Dopuszczalność poświadczania przez aplikantów adwokackich i radcowskich odpisów pełnomocnictw i innych dokumentów w sądowym postępowaniu cywilnym
[hidepost=1]
Skutki złożenia odpisów niewłaściwie poświadczonych dokumentów w postępowaniu sądowym
Skutki złożenia odpisów niewłaściwie poświadczonych dokumentów w postępowaniu sądowym mogą być dalekosiężne26, w tym zwłaszcza złożenia odpisów pełnomocnictwa dla radcy prawnego lub adwokata oraz upoważnienia dla aplikanta radcowskiego lub adwokackiego, poświadczonych za zgodność przez aplikanta, czego nie dopuszcza obowiązujące prawo. Może to nie tylko spowodować zwrot pozwu, ale i formalne zakończenie sprawy w postaci umorzenia, bez jej merytorycznego rozpoznania, co według niektórych osób może skutkować nawet przedawnieniem roszczenia27.
Z przypadkiem formalnego zakończenia postępowania na wypadek niewykazania umocowania można spotkać się w elektronicznym postępowaniu upominawczym (art. 50528–50537 KPC), w którym przedstawiciel ustawowy, organy i osoby uprawnione do działania za osoby prawne, inne jednostki organizacyjne oraz organizacje społeczne nie mają obowiązku – przy dokonywaniu pierwszej czynności procesowej – wykazania dokumentem swojego umocowania; spoczywa na nich jedynie obowiązek wskazania podstawy swojego umocowania. Przy pierwszym piśmie wnoszonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym pełnomocnik powinien powołać się na pełnomocnictwo, wskazując jego datę, zakres oraz okoliczności wymienione w przepisie art. 87 KPC (zob. art. 89 § 1 zd. 4 KPC). W razie jednak przekazania sprawy sądowi według właściwości ogólnej po złożeniu sprzeciwu, w przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapłaty albo po uchyleniu tego nakazu, dokument mający wykazać umocowanie musi być przedstawiony sądowi, który będzie dalej rozpoznawał sprawę (art. 50537 KPC). Analogiczne rozwiązanie przyjęte zostało w odniesieniu do pełnomocnictwa (art. 89 § 1 KPC)28. Powszechnie przyjmuje się, że art. 50537 § 1 KPC nakazuje przewodniczącemu w sądzie właściwości ogólnej po przekazaniu mu sprawy przez sąd rozpoznający ją w elektronicznym postępowaniu upominawczym wezwać pełnomocnika (przedstawiciela) powoda do przedłożenia dokumentów wykazujących umocowanie zgodnie z art. 68 § 1 KPC oraz do przedłożenia pełnomocnictwa lub jego wierzytelnego odpisu zgodnie z art. 89 § 1 KPC29. Wynika to m.in. z tego, że e-sąd nie przekazuje z urzędu przy przekazaniu sprawy żadnych akt papierowych ani dokumentów sądowi właściwemu30.
Jak już wskazano, jeżeli pierwszą czynnością procesową pełnomocnika jest wniesienie pisma procesowego, to brak dokumentu pełnomocnictwa traktowany jest jak brak formalny samego pisma procesowego (art. 126 § 3 KPC). Natomiast w postępowaniu elektronicznym po przekazaniu sprawy do sądu właściwego pełnomocnik powoda ma również obowiązek uzupełnić braki formalne pozwu konieczne do nadania biegu sprawie po jej przekazaniu (np. złożyć dokument pełnomocnictwa lub jego wierzytelny odpis)31.
W myśl art. 50537 § 1 KPC, po przekazaniu sprawy w przypadkach wskazanych w art. 50533, 50534 oraz 50536 KPC przewodniczący wzywa powoda do usunięcia braków formalnych pozwu oraz uzupełnienia pozwu, w sposób odpowiedni dla postępowania, w którym sprawa będzie rozpoznana, w terminie dwutygodniowym od daty doręczenia wezwania. W przypadku nieusunięcia braków formalnych pozwu sąd umarza postępowanie. W sytuacji więc, kiedy do akt w zakreślonym terminie nie zostaną przedłożone właściwie poświadczone odpisy: pełnomocnictwa dla radcy prawnego lub adwokata, dokumentów wykazujących umocowanie dla osób, które w imieniu osób prawnych są upoważnione do ich zastępowania i które podpisały pełnomocnictwo (np. aktualnego odpisu z KRS) oraz upoważnienia dla aplikanta radcowskiego lub adwokackiego, sąd zakończy postępowanie umorzeniem, co, jak już wskazano, może mieć negatywne konsekwencje dla powoda. W praktyce sądowej często zdarza się, że na żądanie przewodniczącego przedkładane są odpisy tych dokumentów poświadczone za zgodność z oryginałem przez aplikantów, do czego oni nie posiadają uprawnień. Taka czynność nie może już być sanowana poprzez kolejne wezwanie pełnomocnika (radcy prawnego, adwokata) do przedłożenia właściwie poświadczonych przez niego dokumentów wykazujących umocowanie, gdyż nieuzupełnieniem braków formalnych pisma procesowego jest nie tylko brak odpowiedzi na wezwanie przewodniczącego, ale i nieuczynienie w pełni zadość temu wezwaniu przez uzupełnienie jedynie niektórych braków32.
[/hidepost]