Sprawy sędziów Łukasza Bilińskiego i Pawła Juszczyszyna przed ETPCz ze statusem „pilne”

Przedmiotem skargi Łukasza Bilińskiego jest niezgodne z prawem przeniesienie go z wydziału karnego do wydziału rodzinnego przez sędziego Macieja Miterę, wyznaczonego na Prezesa Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia przez Ministra Sprawie­dliwości Zbigniewa Ziobro. Krajowa Rada Sądownictwa w lipcu 2019 r. szybko oddaliła odwołanie Ł. Bilińskiego od decyzji M. Mitery (który jest także członkiem Rady), a na gruncie wprowadzonych do ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa zmian, od takiej uchwały KRS nie przysługuje prawo odwołania do sądu.

W takich warunkach Ł. Biliński wniósł skargę do ETPCz wobec pozbawienia go prawa do sądu i możliwości zbadania zasadności uchwały KRS.

Obecnie Trybunał, który zdecydował o rozpoznawaniu skargi w pilnym trybie, zadał rządowi polskiemu pytania dotyczące okoliczności przymusowego przenoszenia sędziego, z których jak się wydaje najistotniejsze i fundamentalne znaczenie (kwestia ta nie pojawiała się dotąd w sprawach innych sędziów skarżących się do ETPCz) ma pytanie o prawo podmiotowe sędziów do ochrony i poszanowania ich indywidualnej niezależności w wykonywaniu urzędu i orzekaniu.

Potwierdzenie istnienia takiego prawa pozwoliłoby na obronę wszystkim tym sędziom, którzy poprzez postę­powania dyscyplinarne i inne działania (jak właśnie przenoszenie, pozbawianie funkcji) represjonowani są za swoje orzecznictwo czy działalność publiczną.

Trybunał pyta również polski rząd, czy uważa, że obecna KRS spełniała wymogi niezawisłości i bezstronności określone w art. 6 ust. 1 Konwencji i dlaczego skarżący pozbawiony został prawa do przedstawienia swojego stanowiska na posiedzeniu przed Krajową Radą Sądownictwa (sędzia nie został wysłuchany pomimo, że o to wnosił i nie wpuszczono na posiedzenie jego pełnomocników, pomimo iż zgłosili się do KRS w dniu posiedzenia).

Sędziego w postępowaniu przed Trybunałem reprezentują adwokaci Małgorzata Mączka-Pacholak i Mikołaj Pietrzak.

Sędzia Paweł Juszczyszyn w listopadzie 2019 r., w czasie delegacji do Sądu Okręgowego w Olsztynie rozpatrzył apelację od wyroku wydanego przez sędziego Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim, nominowanego na podstawie uchwały upolitycznionej KRS. Sędzia podjął działania w celu sprawdzenia, czy sąd niższej instancji był niezawisły w świetle ­prawa UE.

W skardze do ETPCz sędzia, powołując się m.in. na prawo do rzetelnego procesu, prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego podnosi m.in., że nie zapewniono mu dostępu do niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego na mocy prawa, gdyż ID nie jest takim sądem. Wskazuje też, że decyzje ID godzą w jego dobre imię zawodowe, a nałożone na niego środki miały na celu zniechęcenie sędziów do kontroli prawidłowości powołania sędziów, zaś obniżenie jego wynagrodzenia o 40% za czas trwania postępowania, które nie jest ograniczone w czasie, stanowiło nieproporcjonalną ingerencję w jego prawa majątkowe.

Sprawa P. Juszczyszyna prowadzona jest w ramach Programu Spraw Precedensowych Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, a skarżącego w postępowaniu przed ETPCz reprezentuje dr Piotr Kładoczny¹.

IS

¹ Zob. więcej https://iustitia.pl/nowa-krs-nowy-sn/4169-sprawy-sedziow-lukasza-bilinskiego-i-pawla-juszczyszyna-przed-europejskim-trybunalem-praw-czlowieka-ze-statusem-pilne.