Edytorial

Drogie Czytelniczki, Drodzy Czytelnicy,

przedstawiamy Wam drugi numer Kwartalnika IUSTITIA w 2021 r.

Niestety pandemia się nie skończyła… Ciągle trwa też walka o wolne sądy. Wolne dla obywateli i wolne od bezprawia, także tego, które dotyka pracowników administracyjnych.

W ostatnim czasie zapadło kilka przełomowych orzeczeń w TSUE. W stałej rubryce „Na dobry początek” odniósł się do nich Prezes naszego Stowarzyszenia sędzia Krystian Markiewicz.

Nie byłoby to możliwe bez odważnych sędziów. „Sędzia, który się boi – nie jest już sędzią” to tytuł wywiadu z SSA w Warszawie Marzanną Piekarską-Drążek. Nic dodać, nic ująć.

Sądy cały czas pracują, starają się odnaleźć w trudnej rzeczywistości covidowej. Do tego dochodzi tzw. reforma sądownictwa, która niby trwa od 6 lat, ale jakoś pozytywnych efektów nie widać. Czas rozpoznawania spraw wydłuża się, w wielu sądach zaległości rosną. Rośnie także zagrożenie dla konstytucyjnego prawa do sądu.

Nasuwa się pytanie: co dalej? Czy organy odpowiedzialne za organizację sądownictwa mają nowoczesną, spójną, długofalową wizję przyszłości sądownictwa?

Jednym z możliwych kierunków rozwoju jest wykorzystanie sztucznej inteligencji. Czy w sądach jest miejsce na najnowocześniejszą technologię? Odpowiedź na to pytanie stara się znaleźć Michał Kotalczyk. Warto się zapoznać z tym tekstem, bo to już nie jest sci-fi. W wielu sferach naszego życia (np. bankowość, usługi internetowe) sztuczna inteligencja zadomowiła się na dobre. Wydaje się, że nie ma od tego odwrotu.

Tymczasem w naszym kraju, w ramach informatyzacji wymiaru sprawiedliwości i walki ze skutkami pandemii wprowadzono nowy tryb doręczeń za pośrednictwem portali informacyjnych sądów. Rozwiązanie to wywołuje wiele problemów w praktyce i emocji – nie tylko u profesjonalnych pełnomocników. Tym tematem zajął się Ireneusz Wolwiak, nasz specjalista od tematyki doręczeń.

W dziale Prawo cywilne publikujemy ponadto artykuł Mariusza Rypiny i Marka Wierzbowskiego pt. Podstawy prawne reprezentowania Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w sferze stosunków cywilnoprawnych.

Jestem przekonany, że nie tylko karniści zainteresują się tekstami zamieszczonymi w dziale Prawo karne. Pierwszy z nich, autorstwa Krzysztofa Krzystyniaka, dotyczy oceny odurzenia narkotykowego kierowców w krajach europejskich na przykładzie amfetaminy. Autorem drugiego jest znany włoski profesor prawa Luigi Ferrajoli, który zajął się kontrowersyjnym, ale niezwykle ważnym zagadnieniem penalizacji aborcji.

Nie bylibyśmy sobą, gdybyśmy pominęli tematykę ustrojową. Tym razem Arkadiusz Sadza przekonuje w swoim artykule do przywrócenia dawnego rozwiązania dotyczącego łączenia pracy naukowej z orzekaniem.

Na koniec varia, w której znajdziecie fragment wspomnień legendarnego wrocławskiego sędziego Mirosława ­Filipowicza oraz głos adw. Macieja Korty w dyskusji nad prawem do sądu w praktyce.

Dziękuję, że sięgacie po nasz Kwartalnik.

Tomasz Zawiślak

Zastępca Redaktora Naczelnego