Odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego
[hidepost=1]
48 W sytuacji, gdy uszczerbek i korzyść są źródłem tego samego zdarzenia (tak m.in. w uchwale SN (7) z 27.3.1961 r., I CO 27/60, OSNC Nr 2/1962, poz. 40; por. także A. Szpunar, Ustalenie odszkodowania według przepisów Kodeksu cywilnego, NP Nr 4/1965, s. 340 i n. Chodzić może np. o odliczenie korzyści w postaci zaoszczędzenia określonej sumy pieniężnej wskutek braku konieczności zatankowania samochodu itp.
49 Por. T. Dybowski [w:] System…, op. cit., s. 233.
50 Według autora, korzystanie z rzeczy stanowi samoistną wartość majątkową, która może być obliczona w pieniądzu – ibidem, s. 234. Skoro w prawie rzeczowym (ar. 224–225 KC) przewiduje się obowiązek wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, nie ma podstaw do jego wyłączenia w przypadku dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tego tytułu.
51 III CZP 5/11, zob. przyp. 1.
52 Zob. Stanowisko Rzecznika Ubezpieczonych w sprawie refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego z OC komunikacyjnego – dostępne na:
http://www.rzu.gov.pl/files3008__5195__Refundacja_kosztow_najmu_pojazdu_zastepczego_w_ocenie_Rzecznika_Ubezpieczonych.pdf (sprawdzono: 3.3.2014 r.).
53 Podobnie M. Kaliński, op. cit., s. 321. Autor za mogącą powstać szkodę uznaje koszty poniesione za zapewnienie dóbr zastępczych, stwierdzając jednocześnie, bez głębszego uzasadnienia
(s. 322), że problematyka wynagrodzenia za utratę możliwości korzystania z rzeczy stanowi problem bezpodstawnego wzbogacenia. Trudno się z tym zgodzić – przecież w przypadku
np. zniszczenia pojazdu nikt nie jest wzbogacony.
54 Por. A. Szpunar, Utrata możliwości…, op. cit., s. 20 i cyt. tam literatura.
55 A. Szpunar zwracał uwagę także na szkodę w postaci najęcia pojazdu w celu załatwienia „spraw nie cierpiących zwłoki” – por. tenże, O sposobach naprawienia szkody na mieniu,
NP Nr 11/1971, s. 1603, czy „ważnych spraw osobistych” – por. tegoż, Utrata możliwości…, op. cit., s. 12, co jednak, według autora, może mieć miejsce niezwykle rzadko (np. przywiezienie lekarza do chorego).
56 Zob. także A. Szpunar, Ustalenie odszkodowania z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego OC, PiP Nr 7/1991, s. 42.
57 Tak, jak wynagrodzeniu nie ulega tzw. wartość z upodobania (pretium affectionis), która też w omawianych sytuacjach może wystąpić – por. także A. Szpunar, Ustalenie odszkodowania według przepisów…, op. cit., s. 346.
58 III CZP 5/11, zob. przyp. 1.
59 Tak też R. Trzaskowski, Koszty najmu pojazdu zastępczego jako szkoda, Pal. Nr 7–8/2012, s. 128.
60 Zob. szerzej na ten temat E. Kowalewski, M.P. Ziemiak, Stypizowane stany faktyczne, w których refundacja kosztów najmu pojazdu zastępczego nie jest adekwatna [w:] Odszkodowanie
za niemożność korzystania z pojazdu uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym, pod red. T.E. Kowalewskiego, Toruń 2011, s. 105 i n.
61 Zob. też T. Kotuk, Glosa do uchwały SN z 17.11.2011 r., III CZP 5/11, Lex/el 2013.
62 Zob. też E. Kowalewski, Najem pojazdu zastępczego a odszkodowanie z tytułu wypadku komunikacyjnego, Pr. Asek. Nr 3/2010, s. 12.
63 Trudno jednak podzielić pogląd R. Trzaskowskiego, że omawiane roszczenie ma charakter typowy (zob. op. cit., s. 122–123). W praktyce być może będzie ono coraz częściej zgłaszane,
nie wydaje się jednak, aby zawsze było zasadne.
64 III CZP 76/13, Biul. SN Nr 11/2013.
[/hidepost]