O przyczynach nieświadomości prawnej Polaków, czyli o granicach ludzkiego poznania
[hidepost]
Przyczyny nieświadomości prawnej Polaków
1. Ilość stron aktów normatywnych
Z przeprowadzonych na początku 2016 r. badań dotyczących ilości przyjmowanych aktów prawnych w Polsce8 wynika jasno, że każdy obywatel musiałby poświęcać przynajmniej 4 godziny dziennie tylko po to, aby zapoznać się z treścią obowiązujących przepisów. Ze znanym już od lat zjawiskiem inflacji prawa w Polsce mamy do czynienia przynajmniej od połowy lat 90., kiedy to ilość przyjmowanych stron aktów normatywnych przekroczyła średnią ilości stron aktów prawnych od lat 20. XX w.
Ilustracja 1. Ilość przyjmowanych stron aktów prawnych od 1918 r. wg serwisu barometrprawa.pl
Jednak to, co się stało w ciągu następnych 20 lat, pozostaje zjawiskiem bez precedensu w historii rozwoju naszego prawa. W ciągu zaledwie dekady ilość ogłaszanych stron aktów normatywnych zwiększyła się ponad trzykrotnie, aby w ciągu następnej dekady jeszcze się podwoić. Obecnie publikujemy ponad 30 razy więcej stron aktów normatywnych, niż w okresie gospodarki centralnie planowanej. W dodatku trend jest zdecydowanie wzrostowy, co jedynie częściowo wytłumaczyć można obowiązkiem dostosowywania polskiego prawa do prawodawstwa unijnego, czy publikowaniem tekstów jednolitych aktów normatywnych co najmniej raz w roku, zgodnie z przepisami ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i innych ustaw.
2. Ilość obowiązujących aktów normatywnych oraz dokumentów je interpretujących
Sama liczba stron aktów opublikowanych w Dzienniku Ustaw od 1918 r. nie daje jeszcze pełni obrazu obowiązującego w Polsce prawa. Dopiero, kiedy uświadomimy sobie ilość obowiązujących wszystkich aktów normatywnych oraz dokumentów z nimi powiązanych, będziemy w stanie uświadomić sobie jakie zadanie stoi przed osobą, która chciałaby poznać obowiązujące w Polsce prawo.
Ilustracja 2. Ilość obowiązujących aktów normatywnych
Dokonując kwerendy w systemie informacji prawnej Legalis otrzymamy informacje, że obowiązuje nas obecnie ponad 43 000 aktów normatywnych opublikowanych w samym tylko Dzienniku Ustaw. Dodajmy do tego ok. 37 000 aktów prawa europejskiego opublikowanych w Dzienniku Urzędowym UE serii L oraz C i mamy do czynienia z 80 000 obowiązujących w Polsce aktów normatywnych. Na tym jednak jeszcze nie koniec. Jeśli uwzględnimy ponad 32 000 aktów prawnych w Monitorze Polskim oraz ponad pół miliona aktów prawa miejscowego wydanych przez ostatnie 7 lat i dodamy do tego 28 000 przepisów prawa wewnętrznego naszej administracji, które także wpływa na stosowanie prawa powszechnie i miejscowo obowiązującego, to dopiero wtedy zaczynamy widzieć, z jaką nadregulacją mamy do czynienia.
[/hidepost]