O niezależność władzy sądowniczej?
[hidepost=1]
13 M.P. Nr 42, poz. 464.
14 Dz.U. Nr 110, poz. 1255 ze zm.; dalej jako: WynU.
15 T. jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 427 ze zm.; dalej jako: PrUSP.
16 T. jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 499; dalej jako: SNU.
17 Dz.U. Nr 211, poz. 1633 ze zm.
18 Dz.U. Nr 38, poz. 207 ze zm. Rozporządzenie wyszczególnia dział 751 – „Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa” (złożony m.in.
z rozdziałów: 75102 – „Naczelne organy sądownictwa”, 75104 – „Krajowa Rada Sądownictwa”) oraz dział 755 – „Wymiar sprawiedliwości” (zawierający m.in. rozdziały: 75502 – „Jednostki sądownictwa powszechnego”, 75503 – „Sądy wojskowe” i 75514 – „Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury”). Przewidziany rozporządzeniem § 403 obejmuje „Wynagrodzenia osobowe sędziów i prokuratorów oraz asesorów i aplikantów”, obejmujące – jak wyjaśniono – „wynagrodzenia i inne świadczenia z tytułu pracy, wypłacane (…) pracownikom – należne z tytułu istniejącego stosunku pracy lub stosunku służbowego” (w szczególności wy-nagrodzenia zasadnicze, dodatki, premie, nagrody jubileuszowe).
19 Działalność sędziego bywa określana, jako „zawód” (tak: W. Michalski, Sędziowie – próba ujęcia modelowego, „Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego” Nr 26/1987, s. 5;
J. Mokry, Osobowość sędziego a niezawisłość sędziowska [w:] Studia z prawa postępowania cywilnego, pod red. M. Jędrzejewskiej, T. Erecińskiego, Warszawa 1985, s. 225), czy też „urząd” (tak: J. Gudowski, Urząd sędziego w prawie o ustroju sądów powszechnych, PS Nr 11–12/1994, s. 16; S. Gołąb, Organizacja sądów powszechnych, Kraków 1938, s. 35).
20 Por. S. Gołąb, Organizacja…, op. cit., s. 32; J. Gudowski, Urząd sędziego…, op. cit., s. 22; T. Ereciński, J. Gudowski, J. Iwulski [w:] Prawo o ustroju sądów powszechnych. Ustawa o Krajowej Radzie sądownictwa. Komentarz, pod red. J. Gudowskiego, Warszawa 2009, art. 55, nb. 1, s. 182.
21 J. Gudowski, Urząd sędziego…, op. cit., s. 17; T. Ereciński, J. Gudowski, J. Iwulski [w:] Prawo o ustroju sądów…, op. cit., s. 182.
