Zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych
Środek karny zakazu wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych jest jednym z najmłodszych środków karnych obowiązujących w polskim prawie karnym. Do systemu prawa karnego został wprowadzony na mocy przepisów z 19.11.2009 r. o grach hazardowych1, które zaczęły obowiązywać z dniem 1.1.2010 r. Przepisy art. 99 HazardU uzupełniły katalog środków karnych, ujęty w art. 39 KK, dodając do niego nowy art. 39 pkt 2d ustanawiający środek karny w postaci zakazu wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych, którego podstawy stosowania zostały uregulowane w nowym art. 41c § 1 i 2 KK. W niniejszym opracowaniu omówiono cele i skutki wskazanej nowelizacji oraz wskazano postulaty de lege ferenda. W pierwszej kolejności przedstawione zostały podstawy stosowania środka karnego zakazu wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych, a następnie sytuacje wyjątkowe, gdy stosowanie tego środka karnego nie jest dopuszczalne.
[hidepost=1]
Wprowadzenie
Wprowadzenie przedmiotowego środka karnego było bezpośrednio związane z celami HazardU. W uzasadnieniu do projektu HazardU2 wskazywano, że projekt ten został opracowany w związku z koniecznością kompleksowej zmiany przepisów regulujących obszar gier i zakładów wzajemnych, gdyż potrzeba zmian spowodowana jest dynamicznie zmieniającym się i rozwijającym rynkiem gier i zakładów wzajemnych, nowymi technologiami stosowanymi w tym sektorze gospodarki narodowej oraz występującymi na tym rynku nieprawidłowościami3.
Ustanawiając w przepisach art. 41c KK nowy środek karny w postaci zakazu wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych, ustawodawca zakładał,
że „Przepis ten ma na celu uniemożliwienie udziału w grach osobom, które popełniły przestępstwo związane z urządzaniem, bądź udziałem w grach i zakładach
(w tym osobom uzależnionym), zarówno jako gracz, czy też jako osoba prowadząca bądź nadzorująca prowadzenie gier”4.
W przepisie art. 41c § 1 KK stanowi się, że zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych nie obejmuje uczestnictwa w loteriach promocyjnych. Natomiast zgodnie z art. 41c § 2 KK, sąd może orzec zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych, w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z urządzaniem gier hazardowych lub udziałem w nich. Przedstawiciele doktryny prawa karnego słusznie wskazują, że redagując powyższy przepis ustawodawca w sposób rażący naruszył zasady techniki legislacyjnej. Jak trafnie stwierdza A. Marek5: „(…) ustawodawca formułując art. 41c naruszył zasady prawidłowej legislacji, najpierw bowiem należało określić zakaz (§ 2), a potem wyjątek od niego (§ 1)”. De lege ferenda konieczna wydaje się zmiana kolejności paragrafów art. 41 KK, którą uzasadniają zarówno względy dogmatyczne, jak i potrzeby wynikające z zasad wykładni przepisów prawa oraz dydaktyki.
Podstawy stosowania środka karnego zakazu wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa
w grach hazardowych
Na wstępie należy wskazać, że w doktrynie prawa karnego pojawiły się głosy krytyczne co do zasadności wprowadzenia środka karnego zakazu wstępu
do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych do przepisów KK, a nie do przepisów KKS, co dało również asumpt do powstania rozbieżności w kwestii dopuszczalności orzekania środka karnego z art. 41c KK w sprawach karnych. Jak wskazuje A. Marek6, „nie jest zrozumiałe, dlaczego ustawodawca wprowadził ten środek karny do Kodeksu karnego, skoro kodeks ten nie penalizuje występków związanych z urządzaniem gier hazardowych lub uczestnictwem w nich. Również
w ustawie o grach hazardowych brak jest przepisów określających takie występki. Nie istnieją zatem przestępstwa, za które sąd mógłby orzec zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych”. W podobnym tonie wypowiada się N. Kłączyńska7, która zauważa, że „(…) zamiarem ustawodawcy, jak należy mniemać, było powiązanie omawianego środka karnego z nowo stypizowanymi występkami przeciwko organizacji gier i zakładów wzajemnych (wprowadzonymi tą samą ustawą do Kodeksu karnego skarbowego). Tymczasem art. 41c nie znajduje przecież zastosowania do przestępstw skarbowych, zaś art. 22 § 2 KKS, w którym zawarto katalog środków karnych, nie przewiduje środka choćby analogicznego do tego z art. 41c KK”.
Nie sposób nie zgodzić się zwłaszcza z poglądami drugiego z cytowanych autorów. Stanowisko to skłania do sformułowania postulatu przeniesienia środka karnego zakazu wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych do przepisów KKS albo co najmniej uzupełnienia katalogu środków karnych ujętych
w art. 22 KKS o analogiczny środek karny, jak ten uregulowany w art. 39 pkt 2d i art. 41c KK, co z pewnością będzie odpowiadało rzeczywistym intencjom ustawodawcy towarzyszącym wprowadzeniu do systemu prawa karnego tego środka karnego i jego funkcjom.
[/hidepost]