• Prawo ustrojowe
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 2(28)/2017, dodano 14 listopada 2017.

,,Dobra zmiana” w prokuraturze

Iwona Palka
(inne teksty tego autora)

[hidepost]
Nieustannie media donoszą o kolejnych decyzjach prokuratorów, które budzą poważne wątpliwości, co do ich słuszności, zarówno w aspekcie wszczynania postępowań jak i ich zaniechania, a także sposobu ich prowadzenia. Tylko przykładowo można wskazać śledztwa w sprawie popełnienia przestępstwa przez Prezesa TK, postępowanie w sprawie demonstracji przed Sejmem 16.12.2016 r. czy też kolejne śledztwa pozostające w związku z katastrofą w Smoleńsku. Równocześnie prokuratura odmawia wszczęcia postępowania w sprawie nieopublikowania wyroku TK umarza postępowanie w sprawie nawoływania do nienawiści przez Obóz Narodowo-Radykalny, wycofuje z sądów akty oskarżenia przeciwko szefowej dolnośląskiego ONR o nawoływanie do nienawiści czy w dwóch sprawach o korupcję i wyłudzenie przeciwko obecnemu prezesowi spółki Energa. Umarzane są sprawy przeciwko obecnemu koordynatorowi do spraw służb specjalnych czy tzw. agentowi Tomkowi, o nadużycia w związku z pełnionymi funkcjami.

Prokuratura prowadzi również sprawy, których wynikiem jest bezpośrednio zainteresowany sam Prokurator Generalny, takie jak śledztwo w sprawie sprzeniewierzenia funduszy unijnych m.in. przez Solidarną Polskę, a także nieprawidłowości w finansowaniu tej partii, czy też postępowanie wobec sędzi prowadzącej sprawę o nieumyślne spowodowanie – w wyniku błędu w sztuce medycznej – śmierci ojca Prokuratora Generalnego z doniesienia jego matki, a także w sprawie zawyżania kosztów opinii przez biegłych opiniujących w tej sprawie. Te ostatnie postępowania zostały zresztą wykorzystane przez Prokuratora Generalnego do wprowadzenia zmian legislacyjnych.

Zarządzanie kadrami

Niezależnie od osiąganych wyników pracy stwierdzić można, że deklarowana projektem niezależność prokuratora stała się iluzoryczna. Rzeczywistym powodem zmian polegających na zastąpieniu Prokuratury Generalnej – Prokuraturą Krajową, a prokuratur apelacyjnych – prokuraturami regionalnymi nie były względy organizacyjne, ani merytoryczne, lecz przeprowadzenie weryfikacji kadry tych jednostek, poprzez zdegradowanie i usunięcie z nich doświadczonych, zdolnych do niezależnych postaw prokuratorów. Arbitralna degradacja 114 prokuratorów, których w sposób bezpardonowy odarto z dorobku całego wieloletniego życia zawodowego, bez podania jakichkolwiek powodów nie miała dotąd miejsca w żadnym praworządnym państwie.

Warto nadmienić, że degradacji tych nie uzasadniały potrzeby etatowe, ponieważ ilość etatów w PK została zwiększona o 15 w stosunku do ilości etatów w Prokuraturze Generalnej, zaś w prokuraturach regionalnych zmniejszono ją o 2.

Realizacja upolitycznienia prokuratury była możliwa poprzez politykę kadrową mającą na celu wymuszenie posłuszeństwa prokuratorów.

Zniesienie kadencyjności stanowisk funkcyjnych spowodowało przerwanie wszystkich kadencji oraz bardzo daleko idące zmiany na tych stanowiskach na wszystkich szczeblach prokuratury. Niczym nie skrępowane możliwości odwoływania z tych stanowisk i powoływania na nie nowych osób, bądź powierzanie im pełnienia tych funkcji czasowo zapewnia posłuszeństwo osób je piastujących. Warto tu jeszcze podkreślić, że ten system powoływania i odwoływania kierowników jednostek powoduje, że funkcje te pełnią w wielu wypadkach osoby nieprzygotowane do kierowania zespołami ludzkimi i zarządzania jednostkami organizacyjnymi prokuratury.

Posłuszeństwo wymusza również polityka kadrowa ­oparta na delegacjach. W ciągu roku czynności służbowe na delegacjach wykonywało 1200 prokuratorów, co stanowi ponad 1/5 całej kadry orzeczniczej. Deklarowane przez kierownictwo prokuratury rzekome wsparcie prokuratur rejonowych polega na przejęciu niewielkiej ilości spraw oraz delegowaniu do jednostek wyższych szczebli 556 prokuratorów prokuratur rejonowych, w tym 371 do prokuratur okręgowych (przy 68 nieobsadzonych etatach), 57 do prokuratur regionalnych, 27 do PK (19 do wydziałów zamiejscowych). Skład kadrowy prokuratur regionalnych uzupełniany jest poprzez delegowanie 223 prokuratorów, w tym 166 prokuratorów prokuratur okręgowych.

[/hidepost]