Dopuszczalność przywrócenia terminu do uiszczenia opłaty sądowej
[hidepost=1]
Marcin Jagodziński – autor jest doktorantem w Zakładzie Postępowania Cywilnego WPAiE Uniwersytetu Wrocławskiego i aplikantem radcowskim.
1 Zob. D. Olczak-Dąbrowska, Przywrócenie terminu w postępowaniu cywilnym,Warszawa 2010, s. 15. W nauce polskiego prawa procesowego cywilnego akcentuje się, że wniosek o przywrócenie terminu realizuje funkcję nadzwyczajnego środka zaskarżenia – zob. W. Broniewicz, Terminy w postępowaniu cywilnym, NP Nr 9/1971, s. 1330; M. Sawczuk, Stosunek wznowienia postępowania cywilnego do innych instytucji obalających prawomocne orzeczenia merytoryczne, Annales Uniwersitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin–Polonia 1962, vol. IX, s. 288. Część przedstawicieli doktryny uważa, że wniosek o przywrócenie terminu to nadzwyczajna instytucja procesowa, gdyż przełamuje porządek czynności procesowych i ich nieodwracalność, zob. T. Kurnicki,Postępowanie w przedmiocie wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej (cz. 1), Pr. Sp. Nr 10/2006, s. 45.
2 Zob. S. Gołąb,Wznowienie postępowania według projektu Kodeksu procedury cywilnej, „Głos Prawa” Nr 5–6/1929, s. 179; Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej, Polska Procedura Cywilna. Projekty referentów z uzasadnieniem. T. II, Warszawa 1928, s. 83.
3 Zob. D. Olczak-Dąbrowska, op. cit.,s. 15; S. Gołąb, op. cit.,s. 179;Komisja…, op. cit.,s. 84.
4 Zob. D. Olczak-Dąbrowska, op. cit.,s. 18; por. T. Wiśniewski, Przebieg procesu cywilnego, Warszawa 2009, s. 23.
5 Zob. P. Pogonowski, Realizacja prawa do sądu w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2005, s. 14; D. Olczak-Dąbrowska, op. cit., s. 18; M. Sawczuk, Naruszenie prawa do wysłuchania podstawą skargi konstytucyjnej, Annales Uniwersitatis Curie-Skłodowska, Sectio G, Lublin 1997, s. 110.
6 Zob. E. Marszałkowska-Krześ [w:] Postępowanie cywilne, pod red. E. Marszałkowskiej-Krześ, Warszawa 2008, s. 242-243.
7 Zob. H. Pietrzkowski, Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2009, s. 226-229.
8 V CZ 44/08, OSNC Nr B/2009, poz. 55, s. 152.
9 Por. m.in. wyrok z 17.7.1979 r., IV CR 232/79, OSNC Nr 1/1980, poz. 16; postanowienie z 10.11.2006 r., I CZ 61/06, Legalis.
10 ŁC 549/50, OSN Nr 1/1951, poz. 30.
11 I CZ 131/57, OSPiKA Nr 4/1958, poz. 103.
12 II CZ 107/81, niepubl.
13 IV CZ 92/02, Legalis.
14 II UZ 48/04, Legalis.
15 III CZ 4/06, Legalis.
16 III CZP 119/07, Biul. SN Nr 1/2008, poz. 11.
17 V CZ 121/07, Legalis.
18 IV CZ 92/02, zob. przyp. 13.
19 E. Rudkowska-Ząbczyk [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis (komentarze on-line) 2011, uwagi do artykułu 168, teza 4; Pisemne czynności procesowe w postępowaniu cywilnym, pod red. E. Marszałkowskiej-Krześ, Warszawa 2008, s. 341.
20 D. Olczak-Dąbrowska, op. cit., s. 52.
21 S. Cieślak, op. cit., s. 41; por. J. Klimkowicz, Glosa do orzeczenia SN z 20.1.1967 r., I CZ 149/66, OSPiKA Nr 3/1968, s. 120.
22 A. Zieliński [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, pod red. A. Zielińskiego, Warszawa 2008, s. 291.
23 M. Jędrzejewska, K. Weitz [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część. I. Postępowanie rozpoznawcze. T. I, pod red. T. Erecińskiego, Warszawa 2009, s. 475. Autorzy ci nie uzasadniają swojego stanowiska.
24 M.J. Ostrowski, Glosa do postanowienia SN z 9.7.2008 r., V CZ 44/08, Pal. Nr 1−2/2010, s. 301−306.
25 L. Nadel, Czy przywrócenie terminu do uiszczenia opłaty sądowej jest dopuszczalne, „Nowa Palestra”, Nr 11/1933, s. 30–31.
26 Nie jest to sytuacja nowa, gdyż także w dawniejszych regulacjach procedury cywilnej nie definiowano czynności procesowej, zob. R. Kulski, Umowy procesowe w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2006, s. 163.
