Dopuszczalność przywrócenia terminu do uiszczenia opłaty sądowej
[hidepost=1]
Zdaniem E. Rudkowskiej-Ząbczyk19, przywrócenie terminu jest możliwe tylko w przypadku uchybienia terminowi do dokonania czynności procesowej. Uzupełnianie braków formalnych pisma procesowego, a także uiszczenie opłaty od czynności procesowej, nie stanowi samodzielnej czynności procesowej. W działaniu strony, polegającym na usuwaniu braków formalnych, nie sposób wyodrębnić elementu treści, niezbędnego dla bytu czynności procesowej. Uzupełniając lub poprawiając pismo procesowe strona nie składa żadnych oświadczeń woli lub wiedzy. Ponadto, brak jest ustawowego modelu takiej czynności. W szczególności ustawodawca nie określił wymagań formalnych, którym usuwanie wadliwości powinno odpowiadać. Z tych samych względów należy uznać, że nie podlega przywróceniu termin do uiszczenia opłaty od czynności procesowej.
W opinii D. Olczak-Dąbrowskiej20, terminy procesowe zastrzeżone do dokonania działań podmiotów postępowania cywilnego polegających na usuwaniu braków formalnych lub fiskalnych czynności procesowych nie podlegają przywróceniu ze względu na fakt, że wyżej wymienione działania nie mają charakteru czynności procesowych.
Z kolei S. Cieślak21 argumentuje w kwestii niezachowania wymagań formalnych środków odwoławczych, że czynność procesowa w postaci wniesienia apelacji jest skuteczna, ale pod warunkiem zawieszającym, który stanowi usunięcie wad przez skarżącego w przepisanym trybie i terminie, albo nadanie sprawie biegu, pomimo występowania wad (czynność względnie bezskuteczna). W przypadku spełnienia powyższego warunku dochodzi do konwalidacji czynności procesowej, dzięki czemu wywołuje ona skutki ex tunc. Differentia specifica, która decyduje o podziale na czynności procesowe i inne działania podmiotów postępowania, to skutek określony w przepisach prawa postępowania cywilnego. W przypadku uzupełnienia braków formalnych lub fiskalnych czynności procesowej skutkiem tym jest jej konwalidacja. W razie nieuzupełnienia powstaje zaś skutek w postaci zniweczenia wszelkich konsekwencji procesowych związanych z uprzednim dokonaniem czynności z brakami.
Zdaniem A. Zielińskiego22, wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia opłaty od środka odwoławczego może być skutecznie wniesiony tylko wtedy, gdy środek taki został faktycznie wniesiony, lecz nie został w terminie opłacony, jak również pod warunkiem, że nie został jeszcze odrzucony. Uprawomocnienie się bowiem postanowienia o odrzuceniu nieopłaconego w terminie środka odwoławczego, wniesionego od orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, powoduje, że takie postanowienie jest także wiążące dla sądu. Jako kończące postępowanie w sprawie nie może być więc uchylone na podstawie art. 359 KPC.
Również M. Jędrzejewska i K. Weitz23 uznają za dopuszczalne przywrócenie terminu do uiszczenia opłaty sądowej.
W glosie do orzeczenia SN z 9.7.2008 r.M.J. Ostrowski24 wskazał, że z uiszczeniem opłaty sądowej od apelacji związany jest skutek w postaci przyjęcia tego środka do rozpoznania, co następuje per facta concludentia, czego zewnętrzny wymiar stanowi rozpoznanie sprawy przez sąd II instancji. Skoro skutkiem nieuiszczenia opłaty jest odrzucenie apelacji, w konsekwencji oznacza to, że wniesienie opłaty od środka odwoławczego jest samodzielną czynnością procesową.
Spośród autorów okresu międzywojennego warto przywołać głos L. Nadela25. W jego ocenie, uzupełnienie pisma procesowego poprzez uiszczenie opłaty stanowi czynność procesową, która wraz z uprzednio dokonaną czynnością, a mianowicie złożeniem pisma procesowego bez właściwej opłaty, stanowi ważny i skuteczny akt procesowy.
[/hidepost]