Postępowanie mediacyjne w sprawach o wykroczenia
[hidepost]
Koszty postępowania mediacyjnego
Koszty przeprowadzenia postępowania mediacyjnego w sprawie o wykroczenie obejmują należność zryczałtowaną za przeprowadzenie postępowania mediacyjnego oraz ryczałt za doręczenia pism związanych z przeprowadzeniem mediacji (§ 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18.6.2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym10). Wysokość tego pierwszego ze składników wynosi 120 zł, a wysokość ryczałtu za doręczenia pism wynosi 20 zł. Jeżeli podmiotem uprawnionym do przeprowadzenia mediacji jest podatnik zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług, wysokość kosztów postępowania mediacyjnego, o którym mowa w ust. 1, podwyższa się o obowiązującą stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług (§ 4 ust. 2–4 WydSPPostKR). Gdyby w toku postępowania mediacyjnego zostały poniesione przez mediatora dodatkowe koszty przekraczające wysokość wymienionej należności zryczałtowanej, to można je zasądzić od Skarbu Państwa, jeżeli będą one uzasadnione z punktu widzenia przeprowadzenia mediacji. Koszty postępowania mediacyjnego są trwale ponoszone przez Skarb Państwa (art. 619 § 2 KPK). Pomimo braku recepcji tego przepisu w postępowaniu wykroczeniowym z uwagi na treść art. 119 KPSW należy przyjąć, że niezależnie od wyniku postępowania nie można nimi obciążać stron.
Wyniki postępowania mediacyjnego i ich znaczenie dla postępowania w sprawie o wykroczenie
Postępowanie mediacyjne kończy sporządzenie przez mediatora sprawozdania z jego wyników (art. 23a § 6 zd. 1 KPK w zw. z art. 8 oraz art. 54 § 9 zd. 2 KPW). Wymienione sprawozdanie organ prowadzący mediację niezwłocznie przedstawia organowi, który skierował sprawę do postępowania mediacyjnego. Treść sprawozdania została określona w § 16 ust. 2 PostMedKR. Stosownie do dyspozycji tego przepisu, sprawozdanie powinno zawierać:
1) sygnaturę sprawy;
2) imię i nazwisko mediatora lub nazwę instytucji powołanej do przeprowadzenia postępowania mediacyjnego;
3) informację o wynikach postępowania mediacyjnego;
4) podpis mediatora.
Załącznikiem do sprawozdania z wyników mediacji może być ugoda, jeżeli została zawarta w toku postępowania mediacyjnego (art. 23a § 6 zd. 2 KPK w zw. z art. 8 oraz art. 54 § 9 zd. 2 KPW).
Negatywnie zakończone postępowanie mediacyjne nie ma żadnego znaczenia dla toku postępowania w sprawie o wykroczenie. Z odmienną sytuacją możemy mieć do czynienia w przypadku pozytywnego przebiegu wspomnianego postępowania. W tych przypadkach pokrzywdzony może cofnąć wniosek o ściganie (art. 6 § 3 KPW), co może skutkować odpowiednio zaniechaniem skierowania wniosku o ukaranie do sądu (art. 54 § 2 zd. 1 KPW), a na etapie postępowania sądowego odmową wszczęcia (art. 59 § 2 zd. 1 KPW) albo umorzeniem tego postępowania (art. 62 § 1 i 2 KPW). Pozytywnie przeprowadzone postępowanie mediacyjne może mieć również znaczenie dla treści wniosku oskarżyciela publicznego o skazanie bez rozprawy (art. 58 KPW), treści wniosku o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy (art. 64 KPW), treści wniosku o skazanie bez przeprowadzenia postępowania dowodowego (art. 73 KPW). W pozostałych przypadkach pozytywny przebieg postępowania mediacyjnego może mieć znaczenie jako okoliczność brana pod uwagę przy wymiarze kary na korzyść obwinionego.
Postępowanie mediacyjne a przedawnienie karalności wykroczenia
W sprawach o przestępstwo prowadzenie postępowania mediacyjnego nie ma znaczenia dla biegu terminu przedawnienia karalności. W sprawach o wykroczenia termin przedawnienia karalności określony w art. 45 § 1 KW jest jednak krótszy niż w sprawach o przestępstwa. Zapewne z tego względu ZmKPKU dodano do przepisu art. 45 KW nowy § 2a, zgodnie z którym w wypadku wszczęcia postępowania mediacyjnego czasu jego trwania nie wlicza się do okresu przedawnienia. Pojęcie czasu trwania postępowania mediacyjnego nie zostało ustawowo zdefiniowane. Ustawodawca wprowadził jedynie zalecenie do organów prowadzących postępowanie, aby czas trwania tego postępowania nie przekraczał miesiąca (art. 23a § 2 in principio KPK w zw. z art. 8 KPW oraz art. 54 § 9 zd. 2 KPW). Czas trwania postępowania mediacyjnego obejmuje okres od wszczęcia do zakończenia tego postępowania. Przez wszczęcie analizowanego postępowania należy rozumieć dzień wydania postanowienia o skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego (art. 23a § 1 KPK w zw. z art. 8 oraz art. 54 § 9 zd. 2 KPW). Większe trudności wiążą się z określeniem momentu końcowego trwania postępowania mediacyjnego. Nie do zaakceptowania wydają się próby określenia tego momentu za pomocą daty sporządzenia przez mediatora sprawozdania z wyników postępowania mediacyjnego, czy też daty wysłania przez mediatora wspomnianego sprawozdania, gdyż nie są one zależne od sądu. Z tego punktu widzenia wydaje się zatem, że najbardziej prawidłowe jest określenie momentu końcowego czasu trwania postępowania mediacyjnego jako datę otrzymania przez sąd sprawozdania z wyników postępowania mediacyjnego wysłanego przez mediatora. Tak rozumiany czas trwania postępowania mediacyjnego nie wlicza się do okresu przedawnienia wykroczenia przewidzianego w art. 45 § 1 KW. Oznacza to, że do okresu przedawnienia karalności wykroczenia wynoszącego rok od popełnienia czynu, a jeżeli wszczęto postępowanie w sprawie, to do okresu 2 lat od popełnienia tego czynu, należy doliczyć tak rozumiany czas trwania postępowania mediacyjnego.
[/hidepost]