I Prezes SN przedstawiła pytanie prawne składowi połączonych Izb

W dniu 1.1.2020 r. I Prezes Sądu Najwyższego przedstawiła wniosek o rozstrzygnięcie przez skład Sądu Najwyższego – Izbę Cywilną, Izbę Karną oraz Izbę Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rozbieżności w wykładni prawa występujących w orzecznictwie Sądu Najwyższego w zakresie dotyczącym następującego zagadnienia prawnego:

„Czy udział w składzie sądu powszechnego, sądu wojskowego lub Sądu Najwyższego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z 8.12.2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, prowadzi do naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności lub art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej i art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej, wskutek czego, zależnie od rodzaju rozpoznawanej sprawy:

1) w postępowaniu karnym – osoba taka jest nieuprawniona do orzekania (art. 439 § 1 pkt 1 KPK) albo zachodzi przypadek nienależytej obsady sądu (art. 439 § 1 pkt 2 KPK);

2) w postępowaniu cywilnym – skład sądu z udziałem tak powołanej osoby jest sprzeczny z przepisami prawa (art. 379 pkt 4 KPC)?”.

W uzasadnieniu wniosku I Prezes SN wskazuje na szereg orzeczeń, w których pojawiły się rozbieżności w wykładni przepisów określających gwarancje niezawisłości i bezstronności sądów. Rozbieżności te ujawniły w orzecznictwie Sądu Najwyższego, ale również i sądów powszechnych.

Bezpośrednią przyczyną tych rozbieżności są regulacje prawne wprowadzone ustawą z 8.12.2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, które w zakresie dotyczącym ukształtowania Krajowej Rady Sądownictwa budzą zasadnicze wątpliwości ustrojowe i konstytucyjne¹.

¹ Zob. https://sn.pl/aktualnosci/SitePages/Wydarzenia.aspx?ItemSID=590-0dc69815-3ade-42fa-bbb8-549c3c6969c5&ListName=Wydarzenia