• Konferencja „Iustitii”
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 4(22)/2015, dodano 3 kwietnia 2016.

Edukacja prawna młodzieży (Katowice, Wrocław, Poznań, Warszawa)

Urszula Wicińska
(inne teksty tego autora)

[hidepost]

5. Realizacja projektu w Poznaniu

Akcja edukacyjna realizowana jest również przez Oddział Wielkopolski SSP „Iustitia”. W roku szkolnym 2014/2015 lekcje prawa na bazie „Apteczki prawnej” w wybranych przez siebie szkołach przeprowadziło czworo sędziów z pionów cywilnego, gospodarczego, rodzinnego i karnego. Szkolenie prowadził również doradca podatkowy, członek Krajowej Izby Doradców Podatkowych. Uczniom w ramach akcji rozdano egzemplarze „Apteczki prawnej – Lex bez łez”. Należy także wspomnieć, że kilkadziesiąt egzemplarzy Apteczki zostało przekazanych Prezesowi Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w celu darowania uczniom w ramach odrębnej akcji edukacyjnej koordynowanej przez ten sąd.

„apteczka prawna. Lex bez łez”

Nie ulega wątpliwości, że aby edukacja prawna była skuteczna, powinna mieć charakter powszechny. Projekt polegający na prowadzeniu zajęć przez sędziów ma z natury rzeczy ograniczony zasięg, gdyż są to sędziowie czynni zawodowo, dla których priorytetem jest wypełnianie obowiązków orzeczniczych, a zatem na inną działalność mogą poświęcić niewiele czasu. Skutkiem tego jest to, że przy stosunkowo dużym zaangażowaniu organizacyjnym, edukacja ma jednak niewielką skalę.

Dlatego – znowu w Katowicach – pojawił się pomysł opracowania książki, która miała służyć zwiększeniu zasięgu i pogłębieniu edukacji prawnej młodzieży. Po jakimś czasie pojawiła się „apteczka prawna. Lex bez łez”, która powstała z inicjatywy i pod kierunkiem Oddziału Śląskiego.

Publikacja ta jest wynikiem współpracy z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, Oddziałem Śląskim Krajowej Izby Doradców Podatkowych, Polską Izbą Ubezpieczeń, zaprzyjaźnionymi z Oddziałem Śląskim sędziami, jak również Akademią Sztuk Pięknych w Katowicach. Honorowym patronatem objęła ją Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego prof. dr hab. Małgorzata Gersdorf.

Osoby zaangażowane w przygotowanie Apteczki (studenci i pracownicy WPiA UŚ oraz sędziowie) pracowały pro bono. Środki na pierwsze wydanie pochodziły z budżetu Oddziałów: Śląskiego, Wielkopolskiego, we Wrocławiu i w Warszawie oraz od partnerów Apteczki.

W chwili wydania była to unikalna pozycja na polskim rynku wydawniczym – poradnik prawny dla młodzieży, napisany przystępnym językiem, w bardzo nowoczesnej, atrakcyjnej formie. Książka wskazuje jak zachować się w sądzie i jakie mają znaczenie takie wartości jak niezawisłość sędziowska, czy niezależność sądownictwa. Wszystko przedstawione w prosty, przystępny dla młodzieży sposób, przy użyciu przykładów z życia wziętych – ciekawych, przydatnych, czasem zabarwionych elementami humorystycznymi. Obejmując szeroko rozumiane prawo cywilne, karne i podatkowe, Apteczka uczy, ale również przestrzega przed zagrożeniami czyhającymi na młodych ludzi. Jak sam tytuł wskazuje, ma być pierwszą pomocą prawną, a nie wyczerpującym poradnikiem2.

Dzięki nowatorskiej formie i walorom merytorycznym, Apteczka od momentu wydania cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem.

Należy dodać, że redaktorzy Apteczki: SSO Marta Szczocarz-Krysiak i SSO Krystian Markiewicz zostali wyróżnieni w konkursie Obywatelski Sędzia Roku 2015, zorganizowanym przez Fundację Court Watch Polska, za koordynację projektu jej powstania i dystrybucji na lekcjach szkolnych prowadzonych przez sędziów.

Podstawową ambicją twórców Apteczki jest, aby trafiła do rąk jak największej liczby uczniów. Pierwszy nakład (2000 egzemplarzy) niemal w całości został rozdysponowany wśród uczniów uczestniczących w projekcie. Część egzemplarzy przekazano instytucjom lub osobom, które zajmują się szeroko pojętą edukacją prawną młodzieży, np. szkołom, bibliotekom, organizacjom społecznym. W 2015 r. nakładem Wydawnictwa PWN ukazało się II wydanie. W ramach prowadzonego programu edukacyjnego kolejne kilka tysięcy Apteczek trafiło do młodych ludzi. Obecnie książka jest też dostępna w postaci e-booka.

Apteczka jest także doskonałym narzędziem dla nauczycieli. W październiku 2015 r. Oddział we Wrocławiu zorganizował, we współpracy z Departamentem Edukacji Urzędu Miejskiego Wrocławia oraz Oddziałem Dolnośląskim KIDP, cykl szkoleń skierowanych do nauczycieli WOS, aby zachęcić ich do prowadzenia lekcji z podstaw prawa z wykorzystaniem tej książki. Odbyły się trzy dwugodzinne szkolenia z zakresu prawa karnego, rodzinnego oraz podatkowego oraz trzygodzinne szkolenie z prawa cywilnego. W czasie szkoleń sędziowie przedstawiali przygotowane przez siebie scenariusze lekcji opartych na Apteczce. Są one dostępne (bez żadnych opłat i rejestracji) na stronie internetowej Oddziału we Wrocławiu3. W szkoleniach wzięło udział ponad 30 nauczycieli z ok. 20 szkół ponadpodstawowych, dla których wystawiono certyfikaty uczestnictwa. Szkolenia prowadziło 7 sędziów (5 SSR i 2 SSO) oraz doradca podatkowy. Spotkały się one z bardzo dobrym przyjęciem ze strony nauczycieli, którzy pytali o następne działania, co daje nadzieję na rozpropagowanie tej idei i kolejne szkolenia tego typu. Być może zaowocuje to stworzeniem pomocy dydaktycznej dla nauczycieli w formie podręcznika z bogatą zawartością merytoryczną, wzbogaconą kazusami i scenariuszami lekcji, jak również specjalnej platformy internetowej wspierającej nauczycieli.

Więcej informacji o przedsięwzięciach edukacyjnych ww. oddziałów związanych z książką „apteczka prawna. Lex bez łez”, ale przede wszystkim o samej Apteczce, można znaleźć na stronie internetowej: facebook.com/apteczkaprawna.
[/hidepost]