• Prawo cywilne
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 4(10)/2012, dodano 17 lutego 2013.

Materialnoprawne podstawy adopcji zagranicznej

Joanna Uchańska, Adrianna Wziętal
(inne teksty tego autora)

[hidepost=1]

3) Małoletniość przysposabianego

Następną przesłanką, jaka musi być spełniona, aby przysposobienie było dopuszczalne, jest małoletniość przysposabianego. Małoletnim jest osoba, która nie ukończyła osiemnastego roku życia. Wyjątkiem od tej zasady jest uzyskanie pełnoletności przez małoletniego, który zawarł małżeństwo przed ukończeniem 18 lat (art. 10 KC). Zasadę tę statuuje art. 114 KRO i wynika ona z celu przysposobienia, jakim jest zapewnienie dziecku rodzinnych warunków wychowania i przysposobienia. Zgodnie z art. 10 § 2 KC, przesłanka ta jest spełniona, kiedy dziecko jest małoletnie w dniu złożenia wniosku o przysposobienie. Natomiast postępowanie może zakończyć się orzeczeniem o przysposobieniu wydanym już po uzyskaniu przez przysposobionego pełnoletności.

4) Obowiązek zapewnienia dziecku odpowiedniego zabezpieczenia gwarancyjnego oraz poziomu życia

Kolejną z zasad, mającą bezpośredni związek z zasadą subsydiarności przysposobienia zagranicznego, jest obowiązek zabezpieczenia gwarancyjnego i poziom życia odpowiednie do tych, które byłyby zapewnione w przypadku adopcji krajowej.

Obowiązek zapewnienia dziecku odpowiedniego zabezpieczenia gwarancyjnego oraz poziomu życia ma dwa aspekty. Pierwszy, prawny, powinien gwarantować dzieciom w państwie, w którym przysposobiony będzie mieszkać, prawa dziecka pochodzącego z małżeństwa. Zasada ta jest pokrewna obowiązującej w polskim prawie zasadzie równego traktowania dzieci przysposobionych i dzieci z naturalnego stosunku rodzicielskiego (adoptio naturam imitatur)26.Ponadto, konieczne jest, aby dziecku przysługiwały prawa i wolności obywatelskie gwarantowane obywatelom państwa, w którym dziecko będzie mieszkać. Najlepiej, aby było to związane z nabyciem obywatelstwa. Poza tym, prawne zabezpieczenie gwarancyjne powinno wiązać się z jak najszybszym uznaniem polskiego orzeczenia o adopcji. Uznanie orzeczenia jest gwarantowane w Państwach-Stronach Konwencji haskiej.

Drugim z aspektów są kwestie ekonomiczne, które łączą w sobie dwa kolejne zagadnienia. Pierwsze z nich dotyczy wymagania, aby stopa życiowa w kraju nowego miejsca zamieszkania nie była gorsza od tej, jaką dziecko może mieć w Polsce. Po drugie, dziecko powinno mieć zagwarantowany taki poziom życia, jaki przeciętnie mają dzieci w „nowym” kraju. Z gruntu wadliwe jest twierdzenie, że skoro dziecko ma wyemigrować z Polski do Stanów Zjednoczonych czy krajów Europy Zachodniej, gdzie przeciętny poziom życia jest wyższy niż w Polsce, to na pewno jego warunki życia się poprawią. Ponadto, przeprowadzka dziecka do kraju, gdzie przeciętne ekonomiczne warunki życia są niższe niż w Polsce, nie oznacza dla dziecka pogorszenia jego stopy życia. Zawsze przypadek ten musi być badany indywidualnie, a przysposabiający rodzice muszą być w stanie zagwarantować dziecku przynajmniej poziom życia równy standardom życia w Polsce27.

[/hidepost]