Rola Eurojust i Europejskiej Sieci Sądowej (EJN) we współpracy sądowej w sprawach karnych

Katarzyna Naszczyńska

[hidepost=1]

Dla zobrazowania rodzaju i skali działalności Eurojust warto przywołać dane statystyczne, na jakie powołuje się ostatni raport roczny, tj. Sprawozdanie Eurojustu za rok 201112, z którego wynika, że państwa członkowskie kierowały do Eurojust wnioski o wsparcie w walce z poważną przestępczością ponadgraniczną w 1441 sprawach. Liczba omawianych w toku spotkań koordynacyjnych spraw wzrosła w porównaniu z 2010 r. ze 140 do 204. W 2011 r. przy współpracy z Eurojust powołano 33 wspólne zespoły śledcze.

Moce operacyjne Eurojust wynikają pośrednio z wysokich nakładów finansowych UE na tę instytucję: jej budżet w 2011 r. wyniósł ok. 32 mln euro, przy stanie zatrudnienia obejmującym 269 osób.

Z kolei ze Sprawozdania Prokuratora Generalnego z rocznej działalności prokuratury w 2011 r.13 wynika, że w Przedstawicielstwie Krajowym Polski w Eurojust w 2011 r. zarejestrowano 197 spraw. Prokuratury i sądy polskie zwracały się do Eurojust łącznie w 82 sprawach, a większość z nich dotyczyła przyspieszenia i ułatwienia realizacji wniosków o pomoc prawną, jak i ENA.

Z danych Eurojust wynika, że w 2011 r. w bazie postępowań Eurojust zarejestrowano łącznie 263 sprawy dotyczące europejskich nakazów aresztowania, co stanowiło niemal 18% ogółu prowadzonych przez ten organ UE postępowań. W większości takich przypadków wnioskowano o wsparcie Eurojust przy wykonywaniu ENA. Z uwagi na to, że statystycznie rzecz ujmując w praktyce sądowej sprawy dotyczące ENA to najczęściej występująca kategoria orzeczeń podlegających wzajemnemu uznawaniu, warto podać przykłady najpowszechniejszych nieprawidłowości stwierdzanych przez Eurojust w postępowaniu o wykonanie ENA: brak wystarczających informacji w zakresie opisu stanu faktycznego bądź przestępstw ujętych w ENA, a nawet brak informacji dotyczących wyroku, którego ENA dotyczy; brak szczegółowych informacji co do długości okresu pozbawienia wolności osoby w państwie wykonania nakazu, co powoduje trudności z ustaleniem długości kary pozostającej do odbycia w państwie wnioskującym; brak wskazania powodów niewykonania ENA; opóźnienia w przekazywaniu zgody na ściganie za inne przestępstwa, etc.14.

Najwięcej wniosków owsparcie Eurojust przy wykonywaniu europejskich nakazów aresztowania kierowanych było przez przedstawiciela krajowego Polski. Na drugim miejscu uplasowała się Francja (adresatami wniosków z kolei najczęściej były organy Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i Włoch). Pozycja Polski w tym swoistym rankingu nie zaskakuje wobec znacznej ilości ENA wydawanych przez polskie sądy. W obliczu stawianych naszemu krajowi przez niektóre państwa członkowskie zarzutów dotyczących wydawania ENA w sposób nieproporcjonalny i w sprawach błahych (w ocenie tych państw) warto zasygnalizować, że obecnie toczy się na forum unijnym ciekawa debata dotycząca propozycji Wielkiej Brytanii odnośnie nowelizacji decyzji ramowej Rady 2002/584/WSiSW z 13.6.2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi15m.in. poprzez wprowadzenie zasady proporcjonalności oraz procedury konsultacji pomiędzy państwem wykonującym i wydającym ENA16.

[/hidepost]