Materialnoprawne podstawy adopcji zagranicznej

Joanna Uchańska, Adrianna Wziętal

[hidepost=1]

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z 19.1.2011 r. w sprawie międzynarodowej adopcji w Unii Europejskiej

Unia Europejska od dawna w kręgu swych zainteresowań związanych z harmonizacją, a dalej unifikacją prawa, ma kwestie związane z prawem rodzinnym, w szczególności prawami dzieci. Już w art. 24 Karty Praw Podstawowych z 7.12.2000 r.37 można przeczytać, że prawa dzieci są przedmiotem zainteresowania UE. Artykuł 24 ust. 2 Karty stanowi, że we wszystkich działaniach dotyczących dzieci, zarówno podejmowanych przez władze publiczne, jak i instytucje prywatne, należy przede wszystkim uwzględnić najlepszy interes dziecka.

Zgodnie z wnioskiem z 15.2.1995 r.38, przedstawionym na Komisji do spraw Legislacji i Wolności Obywatelskich, referowanym przez Carlo Cassiniego, w przedmiocie rezolucji w sprawie poprawy prawodawstwa i współpracy pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie adopcji dzieci39, dziecko ma prawo podmiotowe do posiadania rodziny. W opinii do WspółAdopR Viviane Reding zauważa, że charakter adopcji znacząco się zmienił – z umowy między przysposabiającym a przysposabianym, zmienił się w formę zaspokojenia jego potrzeb do pełnego i harmonijnego rozwoju, dorastania w atmosferze zrozumienia, miłości i szczęścia. W uzasadnieniu WspółAdopR podkreśla się, że zarówno dzieci będące obywatelami UE oraz pochodzące z krajów trzecich powinny korzystać z tych samych praw. W uzasadnieniu odwołano się także do zasady subsydiarności adopcji zagranicznej do krajowej. Ponadto, w opiniach do Rezolucji podkreślono, że istotny zauważalny problem dotyczy różnic proceduralnych pomiędzy państwami członkowskimi UE. Różnice związane są m.in. z podmiotami, które orzekają o adopcji.

Kolejnym aktem prawodawczym UE, który wzywa do zmian legislacyjnych w zakresie adopcji, także zagranicznej, jest Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie międzynarodowej adopcji w Unii Europejskiej, przyjęta 19.1.2011 r.40. W niniejszej rezolucji PE powołuje się na najważniejsze akty prawa międzynarodowego i europejskiego, których przedmiotem w głównej mierze jest zabezpieczenie praw i najlepszych interesów przysposabianych dzieci.

Rezolucja powołując się na ochronę praw dziecka, jako jeden z celów UE41, podkreśla, że ochrona praw każdego dziecka oraz zabezpieczenie najlepszego interesu dziecka są sprawami najwyższej wagi.

W większości aktów prawnych międzynarodowych dotyczących praw dziecka państwa-sygnatariusze czynią przedmiotem ochrony prawa wszystkie dzieci, a nie tylko dzieci będące ich obywatelami. Także analizowane przepisy rezolucji przedmiotem ochrony czynią prawa wszystkich dzieci, a nie tylko dzieci będących obywatelami UE. Uzasadnienia należy poszukiwać w Preambule do KPrDz, gdzie w ust. 4 zaznaczono, że dzieci mają prawo do szczególnej troski i opieki, ust. 9 poprzez odwołanie do Deklaracji Praw Dziecka, która stanowi, że: „dziecko z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową wymaga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu”, oraz w ust. 9 podkreślono, że we wszystkich krajach świata są dzieci żyjące w wyjątkowo trudnych warunkach i że wymagają one szczególnej troski.

[/hidepost]