Kurator dla spółki pozbawionej zarządu – szanse na uzyskanie wyroku przeciwko spółce (czego sąd oraz wierzyciel spółki może oczekiwać od kuratora prawa materialnego ustanowionego dla spółki)
[hidepost]
Wnioski
W świetle obowiązujących przepisów, brak zarządu w spółce kapitałowej nie prognozuje dobrze, co do skuteczności realizacji roszczeń wierzycieli spółki. Brak ten świadczy zwykle o tym, że spółka ma problemy, a członkowie jej organów uciekają przed odpowiedzialnością. Wskazuje też, że wspólnicy spółki zamierzają porzucić, albo już spółkę porzucili i zostawili ją samą sobie, gdyż nie oczekują z jej działalności już żadnych profitów i nie zamierzają łożyć na jej likwidację. Oznacza to, że powołany dla spółki kurator nie będzie miał łatwego zadania, a jego działania z dużą dozą prawdopodobieństwa przełożą się na doprowadzenie do wydania orzeczenia poprzestającego na rozwiązaniu spółki, co nie jest w żadnym razie satysfakcjonujące ani dla wierzycieli, ani dla sądu prowadzącego proces z ich powództwa.
Niezbędna jest zatem zmiana przepisów prawa, która umożliwi dokończenie postępowań wobec pozwanej spółki oraz da perspektywę na wyegzekwowanie należności, jeśli nie od spółki, to od byłych członków zarządu w spółce z odpowiedzialnością.
Zmiany w prawie powinny odnosić się przede wszystkim do bardziej precyzyjnego określenia zadań kuratora, w tym wyposażenia kuratora w prawo reprezentowania spółki w procesach sądowych. Innym rozwiązaniem może być obowiązek kuratora wskazywania kandydatów na likwidatorów spółki, którzy mieliby być ustanawiani przez sąd łącznie z decyzją o rozwiązaniu spółki. Najprostszym rozwiązaniem, które odnosiłoby się jednak tylko do spółek z o.o. oraz osobowych posiadających zarząd, jest wyposażenie sądów rejestrowych w uprawnienie do powoływania na likwidatorów wspólników bez konieczności uzyskiwania ich zgody.
Wspólnik jest naturalnym kandydatem na likwidatora, jako osoba, która powinna ponosić odpowiedzialność za podmiot, który powołała do życia lub w którym bierze udział. Powoływanie zarządu albo likwidatora jest obowiązkiem każdego wspólnika; jeśli zatem wspólnik porzuca swoją spółkę i nie zadba o jej prawidłową reprezentację, powinien ponosić odpowiedzialność w postaci przejęcia obowiązku wykonywania tych zadań, jakie wykonuje zwykle organ reprezentujący spółkę.
Decydując się na powołanie spółki, wspólnik będzie musiał mieć świadomość, że w określonych sytuacjach na nim właśnie będą spoczywać czynności zmierzające do zakończenia działalności.
Zmiana przepisów wydaje się niezbędna, co poddaję pod rozwagę Naszemu Stowarzyszeniu.
A judicial administrator for a company without a board of management: chances for obtaining a judgment
against the company (what the court and the creditor of the company may expect from the judicial
administrator appointed for the company)
When a commercial company has no governing bodies which make it possible to operate, its creditor actually has little chance to enforce their dues from the company both by way of a voluntary payment or by litigation.For the company to be capable of taking part in litigation and the plaintiff could count of the proceedings to take place the defendant company should have a governing body. In this situation, appointment of an administrator of a juridical person seems to be a solution to the problem.In the light of the applicable regulations in the majority of cases such hopes are in vain and those who are lucky enough to eventually see the appointment of a management board or a liquidator in a company are very rare exceptions from the rule.The law does not make life easier for creditors and the courts that proceed their cases.
Key words: judicial administrator of a juridical person, dissolution of a company, liquidator, creditor protection
* Autorka jest Sędzią Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy. Pełni funkcję Przewodniczącej XII Wydziału Gospodarczego Krajowego Rejestru Sądowego.
1 T. jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 700, 1089, 1133; dalej jako: ustawa o KRS.
2 Zob. wyrok SN z 8.2.2017 r., I PK 79/16, dostępny na: http://sn.pl
3 Zob. np. art. 99 w zw. z art. 98 KRO.
4 Uchwała SN(7), III CZP 89/15, Legalis.
5 Dz.U. z 2001 r. poz. 1242.
6 Ustawa z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa, art. 138, 138d, Dz.U. z 2017 r. poz. 201, 648, 768, 935, 1428, 1537.
7 Uchwała SN z 8.3.2012 r., III CZP 95/11, dostępna na: http://sn.pl
8 Wyrok SN z 10.4.2008 r., IV CSK 20/08, Legalis.
9 Uchwała SN z 8.3.2012 r., III CZP 95/11, dostępna na: http://sn.pl
[/hidepost]