Wniosek o sporządzenie i doręczenie pisemnego uzasadnienia wyroku wydanego w postępowaniu przyspieszonym w sprawach o przestępstwa – aktualne problemy

Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie problematyki wniosku o sporządzenie i doręczenie pisemnego uzasadnienia wyroku wydanego w postępowaniu przyspieszonym w sprawach o przestępstwa. W związku z tym, przedmiotem analizy w niniejszym opracowaniu są zagadnienia procesowe związane z formami prawnymi tego wniosku. W dalszej kolejności Autor rozważa, w jakim terminie strona może złożyć wspomniany wniosek. Tytułem uzupełnienia tych rozważań Autor podejmuje próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie dotyczące formy wniosku o sporządzenie i doręczenie pisemnego uzasadnienia wyroku w sytuacji braku obowiązku doręczenia z urzędu odpisu wyroku.
[hidepost]

Uwagi wstępne

W dniu 1.7.2015 r. weszły w życie ustawa z 27.9.2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw¹ oraz ustawa z 20.2.2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw². Z kolei, w dniu 15.4.2016 r. weszła w życie ustawa z 11.3.2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw³. Każda z przytoczonych ustaw nowelizacyjnych zmieniła przebieg procesu karnego. Zmiany wynikające z przytoczonych ustaw odnosiły się w przeważającej części do postępowania przed sądem, a w mniejszym zakresie do postępowania przygotowawczego. Z punktu widzenia etapu postępowania zainicjowanego wniesieniem do sądu skargi przeciwko określonej osobie wprowadzone zmiany odnosiły się w pierwszej kolejności do unormowania postępowania zwyczajnego. Przytoczone akty normatywne wprowadziły jednak również nie mniej istotne modyfikacje w zakresie regulacji przebiegu trybów szczególnych procesu karnego, w tym postępowania przyspieszonego uregulowanego w rozdziale 54a KPK. Przedstawienie wszystkich zmian w zakresie przebiegu postępowania przyspieszonego w sprawach o przestępstwa z pewnością przekracza ramy niniejszego opracowania. Z tego też względu poniższe rozważania należy ograniczyć do przedstawienia problematyki związanej ze złożeniem wniosku o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroków wydawanych w sprawach o przestępstwa w ramach tego trybu szczególnego. W wyznaczonym zakresie zmiany wprowadzone w latach 2015–2016 były do tej pory jedynie fragmentarycznie przedmiotem zainteresowania przedstawicieli piśmiennictwa⁴. Do tej pory brak jest orzeczeń Sądu Najwyższego, a także sądów powszechnych dotyczących problematyki zaskarżalności wyroków wydawanych w postępowaniu przyspieszonym. Przedstawienie tych zmian wydaje się natomiast celowe z uwagi na utrzymującą się od lat, niemałą, liczbę spraw o przestępstwa, które w praktyce wymiaru sprawiedliwości są rozpoznawane przez sądy rejonowe w trybie przyspieszonym.

W sprawach o przestępstwa rozpoznawane w trybie przyspieszonym sąd może wydać wyrok na posiedzeniu albo po przeprowadzeniu rozprawy głównej. W pierwszym z wymienionych przypadków sąd nie może wydać wyroku w postępowaniu przyspieszonym w sytuacjach uregulowanych w art. 339 § 1 pkt 1 i 2 KPK. Ustawodawca w art. 517e § 3 KPK wyłącza wprawdzie zastosowanie tych przepisów w przypadku tego trybu procesu karnego⁵, tym samym sąd może wydać wyrok w postępowaniu przyspieszonym na posiedzeniu tylko w sytuacjach procesowych określonych w art. 339 § 1 pkt 3 i 3a oraz art. 339 § 3a KPK. W analizowanym trybie szcze­gólnym procesu karnego sąd może na posiedzeniu wydać ­wyrok skazujący w wyniku uwzględnienia wniosku prokuratora z art. 335 § 1 KPK zastępującego wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu przyspieszonym, wniosku prokuratora z art. 335 § 2 KPK dołączonego do wniosku o rozpoznanie sprawy w postępowaniu przyspieszonym albo wniosku oskarżonego z art. 338a KPK o skazanie bez rozprawy. W postępowaniu przyspieszonym sąd może wydać wyrok nie tylko na posiedzeniu, ale również po przeprowadzeniu rozprawy głównej, o ile nie będą zachodziły podstawy do kontynuowania rozpoznania sprawy w trybie zwyczajnym przewidziane w art. 517g § 1 zd. 2 KPK⁶, bądź też podstawy do przekazania sprawy prokuratorowi w celu przeprowadzenia postępowania przygotowawczego na zasadach ogólnych przewidziane w art. 517g § 1 zd. 1⁷, art. 517g § 1 zd. 3⁸, art. 517g § 2⁹ oraz art. 517g § 3 KPK¹⁰.
[/hidepost]