• Temat numeru
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 1(11)/2013, dodano 11 kwietnia 2013.

Moc wiążąca wyroków Krajowej Izby Odwoławczej w postępowaniach sądowych związanych ze zwrotem wadium

dr hab. Łukasz Błaszczak
(inne teksty tego autora)

[hidepost=1]

Należy wskazać, że brak wyraźnej normy prawnej odnośnie pozycji KIO i wydawanych przez nią wyroków sprawia, że status tych ostatnich nie jest tak oczywisty, jak to mogłoby się wydawać. Rozstrzygnięcie kwestii procesowych co do prawomocności, mocy wiążącej oraz prejudycjalności wyroku KIO jest w tym wypadku decydujące dla wyprowadzenia dalszych wniosków odnośnie już samego postępowania sądowego o zwrot wadium.

Z treści art. 172 ust. 1 PrZamPubl wynika, że KIO powołana została głównie w celu rozpoznawania odwołań.

Zgodnie z art. 180 PrZamPubl: „1. Odwołanie przysługuje wyłącznie od niezgodnej z przepisami ustawy czynności zamawiającego podjętej w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub zaniechania czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy. 2. Jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, odwołanie przysługuje wyłącznie wobec czynności: 1) wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki lub zapytania o cenę; 2) opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu; 3) wykluczenia odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia; 4) odrzucenia oferty odwołującego. 3. Odwołanie powinno wskazywać czynność lub zaniechanie czynności zamawiającego, której zarzuca się niezgodność z przepisami ustawy, zawierać zwięzłe przedstawienie zarzutów, określać żądanie oraz wskazywać okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające wniesienie odwołania. 4. Odwołanie wnosi się do Prezesa Izby w formie pisemnej albo elektronicznej opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. 5. Odwołujący przesyła kopię odwołania zamawiającemu przed upływem terminu do wniesienia odwołania w taki sposób, aby mógł on zapoznać się z jego treścią przed upływem tego terminu. Domniemywa się, iż zamawiający mógł zapoznać się z treścią odwołania przed upływem terminu do jego wniesienia, jeżeli przesłanie jego kopii nastąpiło przed upływem terminu do jego wniesienia za pomocą jednego ze sposobów określonych w art. 27 ust. 2”.

 

Natomiast w procedurze kontroli postępowań pełni ona rolę organu opiniodawczego Prezesa UZP. Członkowie KIO rozpatrujący zastrzeżenia powinni być bezstronni i obiektywni, co zapewnić ma m.in. zastosowanie instytucji wyłączenia przewidzianej w art. 188 PrZamPubl. Dodatkowo, co warto w tym miejscu odnotować, członkowie składów orzekających przy czynnościach orzekania są niezawiśli i związani wyłącznie przepisami obowiązującego prawa (art. 174 ust. 7 PrZamPubl)3. Z jednej strony, mogłoby to sugerować, że status samych członków jest poniekąd zbliżony do sędziów sądów powszechnych, jednak brak wyraźnej w tym zakresie normy uniemożliwia przyjęcie jednoznacznego stanowiska. Z drugiej znów, strony w KPC i arbitrzy orzekający w ramach instytucji sądownictwa polubownego zobowiązani są do zachowania bezstronności i niezależności, co niekiedy w doktrynie określane bywa jako niezawisłość arbitrów. Różnica tkwi zasadniczo w tym, że pojęcie niezawisłości jest zdecydowanie obszerniejsze niż samo pojęcie niezależności i bezstronności. Nie wchodząc jednak w tym miejscu w dywagacje na temat arbitrów i członków składu orzekającego KIO, należy zauważyć, że z całą pewnością KIO nie jest sądownictwem polubownym (arbitrażem) i za taki sąd nie może w żaden sposób uchodzić. Brakuje w tym wypadku wyraźnej normy prawnej umożliwiającej taką kwalifikację. Okoliczność zaś, że do postępowania odwoławczego stosuje się przepisy KPC o sądzie polubownym, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej (art. 185 ust. 7 PrZamPubl), jest w tym wypadku bez znaczenia i jest to prawnie irrelewantne dla samego statusu KIO. Pamiętać bowiem należy, że stosowanie przepisów o sądzie polubownym w tym wypadku opiera się na sytuacji, gdy dana kwestia nie znajduje unormowania w PrZamPubl, a więc dopiero w razie istnienia luki mają zastosowanie przepisy o sądzie polubownym. Również w orzecznictwie KIO zdaje się dominować stanowisko, że KIO nie jest sądem polubownym.

[/hidepost]