• Varia
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 1(3)/2011, dodano 31 grudnia 2011.

Kenia

Dariusz Drajewicz
(inne teksty tego autora)

Miasta

W większości to dzielnice slumsów (pomijam oczywiście część rządową Nairobi oraz getta bogaczy, które mnie niewiele interesowały). Podróż po kenijskich miastach może czasami nużąco przygnębiać, zwłaszcza, gdy po ulewie broczy się w błocie i ogląda piramidy odpadów (śmieci to chyba główna cecha miast Trzeciego Świata). Najbardziej zaśmieconym miejscem, jakie widziałem w całej Afryce, było właśnie kenijskie Nakuru (w tym rankingu ustępuje ono tylko niektórym miastom indyjskim np. Waransi z jego gathami kremacyjnym).

Plemiona

Kenię zamieszkują 42 plemiona.Dominującą rolę w polityce odgrywa najliczniejsze plemię Kikuju (22%). Pozostałe główne plemiona to: Luhja (14%),Luo (13%),Kele (12%), Kamba (11%), Meru (6%) oraz Masajowie (tylko 2%). Ci ostatni (najciekawsi etnicznie) uważają, że są potomkami wojowniczego ludu, który dawniej przemierzał stepy wschodniej Afryki. Hodują bydło, wierząc, że Bóg powierzył im misję pilnowania wszystkich stad świata. Masajowie generalnie nie są zainteresowani udziałem w życiu gospodarczym i politycznym (granicę pomiędzy Kenią i Tanzanią przemierzają bez jakiejkolwiek kontroli). Z zasady nie pozwalają na fotografowanie (za wykonanie zdjęcia bez ich zgody grozi pobicie, rozzłoszczony Masaj jest w stanie rzucić w stronę Mzungu nawet włócznią). Są to jednak ludzie życzliwi. Obok jednej z masajskich osad (która po deszczu przypominała bagno) spędziliśmy prawie tydzień, wynajmując od nich kawałek ogrodzonego drutem kolczastym pola (drut miał zapobiegać atakom lwów).

Można inaczej

Na koniec, zgadzam się, że Kenię można też oglądać w inny sposób, np. bunkrując się w klimatyzowanym hotelu i zwiedzając plażę. Jednak taki styl może stanowić jedynie utrwalanie reklamowego fałszu o Afryce, która w rzeczywistości może być hałaśliwa, brudna, gorąca i niekiedy niebezpieczna, ale intrygująca4.

Dariusz Drajewicz – autor jest sędzią Sądu Rejonowego dla Warszawy–Mokotowa w Warszawie (w kręgu jego niezawodowych zainteresowań pozostają podróże do obszarów pierwotnie obcych dla kultury europejskiej; miejscami jego eksploracji były m.in. Gwatemala, Meksyk, Kuba, Boliwia, Peru, Chile, Etiopia, Tanzania, Zanzibar, aborygeńskie ziemie Terytorium Północnego w Australii, Chiny, Indie, Nepal).

1 Językiem kontaktowym w Kenii pozostaje (obok angielskiego) suahili (swahili, nazwa w języku suahili: kiswahili). Zapisywany jest obecnie alfabetem łacińskim (poprzednio korzystano z alfabetu arabskiego). Język ten jest używany poza Kenią w: Tanzanii (w tym też na Zanzibarze), Ugandzie, Rwandzie, Burundi, Demokratycznej Republice Konga, Somalii, Komorach. Słowo mzungu (dosł. oznacza Europejczyk) jest bardzo popularne i stosowane dla określenia człowieka rasy białej.

2 Jomo Kenyatta (ur. 20.10.1891 r., zm. 22.8.1978 r.) to czołowa postać afrykańskiego ruchu narodowowyzwoleńczego, uczestnik antybrytyjskiego powstania Mau Mau, premier, a następnie prezydent Kenii, członek plemieniaKikuju (najliczniejszej grupy etnicznej w Kenii). Jomo ­Kenyatta pozostaje wpisany w panteon twórców zmian w pokolonialnej Afryce, do którego należą takie postacie jak: Patrice Lumumba (ur. 2.7.1925 r., zm. 17.1.1961 r.) – pierwszy premier Demokratycznej Republiki Konga, przeciwnik kolonialnej polityki Belgii; Robert Mugabe (ur. 21.2.1924 r.) – prezydent Zimbabwe, współtwórca Afrykańskiego Narodowego Związku Zimbabwe, lider antykolonialnego ruchu w byłej brytyjskiej Rodezji; Julius Nyerere (ur. 13.4.1922 r., zm. 14.10.1999 r.) – prezydent Tanzanii, ideolog i wykonawca tanzańskiej wersji socjalizmu; Kwame Nkrumah (ur. 21.9.1909 r., zm. 27.4.1972 r.) – premier i prezydent Ghany, jeden z inicjatorów powstania w 1963 r. Organizacji Jedności Afrykańskiej. Panteon ten uzupełniają postacie niezwiązane wprost z ruchem niepodległościowym, lecz stanowiące ikony zmian politycznych jak: Nelson Mandela (ur. 18.7.1918 r.) – polityk południowoafrykański, przywódca Afrykańskiego Kongresu Narodowego, działacz na rzecz zniesienia apartheidu, laureat pokojowej nagrody Nobla; Babatunde Fashola (ur. 28.6.1963 r.) – obecny gubernator nigeryjskiego Lagos, inicjator zmian administracyjnych, kreatywny zarządca, twórca sukcesów ekonomicznych.

3 Przy czym większość Kenijczyków rzucało celnie, na trasie z Nairobi do Naroku pewien Masaj dostrzegłszy obiektyw aparatu, zupełnie przypadkowo skierowany w jego stronę, rzucił w nasz pędzący samochód kamieniem, zupełnie rozbijając tylną szybę.

4 W tekście głównym oraz przypisach dolnych w zakresie dotyczącym danych biograficznych, historycznych, statystycznych i geograficznych wykorzystano informacje pochodzące z następujących źródeł: H. Zins, Historia Afryki Wschodniej, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1986; Wielki Encyklopedyczny Atlas Świata. T. 12. Afryka Wschodnia i Środkowa, pod red. B. Kaczorowskiego, Warszawa 2006; Wikipedia (wersja polska i angielska); R. Adekoya,I Bóg zesłał Nigeryjczykom Babatunde Fasholę, „Gazeta Wyborcza” z 16.9.2009 r.; materiały dostępne na: http://www.travel­planet.pl/przewodnik/kenia/kultura.html.

Strona 2 z 212