Artykuł 11355 § 2 KPC a możliwość odmowy uznania polskiego orzeczenia ze względu na naruszenie niemieckiego porządku publicznego – glosa
[hidepost=1]
BGH słusznie uznał, że prawidłowość zastosowania trybu doręczeń przesyłek w toku postępowania, w tym będąca przedmiotem kontrowersji dopuszczalność nakładania przez krajowych ustawodawców na strony postępowań cywilnych zamieszkałe w innym kraju członkowskim procesowych powinności wskazania adresu do doręczeń w kraju forum oraz możliwość stosowania fikcji doręczeń w razie naruszenia takich powinności23, podlegają ocenie w postępowaniu merytorycznym. Zgodność art. 11355 KPC z prawem unijnym nie podlega zatem badaniu w postępowaniu o stwierdzenie wykonalności polskiego orzeczenia w innym kraju członkowskim, gdyż nie została przekroczona granica umożliwiająca zastosowanie klauzuli porządku publicznego. Sporą wagę BGH przypisał przy tym pouczeniu strony przy pierwszym doręczeniu o ciążącej na niej powinności ustanowienia pełnomocnika do doręczeń w Polsce i rygorze pozostawiania dalszych pism w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Pouczenie to w ocenie BGH legitymizowało skutki zastosowanych względem strony rygorów procesowych.
Zakaz powtórnej kontroli merytorycznej orzeczenia wkraju, wktórym podlega ono uznaniu (art. 36 i 45 ust. 2 rozporządzenia 44/2001) jest w analizowanym kontekście punktem wyjścia. Poprzeczka oczywistego naruszenia porządku publicznego przez sposób prowadzenia postępowania jest zaś zawieszona stosunkowo wysoko. BGH przypomniał o tym orzekającemu wcześniej w sprawie Wyższemu Sądowi Krajowemu w Hamm, wyznaczając jednocześnie standardy wykładni art. 34 rozporządzenia 44/2001 o szerszym znaczeniu.
Wraz z głosem z Karlsruhe24, sprawa znaczenia stosowania art. 11355 § 2 KPC dla uznawania zapadłych polskich orzeczeń powinna być, przynajmniej w Niemczech skończona. Dla porządku odnotować można jednak, że nie wszyscy uczestnicy dyskursu prawniczego przyjmują powyższy rezultat do wiadomości25. Judykat BGH nie zmienia natomiast faktu, że z problemami procesowymi wynikającymi w stosunkach wewnątrzunijnych z art. 11355 KPC uporać muszą się polskie sądy, a docelowo polski ustawodawca, jak również inni prawodawcy odpowiedzialni za zapewnienie skuteczności systemu doręczeń między państwami członkowskimi.
[/hidepost]