- Prawo cywilne
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 4(10)/2012, dodano 17 lutego 2013.
Materialnoprawne podstawy adopcji zagranicznej
[hidepost=1]
Litera F MiędzAdopR podkreśla ponadto rolę rodziny jako najlepszego, w przeważającej większości przypadków, środowiska naturalnego dla rozwoju i dobrobytu dziecka. W ten sposób podkreślono, że adopcja jest najlepszą „opcją” opieki nad dzieckiem. Zgodnie z lit. G MiędzAdopR, można stwierdzić, że UE formę opieki umieszczenia dziecka w ośrodku wychowawczo-opiekuńczym uznaje za ostateczność, a to adopcja powinna stanowić drugą z form opieki nad dzieckiem.
Do działań, które na podstawie pkt. 1 MiędzAdopR uznaje za kluczowe w dziedzinie adopcji międzynarodowej, należą: usprawnienie pomocy w dziedzinie usług informacyjnych, przygotowanie adopcji międzynarodowej, procedury rozpatrywania wniosków o adopcję międzynarodową i usług poadopcyjnych. Wymienione działania mają podkreślać wagę, jaką wszystkie konwencje międzynarodowe dotyczące ochrony praw dziecka przywiązują do prawa sierot lub dzieci porzuconych do posiadania rodziny i do ochrony. Ponadto, UE kładzie nacisk na cały kompleks zagadnień dotyczących adopcji. Podkreśla znaczenie zarówno działań mających na celu prawidłowe przygotowanie do adopcji, sam jej przebieg, ale także sytuacji przysposabiających i przysposabianych po wydaniu orzeczenia właściwego organu. Do działań, które mają zarówno zabezpieczać prawa dzieci, jak i sprzyja sprawniejszemu przeprowadzeniu adopcji, zgodnie z pkt. 10 MiędzAdopR, zalicza się: zabezpieczenia proceduralne i właściwą kontrolę wszystkich dokumentów adopcyjnych, w tym aktów urodzenia. Niniejsze gwarancje proceduralne mają ułatwiać ochronę dziecka przed naruszaniem jego praw wynikającym z wątpliwości dotyczących jego wieku lub tożsamości. Przy okazji propozycji rozwiązań związanych z procedurą adopcyjną, wzywa się do zmian dotyczących uznawania dokumentów.
MiędzAdopR, jak i inne konwencje międzynarodowe, ustanawia adopcję krajową jako najwłaściwsze rozwiązanie celem ustanowienia opieki nad dzieckiem. Kolejnym możliwym rozwiązaniem jest umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej czy domu opieki.
Odwołując się do rozwiązania istniejącego w Polsce, najprawdopodobniej przez pojęcie domu opieki można rozumieć wielkie rodzinny składające się z opiekunów i dzieci, w których przebywa mniejsza grupa dzieci niż w domu dziecka, a zajmują się nimi opiekunowie, którzy taki tzw. rodzinny dom dziecka prowadzą. Najczęściej dzieci przebywające w rodzinnych domach dziecka nie mogą być adoptowane.
Wydaje się jednak, że nie chodzi tu bynajmniej o domy dziecka, ponieważ rezolucja nazywa je instytucjami opiekuńczymi i uznaje jedynie za rozwiązanie tymczasowe. Rezolucja podkreśla, że właściwszą formą od instytucji opiekuńczych jest adopcja zagraniczna, w stosunku do której, zgodnie z pkt. 4 MiędzAdopR, odnośnie ochrony praw dziecka w perspektywie długoterminowej, musi mieć zastosowanie ustawodawstwo krajowe kraju pochodzenia rodziny pragnącej dokonać międzynarodowej adopcji. W pkt 9 MiędzAdopR została zwrócona uwaga na działania skierowane na pomoc dzieciom wymagającm opieki medycznej czy niepełnosprawnym.
MiędzAdopR nie rezygnuje także z przedstawienia problematyki odnoszącej się do działań mających zapobiec handlowi dziećmi dla celów adopcji zagranicznej. Podkreślenie tego aspektu jest spójne z jedną z zasad, którym podlega adopcja zagraniczna, a mianowicie jej niekomercyjnego charakteru. Niniejsza zasada ma na celu przeciwdziałanie łamaniu podstawowych praw dziecka oraz poszanowanie przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka.
[/hidepost]