Moc wiążąca wyroków Krajowej Izby Odwoławczej w postępowaniach sądowych związanych ze zwrotem wadium

dr hab. Łukasz Błaszczak

[hidepost=1]

I tak, zgodnie z wyrokiem KIO z 7.6.2010 r.4: „4. Krajowa Izba Odwoławcza nie pełni funkcji sądu polubownego, lecz jako organ państwowy rozpoznaje sprawę w kontradyktoryjnym procesie. W postępowaniu przed Izbą możliwe jest stosowanie przepisów KPC o postępowaniu dowodowym” . Natomiast w myśl wyroku KIO z 7.6.2010 r.5: „4. Krajowa Izba Odwoławcza nie pełni funkcji sądu polubownego, lecz jako organ państwowy rozpoznaje sprawę w kontradyktoryjnym procesie. W postępowaniu przed Izbą możliwe jest stosowanie przepisów KPC o postępowaniu dowodowym”.

Równocześnie właściwe staje się dokonanie oceny, czy KIO może być potraktowana jako organ wymiaru sprawiedliwości. O tyle ma to znaczenie, że z punktu widzenia skutków procesowych w postaci prawomocności i mocy wiążącej, będą one wiązały się w większości przypadków z rozstrzygnięciami, które mają charakter imperatywny, a taki właśnie charakter, co do zasady, mają rozstrzygnięcia organów wymiaru sprawiedliwości.

Konstytucjanie zawiera definicji wymiaru sprawiedliwości i nie objaśnia tego pojęcia. Jedno, co można stwierdzić, to co wynika z art. 175 Konstytucji, a więc, że wymiar sprawiedliwości sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Artykuł ten zawiera zamkniętą listę sądów sprawujących w Rzeczypospolitej Polskiej wymiar sprawiedliwości6. Z powyższego nie wynika jednak sama definicja wymiaru sprawiedliwości, lecz tylko i wyłącznie kto go sprawuje. Trudno także odnaleźć w cytowanym wyżej artykule jakiejkolwiek kompetencji dla KIO jako organu sprawującego wymiar sprawiedliwości.

W doktrynie natomiast pojęcie i zakres wymiaru sprawiedliwości rozpatruje się zarówno w płaszczyźnie podmiotowej, jak i przedmiotowej7. Od strony przedmiotowej najbardziej rozpowszechnioną definicją jest definicja kojarząca wymiar sprawiedliwości z działalnością polegającą wyłącznie na rozstrzyganiu konfliktów. Wydaje się jednak niecelowe zawężanie tego zjawiska tylko do funkcji rozstrzygania konfliktów, gdyż eliminowałoby to z wymiaru sprawiedliwości działalność sądu polegającą na wymierzaniu kar w postępowaniu karnym, czy orzekaniu o rozwiązaniu małżeństwa lub nawet rozpatrywaniu spraw rejestrowych. Zasadne jest zatem poszerzenie definicji przedmiotowej również o te czynności sądu, które mimo, że nie zmierzają do rozwiązania konfliktu, to jednak mają charakter imperatywny8 i niosą za sobą określone skutki, czy to w postaci wykonalności, czy też prawomocności9. Od strony natomiast podmiotowej definicja wymiaru sprawiedliwości wiąże się ze wskazaniem odpowiedniego organu, który daje najlepsze gwarancje decyzji bezstronnych i niezawisłych, obiektywnych i pewnych, a takim organem wskazanym w art. 175 Konstytucji RP jest właśnie sąd. Nie ma więc miejsca w definicji podmiotowej dla KIO.

Nieco inaczej sytuacja przedstawiała się po rządem Konstytucji z 1952 r.10, kiedy to początkowo na podstawie art. 46, a następnie art. 5611, dopuszczano możliwość sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez organy quasi-sądowe, i nie pozostawało to w sprzeczności z postanowieniami Konstytucji12. Oczywiście, powierzenie jurysdykcji organom pozasądowym mogło nastąpić tylko i wyłącznie w drodze ustawy, nie zaś aktu niższego rzędu13.

[/hidepost]