Komornik sądowy jako podatnik VAT. Podatek VAT a opłata egzekucyjna
[hidepost]
Powyższe argumenty wskazują, że mimo, iż opłata egzekucyjna została ukształtowana jako opłata o charakterze „sztywnym”, to jednak z ustawy wynika, że ustawodawca nie uwzględnił w tej opłacie ewentualnego obciążenia jej podatkiem od towarów i usług. Tymczasem podatek od towarów i usług jest podatkiem „cenotwórczym”, tzn. powinien on stanowić element kalkulacyjny wynagrodzenia za zbywany towar lub usługę. Jest to również podatek o charakterze konsumpcyjnym, a zatem powinien on obciążać ostatecznego konsumenta nabywanego dobra, nie zaś podmiot świadczący usługę, lub też zbywający towar. Znajduje to choćby potwierdzenie w orzecznictwie TS, który w wyroku z 24.10.1996 r.42 stwierdził, że zgodnie z podstawową zasadą neutralności podatku VAT, w rzeczywistości to nie podatnicy ponoszą ciężar opodatkowania. Jedynym wymaganiem wobec nich jest dokonanie poboru podatku w imieniu organów skarbowych i rozliczenie się z niego.
Ze wskazanych wyżej względów należałoby opowiedzieć się za możliwością doliczenia podatku od towarów i usług do kwoty opłaty egzekucyjnej. W ten sposób unika się obciążenia komornika sądowego podatkiem od towarów i usług, który będzie on zobowiązany uiszczać od opłat egzekucyjnych pobieranych od 1.10.2015 r. Brak doliczenia podatku do opłaty egzekucyjnej prowadziłby bowiem do rezultatów sprzecznych z dobrą wiarą i poczuciem słuszności i sprawiedliwości, gdyż pozbawiałoby komornika części świadczenia, którego mógł on rozsądnie oczekiwać i prowadziłoby do poniesienia przez niego ciężaru ekonomicznego, którego nie powinien on ponosić z uwagi na samą konstrukcję podatku od towarów i usług, jako podatku konsumpcyjnego, obciążającego ostatecznego odbiorcę usługi.
Ponadto, za poglądem o dopuszczalności doliczenia do opłat egzekucyjnych podatku od towarów i usług przemawia to, że ich wysokość jest kształtowana przez ustawodawcę. Opłaty te służą przede wszystkim pokryciu kosztów działalności egzekucyjnej i zapewnieniu ciągłości działalności egzekucyjnej. Zatem kształtując ich wysokość ustawodawca musiał brać pod uwagę tę właśnie funkcję opłat. Dodatkowo, przy kształtowaniu wysokości opłat ustawodawca uwzględnił to, że nie każda opłata egzekucyjna pobrana w konkretnej sprawie w pełni pokrywa koszty działalności egzekucyjnej. Bilansowanie kosztów tej działalności oraz przychodów osiąganych przez komornika powinno mieć miejsce w odniesieniu do ogółu prowadzonych przez niego spraw. Stąd też ustalając w sposób ryczałtowy wysokość opłat ustawodawca musiał ukształtować ich wysokość w taki sposób, aby była utrzymana wspomniana wyżej równowaga pomiędzy przychodami i wydatkami komornika.
Tymczasem wprowadzenie kolejnego czynnika wpływającego na tę równowagę w postaci podatku od towarów i usług miałoby odbyć się nie w drodze ingerencji ustawodawczej, lecz wskutek działalności Ministra Finansów, który zmienił pogląd na wykładnię przepisów prawa podatkowego. Tym samym, poziom wydatków komorników zostałby ukształtowany przez czynnik, którego nie uwzględnił sam ustawodawca. Przyjmując zaś, że poziom opłat egzekucyjnych został ustalony w ustawie w sposób optymalny, tj. taki który zapewnia pokrycie kosztów egzekucyjnych z uzyskanych opłat, pojawienie się nowego czynnika wpływającego na koszty, którego – jak wskazano wyżej – nie uwzględnił ustawodawca w KomSEgzU – mogłoby zachwiać wspomnianą wyżej równowagę i zagrozić ciągłości działalności egzekucyjnej. Biorąc zatem pod uwagę, że to ustawodawca zastrzegł dla siebie kształtowanie czynników wpływających na wielkość przychodów, a w konsekwencji również dochodów komorników sądowych, a także uwzględniając to, że ustalając wysokość opłat egzekucyjnych nie uwzględniał on w tych opłatach podatku od towarów i usług, należy dojść do wniosku, że doliczenie do kwoty opłaty podatku od towarów i usług, pozwoli na zachowanie status quo ustanowionego przez ustawodawcę.
W końcu, należy wskazać, że dopuszczenie możliwości doliczania do opłat egzekucyjnych podatku od towarów i usług znajduje swoje wsparcie w art. 2 Konstytucji. W kolizji z tym przepisem stałaby wykładnia przepisów KomSEgzU normujących opłaty egzekucyjne, zabraniająca doliczenia opłat podatku od towarów i usług. W takim bowiem wypadku na sytuację komornika sądowego, a także na funkcjonowanie działalności egzekucyjnej jako całości, oddziaływałby nie ustawodawca, lecz organy administracji, uznając, że czynności niepodlegające wcześniej takiemu obowiązkowi, mają jednak podlegać opodatkowaniu, oddziałując na sferę majątkową obywateli. Również z tej przyczyny należałoby uznać, że w obecnym stanie prawnym dopuszczalne jest doliczanie podatku od towarów i usług do opłaty egzekucyjnej, przynajmniej do momentu, gdy kwestii tej nie rozstrzygnie w sposób pozytywny sam ustawodawca.
[/hidepost]