• Prawo karne
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 2(24)/2016, dodano 30 sierpnia 2016.

Broń w rekonstrukcjach historycznych

Adrianna Stroka i Krzysztof Wąsek
(inne teksty tego autora)

[hidepost]
Pozwolenie na broń palną przysługuje tylko tym osobom, które nie zostały wymienione w art. 15 ust. 1 BrońAmunU. W związku z powyższym, osoby te muszą mieć ukończony 21. rok życia; nie mogą mieć zaburzeń psychicznych lub znacznie ograniczonej sprawności psychofizycznej; nie mogą wykazywać znaczących dysfunkcji psychologicznych; nie mogą być uzależnione od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych; nie mogą stanowić zagrożenia dla siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego; koniecznością jest posiadanie miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W odniesieniu do wyżej wymienionego katalogu obostrzeń, należy zwrócić uwagę na taką istotną kwestię, jak orzeczenie lekarskie i psychologiczne. Badania lekarskie i psychologiczne pozwalają na określenie, czy dana osoba może dysponować bronią. Z dniem 30.11.2015 r. weszły w życie artykuły dodane do BrońAmunU (art. 15a–15l), które uszczegółowiają kwestie badań, poprzez wymienienie obszarów ludzkiego układu, na których poprawność funkcjonowania w szczególności należy zwrócić uwagę przy wydaniu pozytywnej oceny. Uregulowane zostały również kompetencje lekarzy odpowiedzialnych za wydawanie właściwych orzeczeń oraz warunki przeprowadzania kontroli wykonywania oraz dokumentowania badań lekarskich i psychologicznych.

Ostatnim elementem niezbędnym do wydania pozwolenia na broń do celów rekonstrukcyjnych, jest udokumentowanie członkostwa w stowarzyszeniu, którego celem statutowym jest organizowanie rekonstrukcji historycznych, a także okazanie zaświadczenia udowadniającego czynny udział w działalności statutowej (art. 10 ust. 3 pkt 4). Ustawa w art. 10 ust. 4 pkt 6 uściśla, że pozwolenie na broń do celów rekonstrukcyjnych odnosi się do broni alarmowej albo innej broni palnej konstrukcyjnie przeznaczonej do strzelania wyłącznie ślepą amunicją, w tym samoczynnej.

Osoba, która ubiega się o wydanie pozwolenia na broń do celów rekonstrukcyjnych, zgodnie z przepisami zawartymi w rozporządzeniu MSWiA z 20.3.2000 r. w sprawie egzaminu ze znajomości przepisów dotyczących posiadania broni oraz umiejętności posługiwania się bronią8, jest zobowiązania zdać egzamin składający się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej. Część teoretyczna sprawdza znajomość przepisów dotyczących posiadania i używania broni, szczególne znaczenie mają tutaj przepisy BrońAmunU oraz przepisy Kodeksu karnego odnoszące się do kwestii broni. Natomiast część praktyczna sprowadza się do weryfikacji, czy dana osoba stosuje się do zasad obwiązujących na strzelnicy, czy potrafi, ogólnie rzecz ujmując, posługiwać się bronią oraz sprawdza kandydata pod względem umiejętności strzeleckich9. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest wpłacenie 600 zł organowi wydającemu pozwolenie10. W przypadku niezdania egzaminu w pierwszym wyznaczonym terminie, kandydatowi przysługuje jeden egzamin poprawkowy, który przeprowadza się nie wcześniej niż po upływie 7 dni od dnia niezdania egzaminu. Koszt egzaminu poprawkowego stanowi połowę kwoty za pierwszy egzamin, w tym przypadku jest to 300 zł11.