22 T. Ereciński, J. Gudowski, J. Iwulski [w:] Prawo o ustroju sądów…, op. cit., s. 183.
23 Na odrębność powyższą wskazuje się także w literaturze z zakresu prawa pracy. W szczególności K. Jaśkowski ([w:] Kodeks pracy. T. I. Komentarz, pod red. K. Jaśkowskiego i E. Maniewskiej, Warszawa 2012, s. 296) dostrzega, że: „określenie »powołanie« bywa także używane w języku prawnym w innym znaczeniu niż w art. 68 KP. Przykładowo sędziów „powołuje” Prezydent RP,
ale analiza treści powstałego stosunku pracy wskazuje, że jest to stosunek powstały z nominacji, a nie z powołania”. B.M. Ćwiertniak ([w:] Kodeks pracy. Komentarz, pod red. K. Barana, Warszawa 2012, s. 480) reprezentuje pogląd, że szczególne pojęcia wyboru i mianowania występują w wielu aktach prawnych wyłącznie na określenie czynności powierzających określone funkcje (gdzie stosunek pracy w ogóle nie powstaje lub powstaje bądź powstaje na innej podstawie prawnej, co może być określane jako „powołanie pozorne”). Podkreśla, że ustawodawstwo posługuje się zwrotem o powoływaniu sędziów, podczas gdy stosunek pracy tej grupy nosi wszelkie cechy typowe dla klasycznych stosunków opartych na mianowaniu. Analogicznie Ł. Pisarczyk oraz
T. Zieliński ([w:] Kodeks pracy, pod red. L. Florka, Warszawa 2011, s. 387) stoją na stanowisku, że konieczne jest wyróżnienie tzw. „powołania pozornego”, akcentując, że „powołanie” sędziego na stanowisko sędziowskie przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej nie jest powołaniem w rozumieniu art. 68 KP, lecz mianowaniem, a stosunek pracy, w którym sędzia pozostaje, jest stosunkiem pracy z mianowania. Termin „powołania pozornego” wprowadził P. Kłosiński, w tym także w odniesieniu do powołania sędziowskiego (zob. P. Kłosiński, Instytucja prawna powołania, a powołanie pozorne, PiP Nr 6/1966, s. 994 i n.). Odnośnie instytucji powołania w rozumieniu art. 68 KP zob. także H. Lewandowski, Co dalej ze stosunkiem pracy z powołania [w:] Jednolitość
w różnorodności. Studia z zakresu prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i polityki społecznej. Księga pamiątkowa dedykowana Profesowi Wojciechowi Muszalskiemu, pod red. A. Patulskiego, K. Walczaka, Warszawa 2009, s. 41–49; W. Sanetra, Powołanie na stanowisko – instrument polityki (polityki partyjnej), czy polityki zatrudnienia? [w:] Prawo XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2006, s. 748 i n.; A. Dubowik, Powołanie jako podstawa nawiązania stosunku pracy a reforma prawa pracy, PiZS Nr 6/2004, s. 2 i n.; W. Muszalski, Instytucja powołania na stanowisko w prawie pracy, PiZS Nr 11/1976, s. 19 i n. oraz W. Broniewicz, W kwestii powołania i odwołania dyrektora przedsiębiorstwa państwowego, NP Nr 11/1955, s. 62 i n.
24 Tak: M. Gersdorf [w:] Kodeks pracy. Komentarz, pod red. M. Gersdorfa, K. Rączki, M. Raczkowskiego, Warszawa 2012, s. 463; J. Gudowski, Urząd sędziego…, op. cit., s. 21. Zob. także wyroki SN: z 2.8.2000 r., I PKN 766/99, OSNAPiUS Nr 5/2002, poz. 104; z 2.12.2004 r., I PK 51/04, MPP Nr 2/2005, s. 30; z 6.9.2005 r., I PK 58/05, OSNP Nr 13–14/2006, poz. 205.
25 T. Ereciński, J. Gudowski, J. Iwulski [w:] Prawo o ustroju sądów…, op. cit., s. 25; S. Włodyka, Ustrój organów ochrony prawnej, Warszawa 1968, s. 228. Por. także S. Dąbrowski, Ustrojowa pozycja sędziego [w:] Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego. T. II, pod red. J. Gudowskiego, K. Weitza, Warszawa 2011, s. 2761.
26 S. Dąbrowski, Ustrojowa pozycja… [w:] op. cit., s. 2775.
27 K. Piasecki, Niezawisłość sędziowska – uwarunkowania i zagrożenia [w:] Niezawisłość sędziowska, pod red. J. Gaj, Warszawa 1990, s. 24–25.
28 J. Sobczak, Przepisy płacowe sędziów a wzorce konstytucyjne, PiP Nr 11/2008, s. 84.
29 T. Ereciński, K. Weitz, Efektywność ochrony prawnej udzielanej przez sądy w Polsce, PS Nr 6/2001, s. 7.
30 W doktrynie wyraźnie podkreśla się, że sędziowie nie są zwykłymi urzędnikami, tak m.in. S. Dąbrowski, Ustrojowa pozycja… [w:] op. cit., s. 2775; T. Romer, Urząd sędziego koroną zawodów prawniczych, „Kancelaria” Nr 11/2011, s. 15 i n.; J. Gudowski, Urząd sędziego…, op. cit., s. 16 i n.
[/hidepost]