Materialnoprawne podstawy adopcji zagranicznej
[hidepost=1]
2) Dobro dziecka
Treść cytowanego orzeczenia odnosi się również do fundamentalnej zasady Konwencji, jaką jest dobro dziecka, a wynikającej wyraźnie z art. 3, według którego we wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych poprzez publiczne lub prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze ustawodawcze, administracyjne, należy kierować się dobrem dziecka jako wartością nadrzędną.
W polskiej literaturze prawniczej pojęcie dobra dziecka zostało zdefiniowane jako kompleks wartości o charakterze niematerialnym i materialnym niezbędnych do zapewnienia prawidłowego rozwoju fizycznego i duchowego dziecka oraz do należytego przygotowania go do pracy odpowiednio do jego uzdolnień, przy czym wartości te są zdeterminowane przez wiele różnorodnych czynników, których struktura zależy od treści stosowanej normy prawnej i konkretnie aktualnie istniejącej sytuacji dziecka (przy założeniu) zbieżności tak pojętego dobra dziecka z interesem społecznym18.
Zbieżność dobra dziecka z interesem społecznym wyraża się w tym, że tylko przysposobienie zgodne z dobrem dziecka stwarza dodatnią prognozę dla dobrej adaptacji dziecka w nowej rodzinie. Rodzina ta powinna być zdolna nie tylko do zapewnienia dziecku właściwych warunków do rozwoju i zdrowia fizycznego, ale i do wpojenia mu w procesie wychowawczym zasad, których przestrzegania oczekuje społeczeństwo od swego członka (odpowiedzialność za własne działania, które powinny być zgodne z powszechnie akceptowanymi wzorcami moralnymi, uczciwości, rzetelności w nauce i życiu zawodowym, szacunku dla innych, niezależnie od ich rasy, narodowości, religii i przynależności państwowej, zachowań zgodnych z powszechnie akceptowanym wzorcem obyczajowym, współuczestniczenia w zaspokajaniu potrzeb wspólnych zbiorowości lokalnej), a państwo od swego obywatela (przestrzegania prawa, patriotyzmu, szacunku dla wartości kultury, języka ojczystego i tradycji narodowej, godnego zachowania zarówno w kraju, jak i za granicą).
Punktem wyjścia dla oceny czy przysposobienie jest zgodne z dobrem dziecka, musi być aktualna w dacie rozpoznania wniosku o przysposobienie sytuacja prawna i faktyczna dziecka, której ocena powinna doprowadzić do generalnego ustalenia, czy przysposobienie jest właściwym sposobem najlepszego zabezpieczenia emocjonalnych i materialnych potrzeb dziecka.
Ocena sytuacji prawnej dziecka powinna uwzględniać, czy pochodzenie dziecka od rodziców jest ustalone. Z reguły ustalenie stanu cywilnego zgodnie ze stanem rzeczywistym jest zgodne z dobrem dziecka. Prawo dziecka do poznania rodziców i pozostawania pod ich pieczą wynika z art. 7 KPrDz. Jeżeli z całokształtu sytuacji faktycznej wynika wniosek, że ustalenie pochodzenia dziecka w bliskim czasie jest mało prawdopodobne, celowe może być zaniechanie działań w tym kierunku i rozważenie przysposobienia, np. gdy dziecko zostało porzucone w warunkach wskazujących na chęć wyzbycia się wszelkich uprawnień i obowiązków wobec niego.
Jeżeli pochodzenie dziecka od rodziców jest ustalone, należy zbadać, czy rodzicom przysługuje władza rodzicielska i czy faktycznie ją wykonują. O ile władza rodzicielska znanym rodzicom nie przysługuje, należy ustalić przyczyny tego stanu rzeczy. Podobnie należy postąpić, gdy władza rodzicielska jest zwieszona lub ograniczona. Celem tych ustaleń jest zbadanie stopnia prawdopodobieństwa należytego wykonywania w przyszłości funkcji opiekuńczych i wychowawczych przez rodziców, o ile aktualnie nie sprawują pieczy nad dzieckiem19.
[/hidepost]