Materialnoprawne podstawy adopcji zagranicznej
[hidepost=1]
Joanna Uchańska – autorka jest doktorantką w Katedrze Prawa Własności Intelektualnej WPiA Uniwersytetu Jagaiellońskiego oraz aplikantką adwokacką w Krakowskiej Izbie Adwokackiej.
Adrianna Wziętal – autorka jest sędzią Sądu Rejonowego w Bytomiu oraz doktorantką w Katedrze Prawa Cywilnego i Prywatnego Prawa Międzynarodowego WPiA Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
1 Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 ze zm.; dalej jako: KPrDz.
2 Dz.U. z 1995 r. Nr 106, poz. 519; dalej jako: Konwencja haska.
3 Tak J. Gajda, Komentarz do art. 114(2) [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2010, s. 983.
4 Dz.U. z 1999 r. Nr 99, poz. 1157; dalej jako: KPrzyspDz.
5 J. Gajda [w:] op. cit., s. 983.
6 Chodzi tutaj mianowicie o zapewnienie dziecku warunków jak w przypadku adopcji krajowej w kraju, w którym będzie się znajdować jego nowe miejsce zamieszkania, a nie jak w kraju pochodzenia.
7 Dz.U. z 2000 r. Nr 39, poz. 448.
8 A. Zieliński, Prawo rodzinne i opiekuńcze w zarysie, Warszawa 2011, s. 219–228.
9 E. Holewińska-Łapińska [w:] System Prawa Prywatnego. T. 12. Prawo rodzinne i opiekuńcze, pod red. T. Smyczyńskiego, s. 456.
10 III CZP 48/92, OSNC Nr 10/1992, poz. 1.
11 Dz.U. Nr 83, poz. 417 (weszła w życie w dniu 19.10.1995 r.).
12 Tak E. Holewińska-Łapińska, „Adopcja zagraniczna” w świetle Konwencji Praw Dziecka, Pal. Nr 3-4/1991, s. 21.
13 E. Holewińska-Łapińska, Wykładnia norm o przysposobieniu w świetle Konwencji Praw Dziecka, Pal. Nr 5–7/1991, s. 20.
14 Dziecko bowiem nie może zostać nigdy bez opieki w ogóle. Byłoby to wówczas sprzeczne z art. 20 ust. 1 KPrDz, który to przyznaje dziecku prawo do specjalnej ochrony i opieki ze strony państwa, tym samym nakładając na państwo obowiązek zapewnienia takiej ochrony.
15 Zob. E. Holewińska-Łapińska, Adopcja…, op. cit., s. 23.
16 III CZP 48/92, zob. przyp. 10.
17 IV CSK 127/06, Legalis.
18 W. Stojanowska, Rozwód a dobro dziecka, Warszawa 1979, s. 27.
19 E. Holewińska-Łapińska [w:] System…, op. cit., s. 531–532.
20 Zob. L. Dyczewski, Rodzina wielodzietna w okresie transformacji systemowej, „Problemy Rodziny” Nr 8/1993, passim.
21 E. Holewińska-Łapińska [w:] System…, op. cit., s. 533.
22 C 715/51, OSNCK Nr 2/1953, poz. 37, PiP Nr 2/1952, poz. 321.
23 H. Ciepła [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2002, s. 687.
24 E. Holewińska-Łapińska [w:] System…, op. cit., s. 533.
25 Interes rodzica jest brany pod uwagę chociażby w przypadku ustalania kontaktów dziecka z rodzicem. Rodzic ma także prawo do kontaktów z dzieckiem. Jednak nawet w tym wypadku odpowiedni organ powinien zabronić takich kontaktów, jeśli jest to sprzeczne z najlepiej pojętym interesem dziecka.
26 H. Ciepła [w:] op. cit., s. 686.
27 J. Gajda [w:] op. cit., s. 982.
28 H. Ciepła [w:] op. cit., s. 687.
29 D. Marre, L. Briggs, International Adoption Global Inequalities and the Circulation of Children, New York and London 2009.
30 Interes rodzica jest brany pod uwagę chociażby w przypadku ustalania kontaktów dziecka z rodzicem. Rodzice mają także prawo do kontaktów z dzieckiem. Jednak nawet w tym wypadku odpowiedni organ powinien zabronić takich kontaktów, jeśli jest to sprzeczne z najlepiej pojętym interesem dziecka.
31 E. Holewińska-Łapińska, Wykładnia…, op. cit., s. 21.
32 A więc zgodnie z art. 12 KC wieku, w którym małoletni uzyskuje ograniczoną zdolność do czynności prawnych.
33 E. Holewińska-Łapińska, Adopcja zagraniczna…, op. cit., s. 18.
34 E. Holewińska-Łapińska, Wykładnia…, op. cit., s. 20.
35 Ibidem, s. 24.
36 Ibidem.
37 Dz.Urz. C Nr 83 z 30.3.2010 r., s. 389.
38 A4–0392/1996)(1), dostępny na: http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=REPORT&reference=A4-1996-0392&language=PL (sprawdzono: 2.2.2011 r.).
39 PE 215.242/fin.; dostępny na: http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=REPORT&reference=A4-1996-0392&language=PL [sprawdzono: 5.1.2013]; dalej jako: WspółAdopR.
40 Dz.Urz. C Nr 136E z 11.5.2012 r., s. 24–26; dalej jako: MiędzAdopR.
41 Artykuł 3 ust. 3 akap. 2 Traktatu z 7.2.1992 r. o Unii Europejskiej, Dz.Urz. C Nr 83 z 30.3.2010 r., s. 1 i n.
42 Komisja została zainicjowana przez Katharine Boele-Woelki z Uniwersytetu w Utrechcie. Komisja składała się z 26 ekspertów z 22 krajów. Model Kodeksu Rodzinnego miał być podstawą do unifikacji, a przynajmniej harmonizacji prawa rodzinnego.
43 Bezpośredni wymóg wiekowy dla przysposabianego został przewidziany w art. 3.11 MFC, zgodnie z którym osoba przysposabiana nie może mieć więcej niż 18 lat.
44 W polskim systemie taka zgoda jest wymagana, ale po uzyskaniu 13. roku życia oraz istnieje możliwość od jej odstąpienia – wyraźnie przewidziana przepisami.
45 Takie same uprawnienia wynikają z art. 7 KPrDz, gwarantują prawo do poznania swoich rodziców przez dziecko oraz poszanowanie prawa dziecka do zachowania jego tożsamości, w tym obywatelstwa, nazwiska, stosunków rodzinnych zgodnych z prawem, z wyłączeniem bezprawnych ingerencji.
[/hidepost]