Uchwała w sprawie stwierdzonego przez ETPCz naruszenia przez Ministra Sprawiedliwości art. 6 EKPCz

W dniu 29.6.2021 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu orzekł, że Polska naruszyła art. 6 EKPCz. Stowarzyszenie „Iustitia” brało udział w tym postępowaniu jako amicus curiae.

Orzeczenie zapadło na skutek skargi wiceprezesów Sądu Okręgowego w Kielcach Aliny Bojary i Mariusza Brody, którzy na podstawie znowelizowanych przepisów zostali odwołani faksem przez Ministra Sprawiedliwości-Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobrę z pełnionych funkcji przed upływem kadencji, bez podania przyczyny i możliwości zajęcia stanowiska, a przede wszystkim bez możliwości odwołania od tej decyzji, czym pozbawiono ich prawa do sądu.

Wymiana kadrowa na stanowiskach kierowniczych w sądach, często określana mianem czystek kadrowych, była wówczas realizowana przez wiceministra Łukasza Piebiaka. Ministerstwo Sprawiedliwości pod kierownictwem Ministra Sprawiedliwości-Prokuratora Generalnego Z. Ziobry było faktycznym autorem projektów ustaw dotyczących sądownictwa i głównie jego przedstawiciele udzielali odpowiedzi na pytania zadawane w debacie parlamentarnej.

Orzeczenie ETPCz jest kolejnym i zapewne nie ostatnim orzeczeniem europejskich Trybunałów, które potwierdza fakt trwającego od 2016 r. politycznego zamachu na polski niezależny wymiar sprawiedliwości i niezawisłość sędziowską. Skala naruszeń praworządności przez polskie władze polityczne i liczba kilkudziesięciu postępowań toczących się przed ETPCz i TSUE może oznaczać, że koszty, które obciążą polskich podatników, będą znacznie większe.

Zgodnie z treścią § 2 Zbioru Zasad Etyki Zawodowej Sędziów i Asesorów Sądowych sędzia powinien zawsze kierować się zasadami uczciwości, godności, honoru, poczuciem obowiązku oraz przestrzegać dobrych obyczajów.

W związku z potwierdzeniem przez Trybunał, że decyzje Z. Ziobry o odwołaniu prezesów i wiceprezesów sądów przed upływem kadencji były bezprawne i motywowane politycznie, uzasadnione jest żądanie skierowane do ich ­następców, aby niezwłocznie zrezyg­nowali z pełnienia uzyskanych w tych okolicznościach funkcji. Brak reakcji sędziego na ww. wyrok, będzie stał w sprzeczności z zasadami etyki zawodowej sędziów¹.

IS

¹ Zob. https://iustitia.pl/81-uchwaly/4183-uchwa­la-zarzadu-ssp-iustitia-w-sprawie-stwierdzonego-przez-europejski-trybunal-praw-czlowieka-w-strasburgu-naruszenia-przez-ministra-sprawiedliwosci-prokuratora-generalnego-zbigniewa-ziobre-art-6-europejskiej-konwencji-o-ochronie-praw-czlowieka.