Konstytucyjne i ustawowe uwarunkowania niezawisłości sędziowskiej
[hidepost=1]
Podsumowanie
Konstytucyjne pojęcie niezawisłości jest nie zawsze rozwijane i konkretyzowane w ustawodawstwie zwykłym w sposób prawidłowy, zgodnie z duchem Konstytucji
i standardami występującymi w państwach demokratycznych. Przytoczone wyżej przykłady pokazują wyraźnie niedostatki regulacji ustawowych i konieczność ich zmian w celu zapewnienia pełniejszej realizacji zasady niezawisłości sędziowskiej, jednej z naczelnych zasad konstytucjonalizmu demokratycznego.
SUMMARY
The constitutional and statutory conditions of judicial independence
The article first outlines the constitutional approach to the principle of judicial independence in Poland, and then goes on to present statutory solutions laying down external conditions of independence which arouse controversies in the science of law and in practice from the viewpoint of its implementation. The examples
of statutory solutions described in the article show that the constitutional concept of independence is not always appropriately developed and specified in ordinary legislation, in line with the spirit of the Constitution and the standards followed by democratic states.
* Autor jest Profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego i PWSZ im. Witelona w Legnicy.
1 Artykuł powstał na bazie referatu wygłoszonego na Konferencji Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” odbywającej się w dniach 4–6.10.2013 r. w Dźwirzynie.
2 Dokument przyjęty na jedenastym zgromadzeniu plenarnym Rady Konsultacyjnej Sędziów Europejskich (Strasburg, 17–19.11.2010 r.) i poddany wraz z dołączonymi do niego opiniami szczegółowymi pod rozwagę Komitetu Ministrów Rady Europy, dostępny na: www.coe.int/ccje.
3 Wyrok TK z 24.10.2007 r., SK 7/06, OTK-ZU Nr 9/A/2007, poz. 108.
4 W. Komarnicki, Polskie prawo polityczne [Geneza i system], Warszawa 1922, s. 507, reprint Warszawa 2008.
5 E.L. Wędrychowska, M.P. Wędrychowski, Pojęcie „niezawisłość sędziowska” w polskim procesie karnym jako element zasady uczciwego procesu, „Studia Iuridica” T. XXXIII, Warszawa 1997, s. 249–250 i podana tam literatura.
6 Orzeczenie z 9.11.1993 r., K 11/93, OTK Nr 2/1993, poz. 37, s. 359.
7 Orzeczenie NSA z 8.3.2012 r., II ONP 4/11, Legalis.
8 Orzeczenie z 24.10.2007 r., zob. przyp. 2.
9 Zalecenie nr R (94)12 Komitetu Ministrów dla Państw Członkowskich dotyczące niezawisłości, sprawności i roli sędziów (przyjęte przez Komitet Ministrów w dniu 13.10.1994 r. na 516 posiedzeniu zastępców ministrów), dostępne na: https://wcd.coe.int/com.instranet.InstraServlet?command=com.instranet.CmdBlobGet&InstranetImage=534553&SecMode=1&DocId=514386&Usage=2.
10 Orzeczenie TK z 15.1.2009 r., K 45/07, OTK-ZU Nr 1/A/2009, poz. 3.
11 T. jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 427 ze zm.; dalej jako: PrUSP.
12 Orzeczenie TK z 15.1.2009 r., zob. przyp. 10.
13 Ibidem.
14 Ustawa z 18.8.2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. Nr 203, poz. 1192; dalej jako: ZmPrUSP11.
15 T. Ereciński, J. Gudowski, J. Iwulski (red.), Komentarz do prawa o ustroju sądów powszechnych i ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, Warszawa 2002, s. 100.
16 Do momentu wejścia w życie ustawy z 10.5.2013 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, Dz.U. z 2013 r. poz. 662; dalej jako: ZmPrUSP13.
17 P. Czarny, Opinia prawna w sprawie zgodności z konstytucją art. 106e i art. 148 § 2 i 3 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, dostępne na: http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk6.nsf/Opdodr?OpenPage&nr=3361.
[/hidepost]