Dopuszczalność poświadczania przez aplikantów adwokackich i radcowskich odpisów pełnomocnictw i innych dokumentów w sądowym postępowaniu cywilnym

(inne teksty tego autora)

[hidepost=1]

Andrzej Antkiewicz – autor jest sędzią Sądu Rejonowego w Grudziądzu.

1T. jedn.: Dz.U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.; dalej jako: RadPrU.

2Zob. postanowienie SN z 10.7.2003 r., III CZP 54/03, Prok. i Pr. Nr 4/2004, s. 33 i uchwała SN z 27.11.2003 r., III CZP 74/03, OSNC Nr 1/2005, poz. 6 oraz R. Kaliński, Treść i zakres pełnomocnictwa procesowego,Pal. Nr 1–2/2011, s. 32.

3 Zob. np. postanowienia SN: z 25.2.1998 r., II UZ 4/98, OSNAPiUS Nr 6/1999, poz. 228; z 17.3.1999 r., II UZ 30/99, OSNAPiUS Nr 20/00, poz. 776 i z 26.4.2001 r., II CZ 10/01, niepubl. oraz J. Gudowski [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga. Postępowanie zabezpieczające. T. 1, pod red. T. Erecińskiego, Warszawa 2007, s. 270.

4III CZP 21/04, OSNC Nr 7–8/2005, poz. 118.

5Ibidem.

6III CZP 118/08, OSNC Nr 6/2009, poz. 76.

7Dz.U. Nr 26, poz. 156.

8Dz.U. Nr 216, poz. 1676 ze zm.; dalej jako: ZmUwDokU.

9Tak A. Antkiewicz, K. Kazimierczak, Uchybienia organów egzekucyjnych i sądów egzekucyjnych w sprawach cywilnych w praktyce stosowania prawa (Część I), PPE Nr 3/2011, s. 15.  

10Dz.U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188 ze zm.; dalej jako: PrAdw.

11III CZP 70/11, OSNC Nr 6/2012, poz. 73.

12T. jedn.: Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 ze zm.; dalej jako: PrNot.

13Zob. art. 89 § 1, art. 485 § 4 KPC przed wejściem w życie ZmUwDokU i art. 239 zd. 3 ustawy z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (t. jedn.: Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 ze zm.).

14Tak W. Olichwier, W sprawie problemów finansowych i podatkowych związanych z substytucją udzielaną pomiędzy adwokatami,Pal. Nr 9–10/2008, s. 104–107 oraz H. Dwulat, Pełnomocnictwo w postępowaniach przed organami skarbowymi, cz. III, Biul. Skarb. Nr 3/2010, s. 13–16 i LEX/el., stan na 23.1.2012 r., teza 3 do art. 351 RadPrU, nr 115934/3, a także: postanowienie NSA z 12.3.2007 r. (I GZ 276/06, Legalis), w którym stwierdzono, że udzielenie przez adwokata ,,substytucji” aplikantowi adwokackiemu jest prawnie nieskuteczne; wyrok SA w Gliwicach z 2.4.2008 r., I SA/GL 37/08, Legalis i wyrok NSA z 4.2.2009 r., I GSK 368/08, Legalis; odmiennie, ale nietrafnie G. Borkowski (Aplikant adwokacki w postępowaniu cywilnym – substytut czy zastępca adwokata?,Pal. Nr 11–12/2009, s. 101),który przyjmuje, że aplikant adwokacki występując przed sądem jest na gruncie KPC substytutem, a więc dalszym pełnomocnikiem strony. Również w uzasadnieniu postanowienia z 9.9.2011 r. (I CZ 55/11, Legalis) SN błędnie stwierdził, że na gruncie art. 351 ust. 4 RadPrU aplikant radcowski występuje jako substytut pełnomocnika głównego.

15Tak W. Olichwier, op. cit.

16W literaturze (zob. B. Draniewicz, Uwierzytelnianie dokumentów przez pełnomocników – zmiany w procedurze cywilnej, MoP Nr 10/2010, s. 543 i n.) wyrażono pogląd, że art. 129 § 2 KPC dotyczy również pełnomocników substytucyjnych występujących w sprawie, jeśli wykonują zawody wymienione w tym przepisie, z czym należy się zgodzić, albowiem przepis nie rozróżnia pełnomocników, obejmuje zatem wszystkich.    