Pozwolenie na broń to dokument mający formę decyzji administracyjnej, która wydawana jest przez uprawniony do tego organ administracji państwowej. Komórką organizacyjną kompetentną do załatwiania spraw związanych z pozwoleniami na broń jest wydział postępowań administracyjnych w komendzie wojewódzkiej Policji12. W literaturze kładzie się nacisk na poprawne określenie właściwości miejscowej organu wydającego pozwolenie na broń. Uchybienia na tym gruncie mogą skutkować nieważnością decyzji administracyjnej. Odpowiednie określenie właściwości miejscowej organu jest uregulowane w KPA – właściwość określa się na podstawie miejsca zamieszkania osoby, która złożyła wniosek o wydanie pozwolenia na broń13.

W pozwoleniu na broń określa się cel, w jakim zostało wydane, rodzaj broni, której dotyczy oraz liczbę egzemplarzy broni14. Na wniosek osoby posiadającej pozwolenie na broń wydaje się zaświadczenie uprawniające do nabycia rodzaju i liczby egzemplarzy broni zgodnie z pozwoleniem, oraz amunicji do tej broni. Za wydanie takiego zaświadczenia pobiera się opłatę skarbową w wysokości 17 zł. Po zakupie broni należy dokonać jej rejestracji w terminie nieprzekraczającym 5 dni od daty zakupu. Pozwolenie na broń wydawane jest na czas nieokreślony. Osoba posiadająca już pozwolenie na broń może złożyć wniosek do Komendanta Wojewódzkiego Policji celem wydania Europejskiej Karty Broni Palnej, która jest ważna przez 5 lat. Po upływie tego okresu przewidziana jest możliwość przedłużenia karty na kolejny okres15. W przypadku posiadania przez rekonstruktora broni palnej lub amunicji bez wymaganego pozwolenia, musi się on liczyć z faktem, że odpowiada za ten czyn jak za przestępstwo z art. 263 § 2 KK – „kto bez wymaganego zezwolenia posiada broń palną lub amunicję, podlega karze pozbawiania wolności od 6 miesięcy do lat 8”.

Kończąc wątek związany z pozwoleniem na broń wypada zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię, a mianowicie na broń czarno prochową, wyprodukowaną przed 1885 r. oraz jej repliki. Historia kształtowania się przepisu dotyczącego dopuszczalności tego typu egzemplarzy jest ściśle związana z tym, co już było zaznaczone na wstępie, a mianowicie z rozwojem ruchu zmierzającego do odtwórstwa działań historycznych. Początkowo, po wejściu w życie BrońAmunU, przepis art. 11 pkt 1 stanowił: „Pozwolenia na broń nie wymaga się w przypadku posiadania broni palnej wytworzonej przed rokiem 1850”. Taki zabieg ustawodawcy umożliwił rekonstruktorom posiadanie autentycznych egzemplarzy, które były w stanie wystrzelić pocisk. Pierwsza zmiana tego przepisu nastąpiła 1.5.2004 r., gdzie do art. 11 pkt 1 dodane zostało stwierdzenie „(…) broni palnej wytworzonej przed rokiem 1850 lub replikę tej broni”. Głównym powodem tej zmiany było dostosowanie się do przepisów Dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 91/477/EWG z 18.6.1991 r. w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni, oraz ujednolicenie polskiego porządku prawnego do zasad obowiązujących w innych krajach europejskich, gdzie w przypadku egzemplarzy broni niemiotających nabojami scalonymi, nie stosuje się przepisów odpowiednich do broni palnej. Kolejną, póki co ostatnią, zmianą jest nadanie następującej treści art. 11 pkt 10: „Pozwolenia na broń nie wymaga się w przypadku posiadania broni palnej rozdzielnego ładowania, wytworzonej przed rokiem 1885 oraz replik tej broni”. To rozwiązanie spotkało się z bardzo pozytywnym odbiorem ze strony środowiska pasjonatów odtwórstwa działań wojennych. Daje ono jeszcze większą możliwość na prezentowanie autentycznych modeli broni historycznej, bez żadnych prawnych – jeśli chodzi o pozwolenie na broń – konsekwencji16.
[/hidepost]