Komornik sądowy jako podatnik VAT. Podatek VAT a opłata egzekucyjna
[hidepost]
Po pierwsze, podnoszony wielokrotnie w judykaturze normatywny charakter opłat egzekucyjnych48 nie tylko wyklucza możliwość odstąpienia od ich pobrania przez komornika oraz umowę komornika ze stronami postępowania egzekucyjnego co do wysokości opłat egzekucyjnych w konkretnej sprawie49, ale także wyklucza możliwość jej obniżenia w jakikolwiek inny, pozaustawowy sposób. Ustawowe wyjątki w tym zakresie przewidują tylko przepisy art. 49 ust. 7–10 KomSEgzU o obniżeniu wysokości opłat egzekucyjnych przez sąd na wniosek wierzyciela lub dłużnika oraz przepisy art. 771 KPC i art. 94–118 ustawy z 28.7.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych50, z których te ostatnie – jak sądzić wypada – mają na zasadzie analogii zastosowanie w sądowym postępowaniu egzekucyjnym. W tym świetle, aprobata poglądu, że kwota podatku od towarów i usług mieści się w ustalonej ustawowo stawce opłaty egzekucyjnej, co w konsekwencji powoduje konieczność odliczenia tego podatku od należnej komornikowi opłaty egzekucyjnej, oznacza w istocie rzeczy akceptację dopuszczalności obniżenia tej opłaty na mocy zmienionej interpretacji prawa podatkowego przez Ministra Finansów, a nie stosownej ingerencji ustawodawcy.
Po drugie, należy zwrócić uwagę na minimalne stawki opłat egzekucyjnych, które według art. 45 ust. 1, art. 49 ust. 1 i art. 49 ust. 2 KomSEgzU wynoszą odpowiednio 3%, 1/10, 1/20 i 1/20 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego51. Wymienione przepisy ograniczają wysokość przewidzianych w nich stosunkowych opłat egzekucyjnych do wymienionego minimum, czyli do wysokości możliwie najmniejszej i niezbędnej. W związku z tym, poglądu o konieczności odliczenia podatku od towarów i usług od należnych komornikowi opłat egzekucyjnych podzielić nie sposób. Zastosowanie takiego rozwiązania w przypadku takich opłat oznaczałoby obniżenie wysokości opłat egzekucyjnych poniżej ustawowego minimum.
SUMMARY
Bailiffs as VAT payers.The VAT vs. the enforcement fee
Analysing the applicable laws and the theses arising from the judgement of the European Court of Justice, in the interpretation dated 9 June 2015 changing the general interpretation of 30 July 2004, the Minister of Finance stated that bailiffs (as public officers exercising the powers vested in them by the state with respect to enforcement of judgments and other enforceable titles) conduct business activities within the meaning of the VAT Act of 11 March 2004 and act as VAT payers.Hence, it has been recognized that the operations performed by bailiffs are subject to VAT as services rendered against consideration. At the same time, in the opinion of the Minister of Finance, the exclusion referred to in Art. 15.6 of the VAT Act shall not apply, which means that they are taxed under the general rules.That is why it was stated that the clarification contained in the general interpretation of the Minister if Finance of 30 July 2004 was invalid regardless of the unchanged legal framework.In consequence, it was recognized that bailiffs were exempt from the duty to pay VAT for the operations they perform against consideration only until the end of September 2015.The analysis of the applicable legal acts, the position repeatedly expressed by the Constitutional Tribunal and the Supreme Court as to the status of public officers on the part of bailiffs as well as the nature of the enforcement fee as a public law levy, or finally the normative nature of enforcement fees as a source of financing enforcement operations, leads to a conclusion that within the existing legal framework bailiffs should not be considered VAT payers (both under the regulations of the EU law and the national law) and the interpretation of the Minister of Finance of 9 June 2015 is erroneous.
Leaving aside the reservations concerning the correctness or legitimacy of the general interpretation and accepting the fact that the interpretation became applicable as of 1 October 2015, although it is not binding for the courts of general jurisdiction, it should be stated that the enforcement fee rates laid down in the Act on bailiffs and enforcement do not include the VAT rates, and in consequence that the practical implementation of the general interpretation of the Minister of Finance of 9 June 2015, file no. PT1.050.1.2015.I.JU.19.8, concerning VAT taxation of operation performed by bailiffs means that VAT should be added to the enforcement fee due to a bailiff.No doubt, interpretations divergences in the judgments of the courts of general jurisdiction with respect to the issue discussed here will provide grounds for the Supreme Court to take a position, whereas consolidation of a given interpretation of the laws may lead to questioning the conformity of the viewpoint adopted in the general interpretation of the Minister of Finance to the constitution.
Key words: VAT tax, enforcement fee, general interpretation
[/hidepost]