Fakultatywne odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności w orzecznictwie sądowym
[hidepost=1]
Zgodnie z art. 151 § 3 KKW, okres odroczenia biegnie od dnia wydania pierwszego postanowienia w tym przedmiocie. Przepis ten niewątpliwie dotyczy pierwszego postanowienia orzekającego pozytywnie w przedmiocie odroczenia wykonania kary. W takiej też sytuacji kolejne postanowienia, niezależnie od tego, kiedy zostaną wydane, nie mogą na nowo określać biegu odroczenia, a jedynie dają podstawę do jego przedłużenia. Stąd też w przypadku wydania kolejnych postanowień
o odroczeniu, data ich wydania nie ma znaczenia dla określenia biegu okresu odroczenia. Tym samym łączny okres odroczenia wykonania kary zawsze biegnie od dnia wydania pierwszego pozytywnego postanowienia o odroczeniu i zawsze zostaje zakończony rok później w dniu, który odpowiada kalendarzowo terminowi początkowemu3. Data końcowa udzielonych na podstawie art. 151 KKW odroczeń nie może bowiem wykraczać poza okres roku kalendarzowego, liczony od dnia wydania pierwszego postanowienia o odroczeniu wykonania kary pozbawienia wolności.
Analiza najnowszego orzecznictwa SN wskazuje także, że dla obliczania łącznego okresu odroczenia wykonania kary, o którym mowa w art. 151 § 3 KKW, istotna jest data złożenia wniosku o dalsze odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności. Tak też do łącznego okresu odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności, określonego w art. 151 § 3 KKW, okres pomiędzy datą zakończenia wcześniej udzielonego odroczenia a datą kolejnego postanowienia o odroczeniu, wlicza się tylko wówczas, gdy wniosek o kolejne odroczenie został złożony przed zakończeniem wcześniej udzielonego okresu odroczenia. W przypadku zaś złożenia przez skazanego (niezależnie od przyczyn takiego stanu rzeczy) wniosku o dalsze odroczenie wykonania kary, po zakończeniu wcześniej udzielonego okresu odroczenia, termin pomiędzy datą zakończenia wcześniej udzielonego odroczenia a datą kolejnego postanowienia o odroczeniu, nie może zostać wliczony w kolejnym pozytywnym postanowieniu4.
Nie sposób jednak zgodzić się z wyżej wskazanym stanowiskiem SN przypisującym normatywne znaczenie dacie złożenia wniosku o fakultatywne odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności. Moim zdaniem, o czym niżej, data złożenia wniosku o dalsze odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności nie powinna być istotna w zakresie obliczania łącznego okresu odroczenia wykonania kary, o którym mowa w art. 151 § 3 KKW. Okres ten, niezależnie od daty złożenia wniosku o dalsze odroczenie wykonania kary, powinien być zawsze wliczany w kolejnym postanowieniu o odroczeniu wykonania kary.
Wykładnia art. 151 § 3 KKW
W pierwszej kolejności należy wskazać, że celem wykładni jest ustalenie znaczenia określonego przepisu lub jego fragmentu zgodnie z prawem i w oparciu o przyjęte w judykaturze i doktrynie dyrektywy wykładni prawa. W procesie wykładni podstawową regułą wymagającą zastosowania jest językowe rozumienie interpretowanego przepisu. Tym samym podmiot dokonujący interpretacji powinien opierać się na rezultatach wykładni gramatycznej, a gdy ta nie da jednoznacznego wyniku, poszukiwać rozwiązania w innych rodzajach wykładni, tj. systemowej czy też funkcjonalnej. Odwołanie się do pozostałych reguł interpretacyjnych może mieć miejsce nie tylko wówczas, gdy reguły gramatyczne nie pozwalają na jednoznaczne odczytanie interpretowanego przepisu, lecz także wtedy, gdy rezultat wykładni językowej jest wprawdzie jasny (niebudzący wątpliwości), ale zasadne jest jego potwierdzenie przy zastosowaniu pozostałych rodzajów wykładni, które prowadzić mogą
w niektórych wypadkach do przełamania gramatycznego kontekstu interpretowanego przepisu5. W orzecznictwie sądowym, jak i doktrynie, podkreśla się,
że odstąpienie od rezultatu wykładni językowej przepisu jest dopuszczalne tylko w wyjątkowych sytuacjach. Taki stan rzeczy może mieć miejsce wówczas,
gdy wykładnia gramatyczna pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią innych norm, prowadzi do absurdalnych z punktu widzenia społecznego lub ekonomicznego konsekwencji, rażąco niesprawiedliwych rozstrzygnięć lub pozostaje w oczywistej sprzeczności z powszechnie akceptowanymi normami moralnymi6.
[/hidepost]