17 I SA/GL 37/08, zob. przyp. 16.

18Dz.U. Nr 126, poz. 1069.

19Por. też orzeczenie SN z 19.1.1946 r., C I 851/45, OSN Nr 3/1947, poz. 64.

20 Zob. postanowienie SN z 19.10.1999 r., III CZ 115/99, OSNC Nr 4/2000, poz. 80, w którym SN zaznaczył, że udzielenie pełnomocnictwa procesowego do ,,zastępstwa” w konkretnej sprawie, bez ograniczania zakresu pełnomocnictwa, oznacza umocowanie pełnomocnika do podejmowania wszystkich łączących się z tą sprawą czynności procesowych oraz składania niezbędnych oświadczeń. Zob. też R. Kaliński, op. cit.,s. 33.

21Ciekawą kwestią pozostaje zagadnienie, do jakich konkretnie czynności jest upoważniony aplikant podczas udziału w posiedzeniu, np. czy może zawrzeć ugodę lub cofnąć powództwo w imieniu strony, którą zastępuje jego patron. Problematyka ta, choć warta rozważenia i omówienia, wykracza poza zakres niniejszego opracowania.

22Zob. przyp. 13.

23Trudno znaleźć racjonalne usprawiedliwienie dla takiego rozwiązania (nie wiadomo, czym się kierował ustawodawca).

24Zob. B. Draniewicz, op. cit.

25Zob. druk Sejmu RP VI kadencji nr 2064, dostępny na: http://www.sejm.gov.pl.

26Przez takie działanie pełnomocnika strona może nawet przegrać sprawę sądową – zob. w tej kwestii np. T. Szanciło, Uprawnienie pełnomocników do poświadczania dokumentów, glosa do uchwały SN z 21.12.2010 r., III CZP 94/10, MOP Nr 8/2012, s. 438–441.

27Problem, czy pozew pomimo nieuzupełnienia jego braków formalnych i umorzenia postępowania w trybie art. 50537 KPC, przerywa bieg terminu przedawnienia dochodzonego roszczenia, był poruszany przez A. Miś [w:] Postępowanie po przekazaniu sprawy przez e-sąd, Kwartalnik SSP ,,­Iustitia” Nr 4/2011, s. 220.

28Tak np. G. Misiurek, Komentarz do art. 68 Kodeksu postępowania cywilnego, LEX/el. 2011, stan prawny na 15.3.2011 r.

29Zob. np. D. Zawistowski [w:] H. Dolecki, J. Iwulski, G. Jędrzejek, I. Koper, G. Misiurek, P. Pogonowski, T. Wiśniewski, D. Zawistowski, Komentarz do KPC,Lex/el 2012, uwagi do art. 50532; K. Weitz [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. T. 2, pod red. T. Erecińskiego, Warszawa 2009, s. 873; J. Widło, A. Wróbel, Postępowanie przed sądem właściwości ogólnej po przekazaniu sprawy z elektronicznego postępowania upominawczego w świetle art. 50537 KPC. ­Uwagi de lege lata i de lege ferenda, PS Nr 4/2012, s. 64–66 oraz A. Wróbel [w:] Model polskiego elektronicznego postępowania upominawczego,pod red. P. Telusiewicza, Kraków 2012, s. 60. Takie rozwiązanie przewiduje też wyraźnie projekt z 26.8.2011 r. ustawy o zmianie ustawy – Kodeksu postępowania cywilnego i niektórych innych ustaw; dostępny na: www.ms.gov.pl.

30Zob. uzasadnienie projektu ustawy z 9.1.2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, druk nr 859 Sejmu RP VI kadencji, dostępny na: http://www.sejm.gov.pl; dalej jako: uzasadnienie ProjZmKPCU.

31Tak projektodawca w uzasadnieniu ProjZmKPCU.

32 Zob. uchwała SN z 29.7.2003 r., III PZP 10/03, „Wokanda” Nr 3/2004, s. 18 i n.

[/hidepost]