- Temat numeru
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 4(26)/2016, dodano 30 marca 2017.
Likwidacja 79 sądów rejonowych przez ministra sprawiedliwości i jej skutki
[hidepost]
Zniesienie sądów, decyzje o przeniesieniu sędziów i odwołania sędziowskie
Minister sprawiedliwości nie wziął pod uwagę tych opinii. Pominął także pogląd Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. Z dniem 1.1.2013 r., na podstawie rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z 5.10.2012 r. w sprawie zniesienia niektórych sądów rejonowych7 i z 25.10.2012 r. w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych8, zniesiono 79 sądów rejonowych.
Na przełomie listopada i grudnia 2012 r. 545 sędziów, którzy pełnili urząd w sądach rejonowych przeznaczonych do likwidacji z dniem 1.1.2013 r., zostało decyzją podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości przeniesionych do innych sądów. Od tych decyzji ponad 300 sędziów wniosło do Sądu Najwyższego (odrębne) odwołania, w których zarzucili m.in. naruszenie:
1) art. 75 § 2 pkt 1 oraz art. 20 pkt 1 w zw. z art. 55 § 1 i 3, art. 75 § 1, art. 83, art. 91 § 1, art. 95 § 1 i 2 oraz art. 33 § 8 pkt 3, a także art. 35 § 8c pkt 3 PrUSP, polegające na „przeniesieniu sędziego na nowe miejsce służbowe bez jego zgody w oparciu o przepisy rozporządzenia z 5.10.2012 r., czyli aktu prawnego wydanego z przekroczeniem granic delegacji ustawowej, przez (…) powołanie sędziego decyzją Ministra Sprawiedliwości na inne miejsce służbowe – obok, a zarazem ponad te, na które powołał sędziego Prezydent RP; (…) wydanie decyzji z powołaniem przepisu stanowiącego wyjątek od konstytucyjnej zasady nieprzenoszalności sędziego bez jego zgody (art. 180 Konstytucji RP) i przeniesienie sędziego na nowe miejsce służbowe w wyniku równoczesnego zniesienia wielu sądów rejonowych, a nie w wyniku indywidualnej analizy potrzeby zniesienia albo istnienia danego sądu w ramach struktury niezbędnej do zapewnienia obywatelom ochrony prawnej na całym terytorium kraju; (…) zwiększenie wymiaru zadań sędziego znoszonego sądu, jako sposób na poprawę sprawności sądownictwa zamiast racjonalnej polityki kadrowej stosownie do art. 56 § 1 PrUSP; (…) zwiększanie zadań i utrudnień w pracy sędziów niektórych sądów z pozostawieniem dotychczasowych zakresów zadań sędziom innych sądów bez możliwości uzyskania ekwiwalentu z tytułu tego zróżnicowania; (…) zmuszenie sędziego do zmiany miejsca zamieszkania, ewentualnie do ubiegania się o zgodę na zamieszkanie w innej miejscowości, która może być udzielona tylko w 3 uzasadnionych przypadkach; (…) zakłócenie pracy samorządu sędziowskiego na skutek uniemożliwienia wykonywania zadań sędziom znoszonych sądów wybranym uprzednio do zgromadzeń ogólnych sędziów okręgu i apelacji; (…) uchybienie wymogom zasięgnięcia opinii Krajowej Rady Sądownictwa oraz zakłócenie realizacji prawa obywateli z obszaru właściwości znoszonych sądów do rozpoznania ich spraw w rozsądnym terminie”;
2) art. 75 § 3 PrUSP – przez „zaniechanie odebrania od sędziego wniosku o przeniesienie na oznaczone miejsce służbowe przed wydaniem decyzji”;
3) art. 75 § 2 pkt 1 PrUSP – przez wydanie decyzji o przeniesieniu sędziego bez jego zgody na podstawie przepisów rozporządzeń z 5.10.2012 r. i z 25.10.2012 r., które jeszcze nie obowiązywały w dacie wydania kwestionowanych decyzji (przepisy te weszły w życie 1.1.2013 r.).
Sędziowie przeniesieni na inne miejsca służbowe, również ci, którzy złożyli odwołania do SN podjęli, z konieczności i poczucia odpowiedzialności, czynności orzecznicze w nowym miejscu służbowym.
[/hidepost]