Obniżenie wynagrodzeń sędziów

W listopadzie 2011 r. na stronach internetowych Ministerstwa Finansów ogłoszono projekt ustawy „okołobudżetowej”. Jego treść była, jeśli chodzi o sędziów i prokuratorów, zaskakująca: precz ze średnią krajową! Na zawsze. Wracamy do kwoty bazowej.

Projekt zakładał rezygnację ze średniej krajowej jako podstawy wynagrodzeń sędziów (przez zmianę PrUSP). Nie jednorazową: na stałe. W 2012 r. podstawą wynagrodzeń sędziów miała być nie średnia z II kwartału 2011 r. (wynosząca 3366,11 zł), ale wpisana do ustawy kwota 3197,85 zł. Jest to średnie wynagrodzenie z II kwartału 2010 r. Oznacza to, że w 2012 r. wynagrodzenia sędziów i prokuratorów w stosunku do średniej krajowej obniżone zostałyby o ponad 5%. Obniżenie nie miało mieć charakteru „jednorazowego i wyjątkowego”. W 2013 r. bowiem sędziowie nie mieli otrzymać na powrót normalnych wynagrodzeń, na podstawie średniej z 2012 r., tylko obliczone w oparciu o nową kwotę bazową (choć tej skompromitowanej nazwy projekt oczywiście nie używał). Ową kwotą bazową miała być zapisana w ustawie kwota 3197,85 zł „zwaloryzowana o wskaźnik waloryzacji”. Ów wskaźnik miał wynosić tyle, o ile wynagrodzenie w II kwartale 2012 r. (nieznane jeszcze) wzrośnie w stosunku do wynagrodzenia z 2011 r. (3366,11 zł). Obecnie jest to 5,26%. Zatem wynagrodzenia sędziów w 2013 r. byłyby wypłacane na podstawie kwoty 3197,85 zł przemnożonej przez nieustalony wskaźnik.

W latach 2008–2011 średnie wynagrodzenie w kraju rosło kolejno o 4,4%, 3,7% i 5,3% (dokładnie 5,26%) rocznie (2951,36 zł – 3081,48 zł – 3197,85 zł – 3366,11 zł). Cofnięcie o rok waloryzacji to obniżenie wynagrodzeń sędziów na stałe o owe 5,3% zwyżki w latach 2011–2012, niewątpliwie dlatego, że wzrost średniego wynagrodzenia między rokiem 2010 a 2011 był większy niż w poprzednich latach i bardzo „kłuje w oczy” rządzących. Waloryzacja wynagrodzeń sędziów w 2012 r. wynieść powinna od 360 do 650 zł miesięcznie (bez dodatku funkcyjnego). Minister Finansów chciał więc o tę kwotę obniżyć wynagrodzenia sędziów na zawsze, nie tylko na 2012 r. Taki sam efekt by osiągnięto, obniżając po prostu współczynniki wynagrodzeń. Oto, w jaki sposób faktycznie współczynniki wynagrodzeń zostałyby obniżone przez wprowadzenie tego mechanizmu:

Drugim ważnym powodem tego skomplikowanego zapisu był zapewne fakt, że używając zamiast średniej sprzed dwóch lat nowej „kwoty bazowej”, która będzie „waloryzowana”, rząd miał możliwość łatwiejszego manipulowania nią w kolejnych „wyjątkowych, jednorazowych” ustawach okołobudżetowych. Ta zmiana, zastosowana wobec sędziów i prokuratorów (w identycznej formie), ma dać budżetowi w 2012 r. „imponującą” kwotę 140 mln zł. Jest to tyle samo, ile rocznie Rzeczpospolita wypłaca, częściowo w formie nieopodatkowanej, „przedstawicielom Narodu”, a mianowicie posłom. Każdy z nich otrzymuje około 25 000 zł miesięcznie, częściowo wolnych od podatku. Tyle, że posłów jest zaledwie 460, a sędziów i prokuratorów razem około 15 000. Kwota ta to mniej niż 1% procent corocznej dopłaty z budżetu do KRUS¹.

Ostatecznie, Rada Ministrów przyjęła projekt pozostawiający mechanizm w dotychczasowej formie, jednak z zamrożeniem wynagrodzeń na 2012 r., w którym to roku podstawą ustalenia ma być średnia z II kwartału 2010 r., a nie z II kwartału 2011 r. Nie jest to jednak żaden powód do radości sędziów, wszak to, czego nie wdrożono w tym roku można zawsze uchwalić w roku następnym2.

W związku z wypowiedzią Pani Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanny Majszczyk, wygłoszoną w Sejmie w dniu 1.12.2011 r., a twierdzącą, że zamrożenie wynagrodzeń sędziów, które forsuje w Sejmie obecny rząd, będzie miało miejsce po raz pierwszy, Prezes „Iustitii” wydał oświadczenie stwierdzające, że jest to wypowiedź nieprawdziwa, mająca na celu wprowadzenie w błąd posłów i społeczeństwa³. Jeżeli tego rodzaju ustawa wejdzie w życie, SSP „Iustitia” podejmie działania, aby już w dniu 1.2.2012 r. każdy sędzia mógł wnieść do sądu pozew o wyrównanie wynagrodzenia za styczeń 2012 r., obniżonego wbrew art. 178 Konstytucji RP. I jeśli będzie trzeba, to tak co miesiąc. (ISI, BP)