Refundacja wydatków na najem pojazdu zastępczego
z perspektywy Rzecznika Ubezpieczonych
[hidepost=1]
Okoliczności mogące uzasadnić redukcję wysokości świadczenia odszkodowawczego, to także bierne oczekiwanie poszkodowanego na rozpoczęcie naprawy, do czasu uznania przez ubezpieczyciela odpowiedzialności za szkodę, jeśli w toku likwidacji szkody zakres szkody został właściwie określony oraz niezlecanie rozpoczęcia naprawy i oczekiwanie na przyjęcie świadczenia odszkodowawczego, podczas gdy nie było żadnych przeciwwskazań do rozpoczęcia usługi naprawy. W ciężar odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody lub odpowiedzialności gwarancyjnej nie będzie można także zaliczyć okresu najmu będącego następstwem zachowania osób trzecich – chodzi np. o czas najmu pojazdu zastępczego będący skutkiem zwłoki w wykonaniu usługi naprawy lub czas najmu przypadający na okres ponownej naprawy pojazdu wskutek uprzednio wadliwie wykonanej usługi naprawczej.
Periodyczność najmu – rozumiana jako częstotliwość wykorzystywania pojazdu mechanicznego (codzienne korzystanie z przedmiotu najmu lub korzystanie tylko
w określony dzień, względnie dni, jednak nie przez cały okres naprawy szkody) lub jako częstotliwość powiązana z odległościami pokonywanymi pojazdem zastępczym
i realizacją czynności życia codziennego (tylko w określony dzień, dla pojedynczej czynności i do nieznacznie oddalonego miejsca) – uzasadnia wynajęcie pojazdu mechanicznego na określony dzień lub skorzystanie z innych odpłatnych form przewozu niebędącego komunikacją publiczną (np. taksówek). Bronić można przy tym zapatrywania, że również w przypadku sporadycznego używania pojazdu skorzystanie z komunikacji publicznej nie jest ekwiwalentnym sposobem odtworzenia możliwości korzystania z uszkodzonego lub zniszczonego pojazdu mechanicznego.
3) Uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego
Sąd Najwyższy w uchwale z 17.11.2011 r.6 nie odniósł się szczegółowo do okresu najmu pojazdu zastępczego, za który poszkodowany może żądać zwrotu poniesionych wydatków na ten najem, gdyż zagadnienie to nie było przedmiotem pytania prawnego Rzecznika Ubezpieczonych. Sąd Najwyższy wskazał jedynie
w uzasadnieniu uchwały, że za aktualne można uznać dotychczasowe już wypowiedzi Sądu w sprawie czasu najmu, które ukształtowały się w jego wyrokach kasacyjnych w sprawach roszczeń przedsiębiorców o zwrot wydatków poniesionych na najem pojazdu zastępczego, z pewnym generalnym zastrzeżeniem, że Sąd Najwyższy częściowo zmodyfikował swoje stanowisko co do okresu najmu w warunkach szkody całkowitej w pojeździe.
W przypadku szkody częściowej w pojeździe, okres celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków dotyczy okresu koniecznego dla przeprowadzenia naprawy.
W opinii Rzecznika Ubezpieczonych, przez okres konieczny do naprawy należy rozumieć czas przypadający na:
• okres bezpośrednio poprzedzający zgłoszenie szkody do ubezpieczyciela, jeśli wynajęcie pojazdu mechanicznego nastąpiło przed tą czynnością;
• czynności likwidacyjne samodzielnie prowadzone przez ubezpieczyciela (np. czas najmu bezpośrednio poprzedzający zgłoszenie szkody, czas od zgłoszenia szkody do chwili przeprowadzenia oględzin, niekiedy również do chwili przeprowadzenia ponownych oględzin, jeśli w czasie pierwszych oględzin nienależycie został określony rzeczywisty zakres szkody, okres oczekiwania przez poszkodowanego na otrzymanie kosztorysu w celu rozpoczęcia bez zbędnej zwłoki naprawy uszkodzonego pojazdu, itp.);
• czynności mieszczące się w ramach współdziałania stron w zakresie ustalenia rozmiaru szkody i kosztów naprawy (np. czas oczekiwania na akceptację kosztorysu sporządzonego przez zakład naprawczy, gdyż dokonanie tej czynność zostało w uzgodnieniu przerzucone na poszkodowanego albo sporządzenie kosztorysu było wynikiem nienależytego określenia przez zakład ubezpieczeń zakresu szkody i wysokości kosztów naprawy);
• czas rzeczywistej naprawy uszkodzonego pojazdu, który uwzględnia oczekiwanie na zamówione części zamienne i możliwości organizacyjne zakładu naprawczego (np. oczekiwanie uszkodzonego samochodu w kolejce na naprawę z uwagi na konieczność realizacji innych uprzednio zawartych zobowiązań, dni wolne od pracy
w funkcjonowaniu zakładu naprawczego);
• inne obiektywne czynniki wpływające na proces naprawy i niemożność odtworzenia możliwości korzystania z rzeczy poprzez naprawę uszkodzonego pojazdu mechanicznego (np. czas konieczny do przekazania pojazdu mechanicznego do naprawy i jego odbiór, czas konieczny do przeprowadzenia dodatkowych badań technicznych, stan opóźnienia ubezpieczyciela w określeniu rozmiarów szkody i kosztów naprawy, itp.).
[/hidepost]