27 D. Olczak-Dąbrowska, op. cit., s. 39.
28 Ł. Błaszczak, Wyrok sądu polubownego w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2010, s. 146. Akcentując ściśle procesowy charakter pojęcia czynności procesowej podnosi on jednocześnie, że jest ona w szerokim znaczeniu tego terminu czynnością prawną. Pojęcie czynności procesowej ,,sięga korzeniami” do ogólnego systemu pojęć prawnych, zaś z prawa procesowego czerpie tylko swoje cechy; zob. też K. Korzan, Kurator w postępowaniu cywilnym, Warszawa 1966, s. 36; M. Sawczuk, Zdolność procesowa w postępowaniu cywilnym, Warszawa 1963, s. 35; H. Pietrzkowski, Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2005, s. 143 i n.
29 M. Waligórski, Polskie prawo procesowe cywilne. Funkcje i struktura procesu, Warszawa 1947, s. 555. Podobnie w piśmiennictwie niemieckim H. Lehmann, Der Prozessevergleich, München 1911, s. 112; K. Siegert, Die Prozesshandloungen, ihr Widderruf und ihre Nachholung, Berlin 1929, s. 29.
30 W. Siedlecki, Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 1987, s. 177; por. K. Knoppek, Postępowanie cywilne w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2008, s. 239-240.
31 K. Korzan, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2004, s. 149; por. Z. Świeboda, Czynności procesowe w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1990, s. 25; E. Warzocha, Cofnięcie powództwa oraz wniosku wszczynającego postępowanie nieprocesowe, Warszawa 1977, s. 15; W. Niese, Doppelfunktionelle Prozesshandlungen, Ein Beitrag zur allgemeinen Prozessrechtslehre, Gőttingen 1950, s. 118.
32 W. Broniewicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1998, s. 82.
33 J. Lapierre, Ugoda sądowa w polskim procesie cywilnym, Warszawa 1968, s. 77.
34 W. Berutowicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1984, s. 246; tenże, Znaczenie prawne sądowego dochodzenia roszczeń, Warszawa 1966, s. 47 i n.
35 Z. Resich [w:] J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, Warszawa 2007, s. 283.
36 J. Mokry, Czynności procesowe podmiotów dochodzących ochrony praw w postępowaniu cywilnym, Wrocław 1993; tenże, Odwołalność czynności procesowych w postępowaniu cywilnym, Warszawa 1973, s. 9 i n.; tenże,Uznanie powództwa w polskim procesie cywilnym, Wrocław 1970, s. 107 i n.; tenże, Wykładnia procesowych oświadczeń w sądowym postępowaniu cywilnym, SC 1975. T. XXV-XXVI, s. 181 i n.
37 J. Mokry, Czynności…, op. cit., s. 57.
38 D. Olczak-Dąbrowska, op. cit., s. 43.
39 W. Broniewicz, Postępowanie…, op. cit., s. 82.
40 J. Lapierre, op. cit., s. 77.
41 Z. Resich [w:] op. cit., s. 283.
42 K. Knoppek, op. cit., s. 239−240.
43 W. Siedlecki, op. cit., s. 177.
44 W. Berutowicz, Postępowanie…, op. cit., s. 246.
45 M. Waligórski, op. cit., s. 555.
46 J. Mokry, Czynności…, op. cit., s. 57.
47 Jak trafnie zauważa T. Wiśniewski (op. cit., s. 230), czynności sądowe wywołują skutki procesowe bezpośrednio, natomiast czynności procesowe stron wymagają pośrednictwa sądu. Sąd dokonuje kontroli czynności procesowych stron. Jedynie w przypadku uznania przez sąd, że czynność procesowa odpowiada prawu, może ona wywołać skutki procesowe.
48 Wyróżnienie dwóch podobnych cech czynności procesowej, tj. podjęcia w formie określonej przez właściwe przepisy prawa procesowego oraz faktu, że czynność procesowa jest tworzona przez czyny procesowe, nastąpiło całkowicie świadomie. Wymóg podjęcia czynności w formie określonej przez przepisy prawa procesowego jest oczywisty, biorąc pod uwagę, że czynność procesowa jest czynnością konwencjonalną. W tym kontekście zwrócenie uwagi na okoliczność, że czynność procesowa składa się z szeregu elementów (czynów procesowych), może zostać odebrane jako nic niewnoszące do powyższej definicji. Wyróżniając dodatkową differentia specifica czynności procesowej, stoję jednak na stanowisku, że zabieg taki jest uzasadniony, gdyż w ten sposób podkreślony zostaje niesamodzielny charakter czynów procesowych, które uzyskują doniosłość procesową dopiero jako elementy całości (zespołu czynów procesowych).
49 J. Mokry, Czynności…, op. cit., s. 57.
[/hidepost]