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 23 ze zm.; dalej jako: PrUSP.

⁷⁹ Dz.U. z 2017 r. poz. 1452.

⁸⁰ Dz.U. z 2018 r. poz. 3.

⁸¹ Dz.U. z 2018 r. poz. 5; dalej jako: ustawa o SN.

⁸² M. Matczak, List prof. Marcina Matczaka do sędziów Trybunału Unii Europejskiej, dostępny na: https://verfassungsblog.de/10-facts-on-poland-for-the-consideration-of-the-european-court-of-justice/

⁸³ Zob. wyrok TK z 3.12.2015 r., K 34/15, Legalis.

⁸⁴ Wypowiedź Prof. L. Morawskiego, członka TK dostępna na: https://youtube.com/watch?v=3p5egncsjm4

⁸⁵ Przy wątpliwościach dotyczących prawidłowości jej wyboru.

⁸⁶ Zob. na: https://wiadomosci.onet.pl/kraj/opublikowano-zalegle-wyroki-trybunalu-konstytucyjnego/17vxs15?utm_v=2&utm_medium=nitro &utm_campaign=allonet_nitro_new&srcc=ucs&utm_source=wiadomo­sci_viasg

⁸⁷ Zob. https://www.rp.pl/Sedziowie-i-sady/305249947-Fundacja-Bato­rego-Manipulujac-skladami-TK-Julia-Przylebska-lamie-prawo.html

⁸⁸ W piśmiennictwie podkreśla się, że: „niezawisłość sędziów nie może istnieć bez niezależności sądów. Rozerwanie tego związku może prowadzić do podporządkowania władzy sądowniczej i uczynienia z niej narzędzia w rękach rządzących. Każda władza polityczna chce mieć realny wpływ na sądy i dąży do podporządkowania sądów. Tym jednak, co odróżnia państwo demokratyczne od totalitarnego, jest stan równowagi władz i gwarancje zapewniające nie tylko niezawisłość sędziowską, ale i niezależność sądów. Instytucjonalne podporządkowanie sądów organom władzy wykonawczej obniża poziom społecznego zaufania do niezawisłości sędziów, a w konsekwencji do sprawowanego przez sądy wymiaru sprawiedliwości”, zob. Stanisław Dąbrowski, Nie ma niezawisłych sędziów bez niezależnych sądów, artykuł dostępny na: https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/730315,prezes-sadu-najwyzszego-nie-ma-niezawislych-sedziow-bez-niezaleznych-sadow.html

⁸⁹ Projekt z 27.6.2018 r., Nr z wykazu: UD309. Trwają prace nad ustawą o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.

⁹⁰ Tak B. Wisznicki, O usprawnienie działalności sądów, „Głos Sądownictwa”, 1930, s. 348, J. Jamontt: W obronie władzy sądowej, Warszawa 1924, s. 11.

⁹¹ Tak J. Jamontt, Historia i krytyka rozporządzenia o ustroju sądów powszechnych, Warszawa 1928, s. 6–7.

⁹² I. Kondratowicz, Zawieszenie nieusuwalności sędziów, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1929, s. 286. Przepis ten statuujący zasadę podziału władzy wówczas stanowił: „Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. Organami narodu w zakresie ustawodawstwa są Sejm i Senat, w zakresie władzy wykonawczej – Prezydent Rzeczypospolitej łącznie z odpowiedzialnymi ministrami, w zakresie wymiaru sprawiedliwości – niezawisłe Sądy (Konstytucja RP z 17.3.1921 r., Dz.U. Nr 44, poz. 267).

⁹³ Ibidem.

⁹⁴ J. Jamontt, Historia i krytyka…, op. cit., s. 8.

⁹⁵ T. Stawecki, Niezależność zawodów prawniczych i rządy prawa w społeczeństwie [w:] Niezależność sądownictwa i zawodów prawniczych jako fundamenty państwa. Wyzwania współczesności, pod red. T. Wardyńskiego, M. Niziołka, Warszawa 2009, s. 58.

⁹⁶ A. Machnikowska, O niezawisłości sędziów i niezależności sądów w trudnych czasach. Wymiar sprawiedliwości w pułapce sprawności, Warszawa 2018, s. 236 i n.

⁹⁷ Zob. P. Dutkiewicz, Problem aksjologicznych podstaw prawa we współczesnej polskiej filozofii i teorii prawa, Kraków 1996.

⁹⁸ Zob. Z. Ziembiński, „Lex” a „Ius” w okresie przemian, PiP Nr 6/1991, s. 3 i n.

⁹⁹ Zob. S Dąbrowski, Nie ma niezawisłych sędziów bez niezależnych sądów, zob. https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/730315,prezes-sadu-najwyzszego-nie-ma-niezawislych-sedziow-bez-niezaleznych-sadow.html