Propozycja zmian w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19
W opinii z 26.3.2020 r. do projektu ustawy z 20.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Stowarzyszenie wskazało, że popiera działania, które przyczyniają się do zmniejszenia zagrożenia wynikającego z rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2, przeciwdziałania COVID-19 oraz zapewnienia możliwie bezpiecznego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w stanie epidemii. Podkreśliło jednak, iż stan zagrożenia nie usprawiedliwia rozwiązań nieracjonalnych, przynoszących więcej szkód niż pożytku, czy też obniżających standard transparentności działalności sądów w Polsce i osłabiających kontrolę społeczną wymiaru sprawiedliwości. Prawie wszystkie propozycje zawarte w projekcie dotyczą ograniczenia działalności sądów na rozprawach i posiedzeniach jawnych. Tymczasem zdecydowana większość czynności (w szczególności w sprawach cywilnych) podejmowana jest na posiedzeniach niejawnych. Oznacza to, że projektowane rozwiązania w niewielkim stopniu wpłyną na ograniczenie działalności sądów, a zatem nie zostanie zrealizowany zasadniczy cel ustawy, jakim jest maksymalne ograniczenie sytuacji sprzyjających rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Na negatywną ocenę zasługuje propozycja nowego sposobu wnoszenia pism do sądów w przypadku zamknięcia placówek pocztowych. Możliwość wniesienia pisma w formie zwykłego zdjęcia dołączonego do wiadomości e-mail, to tylko z pozoru proste rozwiązanie. Nie będzie można mówić o bezpiecznym wnoszeniu korespondencji sądowej za pośrednictwem poczty elektronicznej. Taki sposób wnoszenia pism procesowych może wywoływać wątpliwości praktycznie w każdej sprawie, co będzie skutkowało wezwaniami do uzupełnienia braków formalnych w trybie art. 130 KPC i to w formie tradycyjnej (papierowej). Wątpliwości będą dotyczyć daty wniesienia pisma (data wysłania e-maila, data odebrania wiadomości elektronicznej przez sąd lub data wydrukowania tej wiadomości wraz z załącznikami). To wygeneruje dodatkowe czynności sędziów, referendarzy, pracowników sądów i operatora pocztowego, a na końcu stron i ich pełnomocników. W konsekwencji pogłębi to chaos w sądach i stan zagrożenia chorobą zakaźną, która paraliżuje nasz kraj. Zupełnie nie przemyślano skutków (procesowych oraz organizacyjnych) takiego rozwiązania. Sądy nie są przygotowane na zalew korespondencji elektronicznej. Dotyczy to zwłaszcza pojemności skrzynek e-mailowych. Zdarzają się pozwy mające kilkaset stron, do których dołączono nawet kilka tysięcy stron załączników. Ministerstwo Sprawiedliwości dramatycznie zaniedbało informatyzację sądów. Odrzuciło gotowe rozwiązania w zakresie doręczeń elektronicznych opracowane w 2015 r. przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego. Zamiast pogłębionych analiz dostajemy obecnie naprędce przygotowaną, prowizoryczną, a przy tym rewolucyjną propozycję, która ma w dużej mierze charakter fasadowy1.
IS
1 Całość opinii: https://iustitia.pl/dzialalnosc/opinie-i-raporty/3776-stanowisko-stowarzyszenia-sedziow-polskich-iustitia-w-sprawie-propozycji-zmian-w-ustawie-z-2-03-2020-r-o-szczegolnych-rozwiazaniach-zwiazanych-z-zapobieganiem-przeciwdzialaniem-i-zwalczaniem-covid-19-innych-chorob-zakaznych-oraz-wywolanych-nimi-sytuacji-kryzysowych