Doręczanie dokumentów sądowych w Unii Europejskiej
[hidepost=1]
Założenia nowelizacji
Skutkiem orzeczenia TS będzie nowelizacja przepisów Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie art. 11355. Powstał już projekt z 12.2.2013 r. ustawy nowelizującej18, zgodnie z którym wskazany przepis ma otrzymać brzmienie: „§ 1. Strona, która nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, jeżeli nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana wskazać pełnomocnika do doręczeń w Rzeczypospolitej Polskiej”. Projekt uchyla więc całkowicie obowiązek wskazania pełnomocnika do doręczeń wobec podmiotów z UE i rygor fikcyjnego doręczenia im pism w razie zaniedbania tego obowiązku.
Założenia nowelizacji pomijają fakt, że sama instytucja pełnomocnika do doręczeń nie budzi zastrzeżeń z punktu widzenia zgodności z prawem wspólnotowym, lecz jedynie sankcja nałożona na stronę, która nie zadośćuczyniła obowiązkowi ustanowienia takiego pełnomocnika19. Postulować należy uchylenie jedynie rygoru fikcji doręczenia w braku wskazania adresu do doręczeń w Polsce. Pozostawienie obowiązku wskazywania adresu do doręczeń posiada oparcie w prawie unijnym. Uzasadnione jest sprawnością i ekonomiką postępowania. Konsekwencje braku wskazania takiego adresu mogłyby być w zgodzie z prawem unijnym różnorakie – od braku negatywnych konsekwencji (sąd dokonywałby wówczas standardowego doręczenia zgodnie z metodami wskazanymi w rozporządzeniu), po, na wzór niemiecki, możliwość uznania za doręczoną po upływie określonego terminu przesyłki wysłanej pocztą (bez względu na brak zwrotnego poświadczenia odbioru bądź jego treść). Tego typu zmiana umożliwiałaby adresatowi realne zapoznanie się z treścią pisma, jednocześnie zapewniając sprawne przeprowadzenie postępowania. Spod działania ostatniego rygoru wyłączeniu powinny podlegać wyłącznie pozew (wniosek w postępowaniu nieprocesowym) i wyrok.
Nowelizacja procedury cywilnej nie powinna być ponadto ograniczona do stron zamieszkałych w Unii Europejskiej.
Projektowana nowelizacja bezpodstawnie pomija analogiczne przepisy art. 6103 i 62612 § 3 KPC i art. 39 ust. 2 ustawy z 5.7.2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej20, również przewidujące zakwestionowany orzeczeniem TSUE rygor pozostawienia pisma w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.
SUMMARY
Service of judicial documents in the European Union
This article discusses the issue of the application of the service by default mechanism in the context of the judgement passed by the Court of Justice on 19 December 2012 and the consequences thereof. It should be assumed – after the Court – that in order to ensure the exercise of the right of defence it is not possible for the court to apply the service by default mechanism consisting in leaving a document in case files in a situation whereby the addressee failed to designate an agency for deliveries in Poland. Whether the service requirements have been fulfilled should be assessed in the light of Regulation No 1393/2007 of the European Parliament and of the Council on the service in the Member States of judicial and extrajudicial documents in civil or commercial matters (service of documents). In consequence of ECJ’s judgement, Article 11355 of the Code Civil Procedure will be amended.
[/hidepost]