• Prawo ustrojowe
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 2(28)/2017, dodano 14 listopada 2017.

,,Dobra zmiana” w prokuraturze

Iwona Palka
(inne teksty tego autora)

[hidepost]

Prokuraturę Krajową zasilono łącznie 294 prokuratorami delegowanymi, w sytuacji, gdy dla tej jednostki ustalono 102 etaty i na stanowiska prokuratora PK powołano 61 osób. W ośrodkach zamiejscowych PK czynności realizowało 135 prokuratorów (wszyscy delegowani).

Godne uwagi jest również to, że ilość etatów orzeczniczych została zmniejszona z 6685 na koniec 2015 r. do 6442 na koniec 2016 r. (tj. o 243), przy czym w chwili obecnej 511 etatów jest nieobsadzonych.

Przedstawiony wyżej stan spraw kadrowych powoduje sytuację uzależnienia prokuratora z powodu braku poczucia stabilizacji zawodowej i braku czytelnych kryteriów awansu zawodowego. Równocześnie nie można uznać by taka polityka kadrowa stanowiła efektywną realizację celu określonego w uzasadnieniu projektu Prawo o prokuraturze, by sprawy o obszernym materiale dowodowym, zawiłe pod względem faktycznym lub prawnym, jako wymagające większej wiedzy i doświadczenia zawodowego, były prowadzone przez najlepiej do tego przygotowanych prokuratorów. W informacji, że śledztwo prowadzi PK ukryta jest niejednokrotnie informacja, że prowadzi je prokurator prokuratury rejonowej.

Przywileje finansowe

Ustawa daje Prokuratorowi Generalnemu i Prokuratorowi Krajowemu uprawnienie do nagradzania wyróżniających się prokuratorów śledczych wcześniejszymi awansami i nagrodami pieniężnymi. W ostatnim okresie odnotowano przypadki dwukrotnego awansu w ciągu roku, czy awanse z pominięciem poszczególnych szczebli. Na stronie internetowej PK publikowane są5 jedynie nazwiska osób mianowanych na stanowiska asesorów i powoływanych na pierwsze stanowisko prokuratorskie.

Nagrody też zostały przyznane. W końcu 2016 r. otrzymało je 30 prokuratorów wykonujących pracę w PK, w tym Prokurator Krajowy, jego zastępca, zastępcy Prokuratora Generalnego, dyrektorzy i wicedyrektorzy departamentów i biur za wzorowe i sumienne wykonywanie zadań służbowych w łącznej kwocie 289 tys. zł. Kwotę 344 tys. zł przeznaczono dla prokuratorów z niższych szczebli.

Wymienione wyżej działania, ale i stosowana dość powszechnie kara delegowania do jednostek niższego szczebla (w ciągu roku delegowano bez zgody 160 prokuratorów), wdrażanie niezasadnych postępowań przygotowawczych, służbowych, wyjaśniających i dyscyplinarnych ma zdaniem Prokuratora Krajowego służyć cyt. ,,…mobilizacji prokuratorów do energicznego i sprawnego działania, które ma koncentrować się na zapewnieniu bezpieczeństwa wewnętrznego Polakom, a nie na zwracaniu uwagi na swój status zawodowy i swoje wygody. Prokurator ma być wskazywany jako wzór pracowitości, uczciwości i energiczności…”6.

Równocześnie wprowadzono do ustawy przepisy, na podstawie których prokuratorzy PK stanowią grupę uprzywilejowaną finansowo nie tylko dlatego, że ich wynagrodzenie jest równe wynagrodzeniu sędziego SN i wynosi w podstawowej stawce 4, 13 przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w II kwartale roku poprzedzającego i otrzymują najwyższe dodatki funkcyjne, ale przede wszystkim dlatego, że mimo uregulowania zawartego w art. 121 § 1 PrProk, który stanowi zasadę wobec wszystkich prokuratorów, iż powinien on mieszkać w miejscowości będącej siedzibą jednostki, w której pełni służbę, w sposób dość kontrowersyjny w art. 109 § 4 i art. 111 § 4 PrProk zagwarantowano im m.in. pokrywanie kosztów zamieszkiwania w Warszawie oraz dodatki specjalne.

Również bardzo kosztowna jest polityka kadrowa oparta na delegacjach. Prokurator delegowany do jednostki wyższego szczebla, z wyjątkiem PK, po 6 miesiącach uzyskuje prawo do wynagrodzenia zasadniczego w stawce podstawowej przewidzianego dla prokuratora tej jednostki, natomiast delegowany do wydziału zamiejscowego PK wyższe wynagrodzenie otrzymuje po 3 miesiącach delegowania, przy czym prokurator prokuratury rejonowej i prokurator prokuratury okręgowej otrzymują wynagrodzenie prokuratora prokuratury regionalnej, a prokurator prokuratury regionalnej otrzymuje wynagrodzenie prokuratora PK. W skrajnych przypadkach prokurator prokuratury rejonowej może awansować finansowo w ten sposób ze stawki 1 do stawki 7.

Natomiast zdegradowani prokuratorzy, pracując na najniższych szczeblach, otrzymują wynagrodzenie prokuratorów PK i prokuratorów prokuratury regionalnej.

Trudno ustalić precyzyjnie ile państwo płaci dodatkowo za polityczną lojalność. Przykładowo można jedynie wskazać, że w 2016 r. tylko kwota wydatków na dodatki funkcyjne i specjalne z tytułu delegowania wyniosła 8 153 310,54 zł.

[/hidepost]