O pojęciu „wymiar sprawiedliwości” w kontekście umorzenia postępowania przygotowawczego na wniosek pokrzywdzonego (art. 59a KK)
[hidepost]
19 Zob. L. Schaff, Proces karny Polski Ludowej, Warszawa 1953, s. 20. Por. także A. Bachrach, Niektóre zagadnienia procesu karnego w świetle Konstytucji. Z praktyki i teorii procesowej w latach 1945–1952, Warszawa 1953, s. 61.
20 Por. V. Haas, op. cit., s. 306 i n. i powołaną tam literaturę.
21 Na ukazujące się na tle przeprowadzonych obserwacji podobieństwo pomiędzy definicją podmiotową i definicją podmiotowo-przedmiotową wymiaru sprawiedliwości zwraca uwagę L. Kański stwierdzając w konsekwencji, że ta ostatnia definicja „jest w istocie swej definicją podmiotową”. Zob. idem, op. cit., s. 20.
22 Zob. S. Włodyka, Konstytucyjna zasada…, op. cit., s. 654; J. Skupiński, Model…, op. cit., s. 33 i n.
23 Zob. J. Skupiński, Model…, op. cit., s. 38–39.
24 Por. ibidem, s. 38 i n.
25 Por. S. Włodyka, Konstytucyjna zasada…, op. cit., s. 654 i n. Na tle definicji podmiotowo-przedmiotowej analogiczne stanowisko wyraża L. Garlicki [w:] Polskie prawo konstytucyjne…, op. cit., s. 334 oraz Komentarz [w:] op. cit., s. 6. Zob. także wyrok TK z 6.10.1998 r., K 36/97, OTK-ZU Nr 5/1998, poz. 65.
26 Stanowisko takie wyraził niegdyś M. Cieślak, Polska procedura…, op. cit., s. 17.
27 Aby uniknąć nieporozumień wypada na marginesie podkreślić, że w dalszych rozważaniach będą przywołane poglądy w sprawie przedmiotowego rozumienia „wymiaru sprawiedliwości” prezentowane zarówno w ramach definicji przedmiotowej, jak i w związku ze formułowaniem definicji przedmiotowo-podmiotowej wskazanego terminu.
28 S. Włodyka, Konstytucyjna zasada…, op. cit., s. 664 i n. Por. także S. Włodyka, Organizacja…, op. cit., s. 9 i n. Krytycznie na temat przytoczonego poglądu wypowiedzieli się J. Bafia i J. Stembrowicz, podnosząc zarzut zbyt szerokiego ujęcia przedmiotowego wymiaru sprawiedliwości. Zob. tychże, Z problematyki wymiaru sprawiedliwości (w związku z książką S. Włodyki, Organizacja wymiaru sprawiedliwości), NP Nr 11/1964, s. 1094–1095.
29 S. Włodyka, Konstytucyjna zasada…, op. cit., s. 666.
30 L. Kański, op. cit., s. 25.
31 F. Siemieński, op. cit., s. 328.
32 K. Lubiński, op. cit., s. 18.
33 L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne…, op. cit., s. 334; idem, Komentarz [w:] op. cit., s. 4. Stanowisko to podzielają m.in.: W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, op. cit., s. 691; P. Wiliński, Proces karny w świetle konstytucji, Warszawa 2011, s. 108; M. Zubik, op. cit., s. 8.
34 B. Banaszak, Prawo konstytucyjne, Warszawa 2008, s. 660–661. Por. także A. Adamczyk, M. Chlipała, P. Chmielnicki, J. Jaskiernia, H. Kaczmarczyk, M. Mączyński, A. Szyszka, Konstytucyjny system władz…, s. 230.
35 J. Szymanek, System instytucji ochrony prawnej [w:] System organów…, pod red. M. Kruk, op. cit., s. 32.
36 E. von Hippel, Die rechtsprechende Gewalt und das Richtergesetz, JZ 1956, s. 3. Por. też V. Haas, op. cit., s. 336 i powołaną tam literaturę. Na tle przytoczonej definicji przychodzi na myśl stanowisko wyrażone w polskim piśmiennictwie przez M. Cieślaka, którego zdaniem wymiar sprawiedliwości jest działalnością powołanych do tego organów publicznych, polegającą na wiążącym orzekaniu o tym, co sprawiedliwe w danym konkretnym przypadku. Por. M. Cieślak, Polska procedura…, op. cit., s. 15–16. Należy podkreślić, że w dalszych rozważaniach prowadzonych we wskazanym opracowaniu wymieniony autor uściśla treść terminu „wymiar sprawiedliwości”, przyjmując, że stanowi on publiczną działalność odpowiednich organów polegającą na rozstrzyganiu konfliktów prawnych lub wymierzaniu kar.
37 Por. V. Haas, op. cit., s. 336. Zob. też uwagi poczynione w poprzednim przypisie dotyczące stanowiska M. Cieślaka.
38 W prowadzonych rozważaniach operuję terminem „stosunek procesowy” w znaczeniu zaproponowanym w doktrynie procesu karnego przez M. Cieślaka. Zob. M. Cieślak, Polska procedura…, op. cit., s. 378 i n.
39 Zob. M. Cieślak, Polska procedura…, op. cit., s. 16. Odmienne stanowisko zajmuje K. Lubieński, który operuje wąskim rozumieniem sporu prawnego, odwołującym się do stosunków prawnych o charakterze prawno-materialnym. Zob. K. Lubieński, Pojęcie i zakres wymiaru sprawiedliwości, s. 8 i n.
[/hidepost]