Edytorial

Szanowni Czytelnicy,

Z radością oddajemy w Wasze ręce kolejny numer naszego periodyku. Numer 2 ukazał się tuż przed Nadzwyczajnym Kongresem Sędziów Polskich. Nie mam wątpliwości, że to historyczne wydarzenie będzie punktem odniesienia i cezurą czasową. Kongres pokazał siłę, determinację i zdolności organizacyjne naszego środowiska. Niewątpliwie głos sędziów zabrzmiał 3.9.2016 r. Czy wybrzmiał w pełni, jest – i pewnie będzie jeszcze długo – przedmiotem dyskusji. Jestem jednak przekonany, że warto było Kongres zorganizować, choćby po to, aby usłyszeć zdanie wypowiedziane przez sędziego Tomasza Klimkę: „Nie jest trudno walczyć o niezawisłość, gdy się jest w opozycji, trudno szanować niezawisłość, gdy się jest u władzy”.

Echa tego wydarzenia pojawiają się w aktualnym numerze Kwartalnika. Przede wszystkim, jako lekturę obowiązkową, polecam uchwały Kongresu (Temat numeru). W uchwale nr 2 sędziowie zgromadzeni na Kongresie sprzeciwili się arbitralnej odmowie powołania przez Prezydenta kandydatów przedstawionych przez Krajową Radę Sądownictwa. Wywiady z adw. Ewą Walczak i SSO Leszkiem Mirosławem Hudałą, którym Prezydent Lech Kaczyński odmówił nominacji, pozwalają zrozumieć, co czują osoby, które obecnie spotkała taka odmowa. W czasie Kongresu wskazywano na liczne zagrożenia dla konstytucyjnych zasad niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądownictwa związane z projektami, czy też zapowiedziami władzy politycznej. O jednym z nich, dotyczącym jawności oświadczeń majątkowych sędziów (z perspektywy europejskiej) traktuje tekst dr. hab. Jacka Barcika. Dwa dni po Kongresie Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o tzw. skardze na przewlekłość postępowania, w którym przewidziano, jako zasadę, jawność oświadczeń majątkowych sędziów. Argumenty naszego Stowarzyszenia, zawarte w opinii do założeń tego projektu, zostały zignorowane.

W Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie szczególnie przejmująco i mocno wybrzmiał głos byłego I Prezesa Sądu Najwyższego Adama Strzembosza, który zapisał piękną kartę w historii polskiego sądownictwa. W swoim wystąpieniu przypomniał o czasach walki o niepodległość Państwa i niezależność sądownictwa. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na artykuł Kamila Niewińskiego „Represje kadrowe wymierzone w sędziów w okresie stanu wojennego”. Przedstawia on fragment historii łamania niezawisłości sędziowskiej w PRL. Zaletą artykułu jest prowadzenie rozważań w oparciu o materiał archiwalny zgromadzony przede wszystkim w Archiwum Akt Nowych. Uzupełnia wiedzę o systemie represji w PRL, wnosi nowe wartości, a miejscami porządkuje opracowane już problemy.

Jak zwykle przygotowaliśmy też kilka tekstów, które mogą być pomocne w pracy sędziów. Polecam artykuły w dziale Prawo cywilne: A. Wojnarowicz-Posłuszna, P. Czerski, Artykuł 97 Kodeksu cywilnego – istota konstrukcji normatywnej i jej konsekwencje praktyczne; M. Pawelec, Brak zarządu w spółce kapitałowej a funkcjonowanie prokurenta (zarys problemu) oraz D. Kozłowska, Skuteczność zawarcia ugody podczas posiedzenia utrwalanego za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk – glosa do postanowienia SA w Gdańsku z 23.11.2012 r. Godny uwagi jest także tekst, który wygrał w konkursie zorganizowanym przez Stowarzyszenie Sędziów Rodzinnych w Polsce, autorstwa SSR Moniki Krajki-Pawlak dotyczący istoty pracy sędziego rodzinnego.

Ponieważ nie samym prawem sędzia żyje i czasami dobrze jest zmienić perspektywę, warto sięgnąć po relację SSO Jarosława Kowalskiego ze spotkania sędziów z całego świata z Papieżem Franciszkiem, które odbyło się w Watykanie w czerwcu br. Szczególnie polecam tłumaczenie przemówienia Ojca Świętego wygłoszonego do sędziów. Zawsze, a w dzisiejszych czasach szczególnie, miło jest zetknąć się z kimś, kto docenia służbę sędziów i odnosi się do nich z olbrzymim szacunkiem.

W ostatnim czasie przekonaliśmy się boleśnie, że udział sędziów w dyskursie publicznym nie jest łatwy. Temu zagadnieniu poświęcona była konferencja zorganizowana przez Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” w dniu 26.9.2016 r. w Sądzie Najwyższym. Zachęcam do obejrzenia zapisu wideo dostępnego na stronie www.iustitia.pl. Sprawozdanie z tej konferencji ukaże się w kolejnym numerze.

Mam nadzieję, że bieżący numer spełni Państwa oczekiwania. Nieustająco zachęcam do dzielenia się z nami opiniami na temat Kwartalnika poprzez stronę www.kwartalnikiustitia.pl oraz do współpracy przy tworzeniu naszego czasopisma.

Tomasz Zawiślak
Zastępca Redaktora Naczelnego