Delikatna natura niezależności sędziowskiej: nauka z przypadku Węgry i Polska vs. Unia Europejska1
[hidepost]
* Eotvos Lorand University, Budapest, Hungary, WZB Center for Global Constitutionalism, Berlin, Germany.
** Woodrow Wilson School and Department of Sociology, Princeton University, Princeton, USA.
1 Artykuł w oryginalnym brzmieniu: The fragility of an independent judiciary: Lessons from Hungary and Poland and the European Union ukazał się w Communist and Post-Communist Studies, Nr 51/2018, s. 189–200. Wersję polską zredagowała Małgorzata Stanek, tłumaczyli: Tomasz Posłuszny, Katarzyna Wręczycka, Artur Broś, Marcin Radwan, Joanna Hetnarowicz-Sikora. Poglądy wyrażone przez Autorki w artykule, a także zawarte w nim sformułowania nie powinny być identyfikowane z Redakcją lub Wydawcą Kwartalnika.
2 J.L. Linz, A. Stepan, Problemy Demokratycznej Transformacji i Konsolidacji: Europa Południowa, Ameryka Południowa i Kraje Postsocjalistyczne w Europie, 1996 Baltimore.
3 Freedom House, 2015. Narody w tranzycie 2015, zarchiwizowane, zob. https://perma.cc/SJ7F-QCJR (dostęp 21.7.2018 r.).
4 Freedom House, 2018. Narody w tranzycie 2018: Polska, zob. https://freedomhouse.org/report/nations-transit/2018/poland (dostęp: 21.7.2018 r.).
5 K.L. Scheppele, Przyjęcie się skończyło [w:] M. Graber, S Levinson, M. Tushnet (red.), Kryzys Demokracji Konstytucyjnej?, New York 2018.
6 K. Kovacs, G.A. Toth, Węgierska transformacja konstytucyjna. Europejskie Prawo Konstytucyjne, „Przegląd Prawa” 7/2011, s. 183–203.
7 A. Arato, G. Halmai, J. Kis, Opinia w sprawie ustawy zasadniczej Węgier (Amicus Brief) [w:] Konstytucja dla Podzielonego Narodu na przykładzie zasadniczej Węgier z 2011 r., pod red. i, Prasa CEU, Nowy Jork–Budapeszt 2012, s. 455–490.
8 M. Bankúti, G. Halmai, K.L. Scheppele, Od rozdzielenia władzy do rządu bez mechanizmów kontroli: stare i nowe Konstytucje Węgier [w:] op. cit., s. 237–268.
9 Komisja Wenecka, 2011. Węgry, Opinia w przedmiocie Nowej Konstytucji Węgier [CDL-ad (2011)016].
10 Parlament Europejski, 2011. Rezolucja z 5.7.2011 r. w sprawie zmian węgierskiej Konstytucji, P7_TA (2011) 0315, zob. https://europarl.europaUE/sides/getDoc. do? pubRef1/4-//EP//TEXTþTAþP7-TA-2011-0315þ0þDOCþXMLþV0//pl (dostęp: 21.7.2018 r.).
11 Ibidem.
12 Orzeczeniem Węgierskiego Trybunału Konstytucyjnego 184/2010 usunął podatek, a to rozstrzygnięcie podtrzymał ETPCz później i uznał, że byli funkcjonariusze publiczni zachowują uprawnienia do bonusów, które nie mogą być im odebrane retroaktywnie, N.K.M. przeciwko Węgrom, wyrok ETPCz z 14.5.2013 r., skarga nr 66529/11.
13 Komisja Wenecka, 2013. Węgry, Opinia w przedmiocie czwartej zmiany Ustawy Ustrojowej na Węgrzech [CDL-ad(2013)012].
14 Parlament Europejski, 2013. Rezolucja z 3.7.2013 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw podstawowych: normy i praktyki na Węgrzech (zgodnie z Rezolucją Parlamentu z 16.2.2012 r.) [sprawozdanie Tavares], (2012/2130 (INI)), P7_TA (2013) 0315, A7-0229/2013, zob. https://europarl.europa. eu/strony/getDoc. do? pubRef1/4-//EP//TEXTþTAþP7-TA-2013-0315þ0þDOCþXMLþV0//pl. (dostęp: 21.7.2018 r.).
15 IBAHRI (Międzynarodowe Stowarzyszenie Prawników – inicjatywa na rzecz praw człowieka), 2015. Nadal w zagrożeniu: niezależność sądownictwa na Węgrzech, październik 2015 r., zob. https://ibanet.org/Document/Default.aspx?DocumentUid¼a00b5f64-4b05-4b25-81c6-5e507c45cc74. (dostęp: 21.7.2018 r.).
16 Sąd Konstytucyjny Węgier, 2017.
17 Ibidem.
18 Ibidem.
19 Trybunał Konstytucyjny Węgier, 2017. Statystyka spraw Trybunału Konstytucyjnego Węgier 2017, zob. https://hunconcourt.hu/uploads/sites/3/2018/07/2017_12_31_ab_stat_en. PDF (dostęp: 21.7.2018 r.).
20 Komisja Wenecka, 2012. Węgry, Opinia w przedmiocie Ustawy nr CLXII z 2011 w sprawie Statusu Prawnego I system wynagradzania Sędziów oraz na temat Ustawy nr CLXI z 2011 w sprawie organizacji i administracji sądownictwa na Węgrzech [CDL-ad (2012)001].
21 Parlament Europejski, 2012. Rezolucja z 16.2.2012 r. w sprawie niedawnych wydarzeń politycznych na Węgrzech, P7_TA (2012) 0053, zob. https://europarl.europa.eu/strony/getDoc.do?pubRef1/4-//EP//TEXTþTAþP7-TA-2012-0053þ0þDOCþXMLþV0//pl (dostęp: 21.7.2018 r.).
22 Wyrok TSUE z 6.11.2012 r. w sprawie C-286/12 (ECLI:EU:C:2012:687).
23 Zob. przyp. 17.
24 Komisja Wenecka, 2012. Węgry, Opinia w przedmiocie Ustawy nr CLXII z 2011 w sprawie Statusu Prawnego I system wynagradzania Sędziów oraz na temat Ustawy nr CLXI z 2011 w sprawie organizacji i administracji sądownictwa na Węgrzech [CDL-ad (2012)001].
[/hidepost]