Instytucja sędziego pokoju w Hiszpanii1
[hidepost]
6 Ley de Enjuiciamiento Civil; dalej jako LEC.
7 Reglamento de los Jueces de Paz (Regulamin o Sędziach Pokoju); dalej jako: RJP.
8 Na temat portugalskiego systemu sędziów pokoju zob. J.F. Etxeberria Guridi, El modelo portugués de juzgados de paz y la mediación [w:] Ordeñana… op. cit., p. 243; J.O. Cardona Ferreira, Julgados de Paz. Organizaçao, competencia e funcionamento, Coimbra 2014.
9 Artykuł 303 LOPJ określa, kto nie może zostać sędzią: a) osoby upośledzone fizycznie lub umysłowo; b) osoby skazane za umyślne popełnienie przestępstwa, jeśli nie zostały jeszcze zrehabilitowane; c) osoba oskarżona lub wskazana, że umyślnie popełniła przestępstwo, dopóki nie została zwolniona lub postępowanie przeciwko niej wzruszono; oraz d) osoby, którym nie przysługuje pełnia praw publicznych”.
10 Sędziowie nie mogą należeć do partii politycznych lub związków zawodowych.
11 Sędzią można zostać w drodze: a) tzw. wolnego konkursu (oposición libre) na stanowisko sędziowskie, który ma miejsce po wygraniu konkursu teoretycznego i konkursu praktycznego, po zdanym w Szkole Sędziowskiej egzaminie państwowym; obejmuje to także okres praktyki jako asesora; droga ta odnosi się zasadniczo do najniższego stanowiska w obrębie Carrera Judicial, tj. Juez (por. art. 302, 303 LOPJ, art. 11–13 oraz 37 RCJ, z których wynika m.in., że kandydat do szkoły sędziowskiej – zgodnie z art. 302 LOPJ – musi mieć obywatelstwo hiszpańskie, określony wiek, być magistrem prawa, mieć pełną zdolność do czynności prawnych oraz nie być – zgodnie z art. 303 LOPJ – osobą niepełnosprawną fizycznie lub umysłowo; musi być niekarany, nie może być oskarżony o poważne przestępstwa czy pozbawiony praw obywatelskich); b) tzw. konkursu zasług (concurso de méritos), który ma miejsce pomiędzy wybitnymi prawnikami o uznanych kompetencjach zawodowych z minimalnym 10- lub 15-letnim stażem pracy zawodowej w zależności od przypadku; przy czym w ramach konkursu zasług wybierani są sędziowie doświadczeni (Magistrados) oraz Sędziowie Sądu Najwyższego (Magistrados del Tribunal Supremo) (art. 301, 311, 330 oraz 363 LOPJ); ustawa określa precyzyjnie kryteria brane pod uwagę w ramach konkursu; są to m.in.: wynik z jakim kandydat osiągnął tytuł magistra prawa; okoliczność uzyskania tytułu doktora praw; czy doktorat został opublikowany, kiedy i gdzie; czy i jakie ma doświadczenie akademickie; czy wykonywał praktykę adwokacką, jeśli tak – to uwzględnia się okres, w jakim występował jako adwokat przed sądami; czy pracował w szkolnictwie wyższym, jeśli tak – to uwzględnia się okres, w którym pracował jako profesor prawa czy adiunkt na publicznych lub prywatnych uczelniach w pełnym wymiarze czasu pracy; jeśli pracował w służbie publicznej, to uwzględnia się lata służby w administracji publicznej, jeśli wykonywał wcześniej funkcje jurysdykcyjne, to uwzględnia się także lata wykonywania funkcji jurysdykcyjnych bez przynależności do Carrera Judicial przy uwzględnieniu statystyki orzeczniczej i stabilności orzecznictwa; publikacje naukowo-prawne; wystąpienia i komunikaty na szkoleniach i konferencjach; realizację prawniczych kursów specjalistycznych czy egzaminów; bierze się także pod uwagę realizację indywidualnych planów rozwoju.
12 Sąd Wyższej Instancji może również powołać Sędziów Pokoju w następujących przypadkach: a) jeśli po 3 miesiącach wakatu Rada Miejska nie opublikowała zaproszenia; b) gdy Rada Miasta wyznaczyła kandydata bez zastępcy w swojej propozycji; c) oraz gdy nie było żadnego kandydata.
13 Law of Demarcation and Judicial Plan (LDYPJ), Law 38/1988, of December 28.
14 Libro Blanco de la Justicia, Consejo General de Poder Judicial, 1998, Rozdz. 5, 3.2. http://castillalamancha.es/sites/default/files/documentos/pdf/20161220/2._libro_blanco_de_la_justicia__documento_no_2.pdf
15 Bardziej szczegółowa analiza zob. K. Etxebarria Estankona, La competencia de los juzgados de paz en materia civil [w:] Ordeñana…, op. cit., pp. 112 and ff.
16 Zgodnie ze statystykami Rady Ogólnej Sądownictwa z 2017 r., dostępnymi na: http://poderjudicial.es/cgpj/es/Temas/Estadistica-Judicial/Estadistica-por-temas/Actividad-de-los-organos-judiciales/Otros-organos-de-la-administracion-de-justicia/Juzgados-de-Paz/
17 Bardziej szczegółowa analiza zob. I. Garata Zubizarreta, La competencia penal de los juzgados de paz [w:] op. cit., p. 154 and ff.
18 E. Ruiz Vadillo, La Constitución, la independencia de los jueces y magistrados y el acceso a la carrera judicial, Diario La Ley, 4/1984, p. 992.
19 E. Etxeberrría Bereziartu, Las competencias del juez y la jueza de paz en general y su actuación [w:] op. cit., p. 73.
20 Disposición Adicional 34ª, General State Budgets for 2018, passed by the Law 6/2018, 3 July (Official Gazette 161, 4 July).
21 B. Navarro, Justicia de paz y alternativa, Dykinson, 2014, pp. 132–133.
22 Ustawa o Prawie organicznym z 21.7.2015 r. zastąpiła Art. 411–413, które ustanowiły system odpowiedzialności cywilnej dla sędziów.
23 Wyrok TSUE z 27.2.2018 r., Associação Sindical dos Juízes Portugueses przeciwko Tribunal de Contas, Nr sprawy 64/16.
24 Zob. więcej: J. Bonet Navarro, Justicia de paz y alternativa, Dykinson, 2014, p. 78 and ff.
25 Nr sprawy 64/16.
26 A. De la Oliva Santos, Curso de Derecho Procesal Civil I. Parte General, CERA, Madrid, 2013, p. 92.
27 J. Bonet Navarro, J., Justicia de paz y alternativa, Dykinson, 2014, p. 54.
28 Ibidem, p. 51.
29 A. De la Oliva Santos, La nueva Ley Orgánica del Poder Judicial. Análisis jurídico general y constitucional, Revista de Derecho Procesal, I, 1987, p. 27.
30 J. Damián Moreno, Los jueces de paz, Madrid, 1987, p. 238.
31 Podobnie: F. Gascón Inchausti [w:] La figura del juez de paz en la organización judicial española, Reforma Judicial. Revista mejicana de Justicia, 8/2006, p. 212.
[/hidepost]