Moc wiążąca wyroków Krajowej Izby Odwoławczej w postępowaniach sądowych związanych ze zwrotem wadium
[hidepost=1]
O ile więc delegacja władzy sądowniczej na organy pozasądowe bądź quasi-sądowe w świetle Konstytucji z 1952 r. była dopuszczalna, o tyle możliwość ta w Konstytucji z 1997 r. jest już wykluczona. Artykuł 175 Konstytucji kreuje bowiem państwowy monopol władzy sądowniczej.Można więc powiedzieć, że przy obecnym rozwiązaniu ustawowym brak jest miejsca dla KIO jako organu sprawującego wymiar sprawiedliwości. Nie zmienia tego również okoliczność, że KIO rozpatruje odwołania, a więc prowadzi działalność objętą przedmiotową definicją wymiaru sprawiedliwości. Gdyby nawet przyjąć szerokie rozumienie wymiaru sprawiedliwości, w którym nacisk położony jest na aspekt przedmiotowy, a więc na działalność, o której była mowa powyżej, to i tak KIO nie byłaby w stanie zapewnić poszanowania wszystkich konstytucyjnych zasad wymiaru sprawiedliwości. To wszystko oznacza, że przy przyjęciu czy to definicji podmiotowej, czy też przedmiotowej, jak i również mieszanej (podmiotowo-przedmiotowej) wymiaru sprawiedliwości KIO nie może być potraktowana jako organ wymiaru sprawiedliwości, a rozstrzygnięcia KIO nie mają charakteru imperatywnego, tak jak to ma miejsce w odniesieniu do rozstrzygnięć innych organów wymiaru sprawiedliwości.
Uwzględniając powyższe, KIO niewątpliwie należałoby zakwalifikować jako szczególny organ orzeczniczy, którego legitymacja do orzekania wynika bezpośrednio z ustawy. Można też przyjąć, że koncepcja statusu KIO wynika bezpośrednio z charakteru norm prawnych, które są do niej przypisane14. W prawie zamówień publicznych mamy do czynienia zarówno z normami prawa publicznego, jak i prywatnego. W zakresie jednak statusu KIO należałoby przyjąć, że w pierwszym rzędzie będą to normy publiczne. Tym samym, do koncepcji statusu ustrojowego KIO należy stosować prawo publiczne, ponieważ po pierwsze KIO działa w interesie publicznym, a po drugie reprezentuje także w zakresie określonej działalności samo państwo15. Jak wskazuje J. Niczyporuk16, „koncepcja działania KIO powinna się zatem »ujawnić« z punktu widzenia prawa administracyjnego regulacyjnego. Przechodząc do sedna należy przyjąć, iż KIO jest z całą pewnością organem państwa, organem administracji publicznej, tzn. jest państwową jednostką organizacyjną, której na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących, powierzono wykonywanie, także w formach władczych, działań należących do administracji publicznej. Chodzi o podmiot w znaczeniu ustrojowym, a nie funkcjonalnym. KIO nie jest organem administracji rządowej. Powinna zostać zakwalifikowana jako zdecentralizowana forma osobowa wykonywania administracji publicznej inna niż korporacyjna”. W doktrynie pojawił się także inny pogląd mówiący o tym, że biorąc pod uwagę cywilnoprawną formę postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, organ odwoławczy w świetle PrZamPubl można określić mianem quasi-sądu cywilnego17. Wskazuje na to element sporności postępowania przed KIO. Spór zamawiającego i wykonawcy wynika z dokonanej już nieautorytatywnej konkretyzacji norm prawa zamówień (wynikłej z czynności prawnych zamawiającego i wykonawców, czy z innych zdarzeń prawnych skutkujących w obszarze prawa cywilnego). Rozstrzyganie takiego sporu, a więc kontrola legalności konkretyzacji norm prawa zamówień w konkretnym postępowaniu, w wyniku której to kontroli możliwe jest stwierdzenie nieważności lub bezskuteczności czynności postępowania i sformułowania odpowiednich wynikających stąd nakazów, jest cechą charakterystyczną dla sprawy cywilnej, w odróżnieniu od sprawy administracyjnej, służącej pierwotnej i od razu autorytatywnej (władczej) konkretyzacji norm prawa administracyjnego. Przedmiotem rozstrzygania w odwołaniu do KIO jest więc de facto sprawa cywilna, „wyjęta” jednak w I instancji spod kompetencji sądownictwa powszechnego18. Rozstrzygnięcie statusu KIO nie rozwiązuje w żadnym razie natury prawnej wyroków KIO w kontekście wykorzystania ich przede wszystkim w postępowaniach sądowych. W związku z tym, w dalszej części opracowania niezbędne staje się przeprowadzenie analizy właśnie w zakresie potencjalnych skutków procesowych wyroku KIO.
[/hidepost]