- Prawo cywilne
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 4(10)/2012, dodano 17 lutego 2013.
Materialnoprawne podstawy adopcji zagranicznej
[hidepost=1]
KPrDz nie wspomina natomiast nic na temat przesłanek dotyczących już samego doboru osoby przysposabiającej i cech określających osobę przysposabianą. Przesłanki takie zostały przewidziane w normach prawa krajowego. Zgodnie z poglądem wyrażonym w literaturze, KPrDz po pierwsze zakłada jedynie minimum ochrony przysługującej przysposabianym dzieciom. Wynika to, jak wskazuje E. Holewińska-Łapińska33, z faktu, że: „w Konwencji znajduje się szereg rozwiązań kompromisowych”. Sam art. 41 KPrDz zakłada, że Konwencja w żaden sposób nie narusza postanowień, które w większym stopniu sprzyjają realizacji praw dziecka i które mogą być zawarte w:
1) prawie Państwa-Strony lub
2) prawie międzynarodowym, obowiązującym to Państwo.
Po drugie, klauzule generalne zawarte w przepisach o przysposobieniu, takie jak „dobro dziecka”, odpowiednia różnica wieku”, „odpowiednie zastępcze środowisko rodzinne”, powinny być wypełniane treścią zgodnie z „literą i duchem” Konwencji34.
Warto także zauważyć, że przepis art. 21 lit. b) KPrDz zakłada, że adopcja zagraniczna dotyczy przypadków związanych z przeniesieniem miejsca zamieszkania dziecka do innego kraju. Dotyczy to sytuacji, gdy dziecko zmieniło już miejsce swego zamieszkania (a nie krótkotrwałego pobytu) wraz z jednym z rodziców. Częstokroć wniosek o adopcję jest składany przez nowego małżonka lub partnera rodzica dziecka. To, że nie mamy wówczas do czynienia z adopcją zagraniczną, nie oznacza, że organ orzekający o przysposobieniu nie bierze pod uwagę przesłanek o adopcji. W literaturze podkreśla się, że należy wówczas szczegółowo badać zgodę drugiego z rodziców na adopcję, a brak takiej zgody nie powinien z założenia być traktowany jako nadużycie władzy rodzicielskiej35.
Zmiana miejsca zamieszkania nie będzie miała także miejsca w przypadku dziecka porzuconego przez rodziców za granicą lub śmierci jego rodziców tam, np. w wyniku wypadku. Takie dziecko powinno być objęte opieką placówek konsularno-dyplomatycznych i sprowadzone do kraju. Jednak, jeśli dziecko takie znajduje się pod opieką osób trzecich, to sprowadzenie go do Polski nie zawsze będzie w zgodzie z najlepiej pojętym interesem dziecka, gdyż mogłoby się skutkować wyrwaniem dziecka ze środowiska, z którym nawiązało już więzi rodzinne36.
[/hidepost]